جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بحث از هدف خلقت انسان و زندگی از دیدگاههای گوناگون مورد بررسی و تدقیق قرار گرفته است و هر کس از نقطه نظر خود به نظریه پردازی در این باب روی آورده است.پایان نامه پیش رو این موضوع را از منظر قرآن و انجیل بررسی نموده تا از خلال آیات حیات بخش این دو کتاب، اهداف زندگی بشر را استخراج وتبیین نماید. به همین منظور به تفاسیر موجود از قرآن کریم، ونیز شروح نگاشته شده از کتاب مقدس مسیحیان مراجعه شده است. پس از مشخص شدن اهداف از منظر این دو کتاب مقدس حقیقت آن ها تبیین شده و در نهایت تفاوت وتشابه ایناهدافمورد کنکاش قرار گرفته است. نتیجه ای که خلالمباحثاین رساله حاصل شده ، این است که زندگی در نگره قرآن کریم وانجیل فرآیندی هدف دار بودهوبا تعیین هدف های واسطه ای یا بین راهی، انسان برای رسیدن به هدف نهایی آماده می شود.

پژوهش حاضر با عنوان ژرف اندیشی از منظر قرآن که با مراجعه به کتب لغت، تفسیر و حدیث نوشته شده ‏است، در ابتدا به تبیین جایگاه اندیشه از نگاه قرآن می‌پردازد و سپس در راستای بررسی مفهوم ژرف ‏اندیشی، ویژگی های ژرف اندیشان مطرح می شود و در ادامه نیز موانع و عوامل ژرف اندیشی به تفصیل ‏بیان می گردد. تحقیق حاضر به این سوالات پاسخ می‌دهد که در نگاه قرآن، اندیشه از چه جایگاهی ‏برخوردار است؟ و چگونه می‌توان ژرف اندیشی را تقویت و یا تضعیف نمود؟ و این نتایج حاصل می‌شود ‏که قرآن بر فکر و اندیشه‌ای تأکید می ورزد که در مسیر و روشی مناسب به کار گرفته شده و منجر به ‏عبودیت بیشتر انسان گردد. در حقیقت ژرف اندیشی از دیدگاه قرآن، ارتباطی تنگاتنگ با عبودیت و ‏شناخت حقایق دارد و شامل دقت و تأمل در درک و شناسایی آیات الهی در آفاق و انفس، نظر در عواقب ‏امور، ادراک حقایق و تمییز میان امور مختلف، آگاهی مداوم بر آن حقایق و بازداشتن باطن انسان از ‏لغزشهاست برخی ویژگی های فردی و یا شرایط محیطی همچون گناهان، تقلید کورکورانه، پیروی از ‏هوای نفس، شتابزدگی، شبهات و پرداختن به کارهای لغو حجاب دیده جان می شود و انسان را از تشخیص ‏حقایق و سلوک در صراط مستقیم باز می‌دارند و عواملی همچون ایمان، تقوی، قرآن و سیر در تاریخ نیز ‏آدمی را در این زمینه یاری می‌رسانند.‏

قرآن کریم، در مواضع متعدد، بیانگر معجزات و خوارقی است که معمولاً برای امت هایپیشین و گاه برای امّت تازه تأسیس اسلام رخ داده اند. در دو سده اخیر،برخی مفسرانتحت تأثیر پیشرفت علوم تجربی و غلبه یافتن گفتمان آن در محیط های علمی، از پذیرش ظواهر این سنخ آیات عدول کرده و به تاویل مادی آنها روی آورده اند. تفسیر المنار به قلم "محمد رشیدرضا" – که بخشی از آن نیز حاصل تقریر درس "محمد عبده" است- از جملهتفاسیری است که رویکرد تأویلی را در باب آیات بیانگر معجزات و خوارق، دنبال می کند. رشیدرضا و عبده اگر چه منکر مطلق معجزات نیستند، اما پذیرش همه آنها -به همان شکل ظاهری و فرامادی- را نیز دشوار تلقّی می کنند. خاستگاه رویکرد ایشان آن است که علم تجربی را تبیین گر طبیعت بر وفق قوانینی معین می دانند و معجزات وخوارق را تخطی از آن قوانین محسوب می کنند . بدینسان گستردگی این سنخ تخطّی ها، می تواند سازگاری علم ودین را به چالش کشاند. در این راستا، صاحب المنار در تفسیر مضامینی چون قرار گرفتن کوه در بالای سر بنی اسرائیل، ، نزول " من" و" سلوی "از آسمان، زنده شدن عزیر پس از مرگی صد ساله ، زنده شدن پرندگان ذبح شده به دست ابراهیم و... از ظواهر این خوارق روی برتافته است. در مقابل رویکرد صاحب المنار،طباطبایی صاحب المیزان، پایبند به ظواهر معجزات و خوارق بوده و همواره در مقام پاسخگویی به شبهات تأویل کنندگان خوارق می باشد.

