جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رساله حاضر به بررسی واکنش علمای امامیه در برابر ترجمه و بومی شدن فلسفه‌ی یونان در طی قرن سوم تا پنجم می‌پردازد. ازآن‌جهت که فلسفه نیز مانند دین ادعای جهان‌شناسی و هستی‌شناسی و واقعیت گویی دارد و همچنین با عقاید و باورهای مسلمانان سروکار داشته است؛ از شروع ترجمهی فلسفه به زبان مسلمانان، واکنش‌های مثبت و منفی توسط علما در قبال فلسفه آغاز گردیده و در طول تاریخ نیز ادامه یافته است. این مواجهه‌ها، تأثیراتی را در کلام اسلامی و عقاید مسلمانان باعث شده است؛ تا آنجا که امروزه کلام اسلامی را کلام فلسفی گویند.با این توضیحات، بررسی موضع قدمای علمای امامیه در قبال فلسفه، به دلیل نزدیکی به عصر معصومین (علیهم‌السلام) و سیاست علمای قدیم در کسب معارف -که بیشتر مبتنی بر حدیث و روایات ائمه (علیهم‌السلام) بوده است- به فهم رابطه دین با فلسفه کمک قابل‌توجهی مینماید و این دوگانه را روشن‌تر می‌سازد. به این منظور نویسنده در این رساله ابتدا به علل ورود فلسفه به جامعه اسلامی پرداخته و آن‌ها را در سه قسمت علل اندیشه‌ای، علل معطوف به قدرت و نیز علل مربوط به شرایط اجتماعی بیان می‌نماید. مهم‌ترین علل ورود فلسفه به دنیای اسلام از نگاه نویسنده، مبارزه با اهل‌بیت (علیهم‌السلام) و غصب خلافت باطنی ائمه (علیهم‌السلام) می‌باشد. در ادامه و پس از بررسی علل فوق‌الذکر، به بررسی موضع علمای امامیه مقابل فلسفه از قرن سوم تا پنجم پرداخته شده است. تقسیم‌بندی در این بخش چنین است که بعضی از علما با فلسفه مخالفت داشتند و ردیه‌هایی علیه مطالب فلسفی نوشتند. عده‌ای از آنان نیز به مطالب فلسفی علاقه نشان دادند و حتی به ترجمه کتب فلسفی دست زدند و برای تبیین عقاید خود از فلسفه کمک گرفتند. بررسی مواضع علمای این سه قرن به تفکیک، بخش پایانی پایان‌نامه حاضر را شکل میدهد.