جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از آنجا که واژه تقوا از واژگان کلیدی نهج البلاغه است، در این پژوهش مورد تحلیل معناشناسی قرار گرفته است. بررسی حوزه های معنایی واژه تقوا در نهج البلاغه، علاوه براین که تشابه معنایی واژه را در قرآن و نهج البلاغه به اثبات می رساند بیانگر این حقیقت است که هم عوامل درونی از قبیل بافت و سیاق و بلاغت و ... و هم عوامل بیرونی از قبیل فرهنگ و جامعه و مسائل سیاسی و ... در معنای واژه دخالت داشته است و ما شاهد تطور معنایی واژه پس از قرآن می باشیم. رواج فرهنگ تحمل گرائی و اشرافی گری، مسائل و مشکلات سیاسی و اجتماعی بدلیل غصب خلافت پیامبر و تغییر مسیر رهبری، تغییرات رفتاری مسلمانان و ... سبب شد که در زبان نهج البلاغه واژه تقوا دارای معانی جدیدی باشد که قبلا سابقه نداشته است. براین اساس تقوا از دیدگاه امام علی (ع) یک امر فردی و یک ارزش عملی منفی به معنای انزوا و گوشه گیری و کناره گیری از فعالیت های اجتماعی نمی باشد بلکه تقوا ملکه ای است درونی که با حصول آن می توان در هر موقعیت و مقامی خود را از نافرمانی الهی حفظ نموده و به بالاترین مراتب سلوک معنوی واصل شده است.