جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از دانش‌های بلاغی مهم، علم معانی است که به بررسی اغراض ثانوی متکلّم از انتخاب ساخت‌های زبانی، می‌پردازد. وقتی سخنور فصیح و بلیغ باشد، این نوع کاربرد از نظر کمّی و کیفی در کلام او بیشتر دیده می‌شود. از آن‌جا که مولانا یکی از بزرگ‌ترین سخنوران و شعرای فارسی‌گوی است طبعاً نکات بلاغی زیادی در آثار او دیده می‌شود.در این پژوهش که به بحث در ابعاد ادبی و اخلاقی امر و نهی در دفتر اوّل مثنوی مولوی اختصاص دارد، پس از معرّفی شاعر، به تبیین مباحث علم معانی شامل انشا و خبر و خبر و اقسام امر و نهی و نکات اخلاقی آن پرداخته شده است.از بررسی‌های انجام شده در این پایان‌نامه معلوم می‌شود که مولوی آگاهانه به عناصر بلاغی توجّه داشته و با کاربرد متنوّع و گسترده‌ی آن‌ها بر رونق کلام خود و نیز بر تأثیر آن افزوده است. تأثیرپذیری مولانا از قرآن کریم و نگاه خاصّ به جمله‌های خبری و انشایی و آمیختگی خبر و انشا جلوه‌ی ویژه‌ای به اشعار او داده است که خواننده با مطالعه‌ی آن در مسیر عرفان و اخلاق گامی بلند برمی‌دارد.