جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

توحید به معنای یکتا دانستن و یکتا شمردن آمده است و کلمه توحید « لا اله الا الله» کلمه اخلاص است و هرکس به آن معتقد باشد مخلص است. خداوند این کلمه توحید و این اصل را نازل فرمود تا اینکه فرد فرد بشریت و در نهایت جامعه و امت انسانی را در جهت تشکیل جامعه ای صالح و مد نظر خود هدایت کند. بر این اساس است که مسیر زندگی انسان پی ریزی می شود، از اعتقادات و افکار و اخلاق و رفتار و تصورات و اعمالش گرفته تا روابطش با خالق و با خود، هم نوعان خود و با کل هستی و هرآنچه که در اطرافش هست و در زندگی با آنها سروکار دارد. همچنین سرانجام شخص در سرای دیگر هم بر همین اساس معلوم می شود، مسیرش به سوی بهشت یا به سوی جهنم، ماندگاریش در نعمت ابدی و یا در نقمت. این امر که خدا یکی است و جز او هیچ خدایی نیست و او قادر بر هر کاری است را ، فطرت هر انسانی به آن اذعان دارد و قبول می کند و همیشه و در همه جا بخصوص در مواقع سختیها و مشکلات دل و قلب او متوجه آن معبود یکتا می شود. آنجایی که هیچ دادرسی نیست تا به فریاد او برسد یک نیروی درونی او را به سوی معبود می کشاند. همچنین برای وجود چنین خدای بی همتایی علاوه بر فطرت انسانی، براهینی در آفاق ( عالم خارج از انسان) و انفس ( عالم درون انسان)، می توان یافت که دلیلی آشکار است بر وجود او. مثلا نظم موجود در آفرینش آسمان و زمین و کوهها و دریاها و ... و چگونگی آفرینش آنها و رنگ های زیبایی که در هر کدام به کار رفته و هزاران موارد دیگری که هرکدام به تنهایی دلیلی است محکم بر وجود خداوند. توحید دارای مراتبی است که برخی از آنها عبارتند از توحید ذاتی، یعنی ذات خدا بسیط است و ترکیبی در آن راه ندارد، توحید اسماء و صفات؛ به این معنی که اسماء و صفات خداوند از هر قبحی منزه است و دلالت بر حسن و نیکویی می کند، توحید افعالی: یعنی هر کاری در این جهان انجام می گیرد به دست خداست و او نیاز به هیچ چیز و هیچ کس ندارد و اگر بعضی کارها را به واسطه اسبابی انجام می دهد، آن اسباب را خود او آفریده است و توحید عملی؛ به این معنی که انسان چه کند که زندگی او موحدانه و خالصانه برای خداوند باشد. برای هر کدام از این مراتب آیاتی در قرآن وجود دارد، به عنوان نمونه از مهمترین آیاتی که در باب توحید ذاتی می باشد، آیاتی هستند که خداوند خود را به « اله واحد» معرفی می کند. و یا آیاتی که بیان کننده صفات فعل الهی هستند. توحید و خداشناسی ریشه همه فضایل و ره آوردهای مثبت می باشد، از توحید جز خیر بر نمی آید، توحید اگر به معنای اصیل اسلامی آن مورد بررسی قرار گیرد به صورت مسأله ای ریشه دار جلوه می کند که نه تنها در سرلوحه امور اعتقادی قرار گرفته است بلکه تا اعماق کوچکترین مسائل اخلاقی و اجتماعی و خانوادگی هم ریشه دوانیده و به هر یک از اعتقادها و خویها رنگ و قیافه ای تازه می دهد. بنابراین توحید صرفاً یک مسئله اعتقادی و ذهنی نیست بلکه در تمام برنامه های زندگی مؤثر است . برخی عوامل و زمینه ها مانند: قساوت، غرور و استکبار، ساده اندیشی و ... باعث انحراف از خط توحید می شود. عقیده به این اصل مهم باعث اتحاد و همبستگی جمیع ملتها می شود و این از مهمترین نتایج اجتماعی توحید می باشد و از آثاری که برای خود فرد دارد می توان به نوع دوستی و گذشت و فداکاری اشاره کرد. بنابراین اعتقاد به توحید ضامن سعادت انسان در دنیا و آخرت می باشد. کلید واژه ها: توحید – قرآن