جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش حاضر به بررسی آرای کلامی شیخ حرّ عاملی می‏پردازد، شیخ حرّ عاملی یکی از علمای بزرگ امامیه است که در حوزه‌های مختلف علمی از جمله اعتقادات، صاحب فکر و اندیشه است، روش شیخ حر، روشی نص‌گرایانه است و جزء اخباریان به حساب می‏ آید، نص‌گرایان در طول تاریخ کلام، اگر چه جریانی پر طرف‌دار و تاثیر گذار بوده‌اند، اما در قرون اخیر هم‌زمان با تلاش عقل‏گرایان در ارائه روش فلسفی و جایگزنی آن در علم کلام، روش آنان دچار نوعی فراموشی شده و از اساس مورد بی‌اعتنایی قرار گرفته است، آنان با هدف صیانت از آیات قرآن و احادیث معصومین و بهره‌گیری حداکثری از آن در اثبات مسائل کلامی و حل مشکلات اعتقادی، آثاری تولید کرده‌اند که امروز از آن آثار صرفا به عنوان کتب حدیث و جوامع روایی یاد می‏شود، بی آن که روش تدوین آن مورد توجه باشد. این تحقیق در راستای بررسی و تحلیل دیدگاه‌های اعتقادی نص‏گرایان و متد آنان در پیش‏برد علم کلام شکل یافته و گوشه‌ای از تلاش‌های علمی آنان در کلام امامیه و احیای علوم اهل بیت ? را به نمایش می‌گذارد. شیخ حرّ عاملی علاوه بر فقه، در زمینه‌هایی چون حدیث،کلام، رجال، درایه، اصول، منطق، ریاضی، شعر و ادب و غیره دارای تألیفات ارزنده‌ای است. عمق خاطر، قوت استدلال و تخصص او در حوزه‌های گوناگون علوم اسلامی باعث شده در ارائه مفاهیم و معارف دینی همه جانبه‌نگر و دارای بیانی روشن باشد و آشنایی با تفکر او تصویر مناسبی از روش نص‌گرایی و منابع شناخت در نظر نص‌گرایان را نیز به دست دهد، چرا که وی علاوه بر طرح و حل مباحث کلامی، به تبیین روش آنان در حل مسائل نیز پرداخته و حیطه حجیت عقل و نقل از منظر آنان را روشن ساخته است.در این تحقیق ابتدا به دیدگاه شیخ حرّ نسبت به کلیات علم کلام و روش او در استفاده از منابع پرداخته شده است، سپس موضع وی در قبال منابع شناخت بررسی شده و دیدگاه‌های اعتقادی وی در اهمّ مسائل کلامی کنکاش شده است. مهم‌ترین نتایج این تحقیق اثبات این مطلب است که شیخ حرّ جزء متکلمان و صاحبان اندیشه و اثر در علم کلام است و با روشی اجتهادی و به دور از تعصب، موضع عقل‏گرایان را به چالش کشیده و بهره‌گیری از کتاب و به خصوص سنت را تقویت کرده است.