تفسیر قرآن پیوسته از دریچه نگرش‌های متفاوت نظر شده است به طوری که کاوش در هر یک از این رویکردها می‌تواند در بهره گیری صحیح از تفاسیر، سودمند باشد. این نوشتار در مسیر بررسی روش تفسیری تفسیر شریف لاهیجی گام برمی‌دارد.شریف لاهیجی در بهرهگیری از مایه‌های گوناگون در امر تفسیر قرآن کریم دریغ نفرموده و در نیل به مفاهیم قرآنی، از سه روش عمده قرآن به قرآن، روایی و عقلی سود جسته است. تفسیر قرآن به قرآن وی در دو مرتبه استعانت از سیاق و استعانت از آیات دیگر، متجلی است. بهره‌گیری از روایت نیز در حیطه‌های گوناگون تفسیر با اجتهاد مفسر و اتخاذ رویکردهای متفاوت، همراه است. از گرایش‌های تفسیر عقلی مورد اهتمام شریف لاهیجی می‌توان به ادبی، کلامی، فقهی و فلسفی اشاره نمود.این پژوهش پس از ژرف‌کاوی در مجلدات تفسیر شریف لاهیجی و ملاحظه سایر آثار مفسر و نیز مطالعه منابع موجود در زمینه روش‌شناسی تفاسیر، روش تفسیری شریف لاهیجی و درون مایه‌ی عمده‌ی این تفسیر را، تفسیر روایی دانسته و در انتها به برخی کاستی‌های تفسیر اشاره نموده است.

چکیده ندارد.

درک اهداف و مقاصد آیات، توجه به سیاق، یعنی دقت در ماقبل و مابعد آیه و نگریستن به آهنگ کلی آیات را می‌طلبد.این پژوهش با عنوان«نقش سیاق در تفسیر فی ظلال القرآن»و با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی ملاک‌های سید قطب در سیاق و موارد به کارگیری آن پرداخته سپس این مبانی مورد بررسی قرار گرفته شده است.اما سوال اصلی این است که مبانی سید قطب در استفاده از سیاق چیست و در این راستا تا چه اندازه موفق بوده است؟ مبانی او در ارائه سیاق، در نظر گرفتن وحدت موضوعی، زبان تصویری و پراکندگی در نزول آیات است. با مراجعه به آثار سید قطب و بررسی نمونه‌هایی از آیات در تفسیر فی ظلال مشخص می‌گردد که او هر چند به طرز گسترده و در موارد متعدد از سیاق استفاده کرده، اما در برخی آیات که مربوط به اهل بیت پیامبر(ص) است، به مهم‌ترین ملاک خود در مبنای وحدت موضوعی و پراکندگی در نزول پایبند نبوده و تنها با در نظر گرفتن سیاق آیات قبل و بعد به تفسیر آیات پرداخته است و در این موارد به نتایجی مخدوش دست یافته است. این پژوهش با هدف آشنایی با دیدگاه سید قطب و نحوه تعامل وی با سیاق موجود در آیات به‌خصوص آیات مربوط به اهل بیت (ع) می‌باشد، زیرا در مواردی بین سیاق و اسباب نزول تعارض وجود دارد که در این میان اهل سنت به سیاق و شیعه به اسباب نزول نظر دارد. در این پژوهش ضمن شناساندن اهمیت سیاق و جایگاه آن در تفسیر فی ظلال به بررسی نظر سید قطب و نحوه عملکرد وی با چنین تعارضی در خصوص آیات مربوط به اهل بیت (ع) می‌پردازد.در این پژوهش، نقش سیاق در تفسیر فی ظلال القرآن مورد بحث قرار گرفته شده است. در فصل اول به زندگی سید قطب پرداخته شده است. در فصل دوم مهم‌ترین مبانی سید در ارائه سیاق مورد بررسی قرار می‌گیرد. در فصل سومبه موارد به‌کارگیری سیاق در این تفسیر پرداخته می‌شود تا نقش و جایگاه سیاق مشخص گردد.

