جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پایان نامه دیدگاه سه مفسر شهیر، طبرسی،فخر رازی و آلوسی درباره تناسب و ارتباط سوره ها وآیات جزء سی قرآن بررسی شده است. مناسبت هایی که از سوی این مفسران در خصوص سوره ها ارائه گردیده،تکلف آمیز خوانده شده اند؛ اما مناسبات ذکر شده درمورد آیات طبیعی تلقی گردیده اند.

دانشمندان علوم قرآن بویژه مفسران از دیرباز به علم تناسب، توجه ویژه ای مبذول کرده اند. زیرا بر این باور بودند که ترتیب مصحف عثمانی توقیفی است و لزوما چینش آیات و سور باید از روی حکمتی صورت پذیرفته باشد. مفسران به تناست سور کمتر پرداخته اند و بیشتر به بیان تناسب آیات اهتمام ورزیده اند. البته در ذکر تناسب آیات نیز اغلب تناسب آیاتی را که نامتناسب می نموده، بیان کرده اند. طی این پژوهش که در آن دیدگاههای سه مفسر یعنی طبرسی، فخر رازی، و آلوسی بررسی شده، ملاحظه گردید که فخررازی به علم تناسب بیش از دو مفسر دیگر پرداخته و طبرسی فقط در مواردی که تناسب آیات دشوار به نظر می رسیده، تحت عنوان النظم ذکر تناسب کرده است. از جمع بندی مواردی که مفسران مذکور به بیان تناسب پرداخته اند، چنین حاصل می شود که چند نوع تناسب در قرآن ممکن است وجود داشته باشد: تناسب کلی میان دو سوره متوالی، تناسب چند سوره متوالی، تناسب صدر و ذیل هر سوره، تناسب فقرات هر سوره، تناسب آیات هر فقره و حتی تناسب الفاظ هر آیه. گفتنی است تناسب میان برخی از سور بسیار دشوار است؛ لذا بیناتی که مفسران در تناسب آنها آورده اند،کاملا تکلف آمیز به نظر می آید و معمولا این تناسبهایی که برای سوره ها ارائه می شود، به ترتیب خاصی از سوره ها اختصاص ندارد و آن را در هر ترتیبی می توان ارائه کرد تناسب آیات نیز در مواردی که نزولات جداگانه ای داشته اند، در پاره ای از موارد دشوار است؛ اما در غیر این موارد کاملا طبیعی است./