جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این کتاب از جمله قدیمی ترین و ارجمندترین کتب موجود به زبان فارسی است که از جنبه های مختلف لغوی، تاریخی، تفسیری، داستانی، سبک شناسی و... قابل تأمل و بررسی است و هنوز هیچ کس آن گونه که باید و شاید به این کتاب نپرداخته، مهمترین کاری که تاکنون بر روی این تفسیر انجام گرفته تصحیح آن توسط مرحوم حبیب یغمایی است (که خود نیاز به یک بازنگری اساسی دارد). در این پایان نامه هر چند اصل بر نوشتن فرهنگ لغت گذاشته شده است به دلیل اهمیت تفسیر، در مقدمه به بحث سبک کتاب و اختلاف قرائت های موجود در کتاب پرداخته شده است که همین امر باعث شده که مقدمه حاضر از مقدمه های معمول قدری طولانی تر شود. محقق در بخش سبک شناسی به نکات اصلی و اساسی توجه نموده و برای هر مورد چند مثال آورده و در قسمت اختلاف قرائت ها به بیش از بیست مورد اختلاف اشاره کرده است. نکتة جالب، اینکه در اکثر موارد مترجمین قرائتی جز قرائت طبری در تفسیر جامع البیان (تفسیر طبری) را پذیرفته اند. در قسمت فرهنگ، یک یک واژگان قرآن کریم فیش نویسی شده است و با، برابر فارسی و عربی آنها در کتاب تطبیق داده شده است و اگر برای یک واژه قرآنی در قسمت های مختلف چند برابر فارسی آورده شده همه آنها با شاهد مثال در یک جا به ترتیب الفبائی گرد آمده اند. پژوهشگر در بخش آخر در نهایت اختصار به شرح و توضیح مشکلات تفسیر از نظر لغوی، دستوری یا تفسیر پرداخته است و سرانجام به عنوان ضمیمه فهرستی از واژگان فارسی و برابر قرآنی آنها ترتیب داده شده است.

در این تحقیق تلاش شده است که براساس نخستین تفسیر موجود به زبان فارسی موسوم به ترجمه تفسیر طبری فرهنگ واژگان قرآن به دست داده شود. در مقدمه از سبک کتاب و اختلاف قرائت های موجود در آن سخن رفته است. در سبک شناسی به نکات اصلی توجه گردیده و برای هر یک چند مثال آورده شده است و در بیان اختلاف قرائت ها بیش از بیست مورد اختلاف یاد شده است. بررسی قرائت ها نشان می دهد که در اکثر موارد در کتاب ترجمه تفسیر طبری قرائتی جز قرائت طبری در تفسیر جامع البیان پذیرفته شده است. به منظور تهیه فرهنگ واژگان قرآن، یک یک واژگان قرآن کریم گردآوری و برابر فارسی با عربی آنها در کتاب تطبیق داده شده است و اگر برای یک واژه قرآنی در قسمت های مختلف چند برابر فارسی یاد شده، همه آنها با ذکر شاهد در یکجا به ترتیب الفبائی گردآوری گردیده است.