موضوع پژوهش حاضر ارتباط اعمال سوء انسانی با رخدادهای طبیعی از دیدگاه قرآن و وصول به جوابی متقن و منطقی در این زمینه از منظر آیات الهی می باشد. برای دست یابی به این هدف دیدگاه های مفسران سوالات اشکالات و مصادیق قرآنی مربوط به موضوع از دیدگاه مفسران مورد بررسی قرار گرفته است. از آن جایی که محور بحث آیات قرآن کریم می باشد،‌ بررسی نظر مفسران در اولویت قرار گرفت. در پاسخ گویی به سوالات و اشکالات از منابع فلسفی و کلامی استفاده شده است. آن چه از مجموع منابع مورد استفاده به دست آمده این است که وجود رابطه بین اعمال سوء انسان و رخدادهای طبیعی ناگوار امکان وقوع دارد و به لحاظ عقلی و منطقی محال نمی باشد گرچه انسان به لحاظ دید محدود و مادی خود نمی تواند همه مصادیق مربوط به این رابطه را مشخص نماید. فهم این مطلب که عمل سوء باعث کدام رخداد طبیعی شده است برای انسان امکان پذیر نیست و نیز پاسخ به این مسأله که امور ناگوار در مورد چه کسانی مربوط به عمل آن هاست و در مورد چه کسانی بنابر علل دیگری حادث شده است به دلیل ارتباط داشتن این مسأله با غیب محال می باشد. تنها مصداق های عینی در مورد این رابطه مواردی هستند که قرآن کریم به آنها به طور صریح اشاره کرده است.

در این تحقیق که تحت عنوان شفاعت در قرآن و سنت انجام گرفته است اهداف زیر دنبال گردیده است. در فصول ابتدایی با تتبع در کتب لغت و کتب دیگر، معانی شفاعت در حیطه لغوی و اصطلاحی و عرفی را بدست آورده و منعکس نموده‌ایم. بطور خلاصه می‌توان گفت شفاعت، وساطت فردی آبرومند در نزد صاحب مقامی برای بخشیده شدن گناهکار است. سپس به بررسی انواع شفاعت پرداخته‌ایم که نوعی از آن شفاعت در نظام آفرینش می‌باشد و این همان نظام اسباب و مسببات است. نوعی دیگر از شفاعت به معنی پیشوائی است که هر کس دنباله رو شخصی باشد مانند شفیع اوست. نوعی دیگر از شفاعت که گواهی بر اعمال است در قیامت بروز می‌کند این همان شفاعت مغفرت است که نوع چهارم شفاعت بوده که در فصلی دیگر تحقیق ثبت گردیده است. اهداف دیگری که در تحقیق دنبال شده بررسی و انعکاس نقطه نظرات دانشمندان شیعه و سنی است که با رجوع به کتب آنها جمع‌آوری و در فصل جداگانه‌ای ارائه شده است. آراء و نظرات مخالفین و دلائل آنها همراه با نقد و رد آنها در تحقیق مورد بررسی واقع گردیده. سپس به کمک آیات و روایات، شفاعت‌کنندگان و شفاعت‌شوندگان را برشمرده‌ایم و در نهایت با ارائه اشکالات و شبهات موجود در شفاعت به رد و ابطال آنها پرداخته و اشعاری که از عرب و عجم بعنوان سند صحت در طول تاریخ سروده شده است اشاره‌ای کرده و نمونه‌هائی از آنها را آورده‌ایم.

در این پایان نامه ضمن بهره گیری از روایات و آراءو اقوال فریقین و نقد آنها، تحقیقی پیرامون کیفیت جمع و تدوین قرآن کریم صورت گرفته است. برخی جمع قرآن برای نخستین بار را به خلفا نسبت داده اند؛ اما آن نمی تواند چندان مورد قبول باشد. نویسنده پایان نامه کوشیده است ثابت نماید که این جمع در زمان نبی اکرم صلی الله علیه وآله صورت گرفته و ترتیب و تنظیم قرآن موجود به دستور آن حضرت بوده است.