جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این تحقیق، که با عنوان « مفهوم استغفار در قرآن و سنت و پیامدهای فردی و اجتماعی آن» انتخاب شده، مشتمل بر پنج فصل می باشد. که سعی شده در حد امکان در طی فصول به ارزش و اهمیت استغفار بپردازد نزدیکترین راه بازگشت و وصول به سوی حق را معرفی کند. فصل اول، به معنا و مفهوم استغفار می پردازد و بیان می کند که استغفار در لغت به معنی غفران خواستن و استغفرالله گفتن است و در اصطلاح به معنای طلب آمرزش از خداست و اصل آن به عنای پوشاندن و مستور کردن می باشد. در ادامه بحث به تفاوت توبه و استغفار اشاره می کند و اقوال مختلف علما و مفسران در خصوص تفاوت یا تشابه آن دو ( توبه و استغفار) بیان می شود ولی نظر مشهود بین مفسراان با به این صورت توضیحی می دهد که: استغفار طلب مغفرت از گناهان گذشته است، ولی توبه رجوع به خداوند است. و تعهد بر ترک گناهان گذشته و عود ننمودن به آنها و کلا استغفار، نخستین مرحله از توبه است و به منزله اولین گامی است که در راه توبه و جبران گذشته برداشته می شود. فصل دوم به ارکان و شرایط استغفار می پردازد شرایط استغفار را از دیدگاه حضرت علی ( ع): پشیمانی بر گذشته، عزم به بازنگشتن به سوی آن به طوردائم، ادای حق مخلوق، ادای حق خالق ( واجباتی که ضایع شده جبران کند) با حزن و اندوه آب کردن گوشت جرامی که روئیده و چشاندن درد عبادت را بر نفس، همانطورکه شیرینی گناه را چشیده بیان می کند. همچنین اعتقاد به ولایت و خلافت امیرالمؤمنین ( ع) را به عنوان مهمترین شرط پذیریش استغفار بیان می کند. به ارکان استغفار که شامل اصرار بر مسئلت، اقبال بر حاجت، حفظ استکانت و رجای اجابت می باشد اشاره می کند و در پایان فصل به توضحی موانع قبولی استغفار و نتیجه ترک استغفار می پردازد. فصل سوم: به برکات و آثار پربار استغفار اشاره کرده و برکات مادی و معنوی استغفار، که برکات مادی شامل ده مورد و برکات معنوی مشتمل بر چهارده مورد می باشد را توضح می دهد و تمام آن را با استفاده از آیات و روایات مزین می کند و از استغفار، به عنوان بهترین هدیه برای اموات و پدر و مادر یاد می کند. در نهایت رمز نزدیک شدن به استغفار به درگاه خدا و مقبول شدن آنرا شروع و ختم آن به صلوات معرفی می کند. فصل چهارم، برترین زمانها و اوقات استغفار را توضح داده و بیانی می کند که در هر شبانه روز چه ساعاتی و در طول هفته چه روزهایی و در سال چه ماه هایی برای استغفار برتر و با اهمیت تر است. همچنین انواع استغفار هایی که در این اوقات باید خوانده شود بیان می کند. فصل پنجم، معنای استغفار پیامبران و ائمه اطهار ( ع) را بیانی می کند که با وجود اینکه این بزرگان معصوم از گناه بوده اند، پس علت استغفار آنها چه بوده و چرا قرآن به پیامبر دستور به استغفار می دهد؟ در جواب آن سؤال به چند احتمال اشاره می کند از جمله اینکه: پیامبر کارهایی را که در ارتباط با خلق انجام می دادند اگر چه عبادت بودند ولی ایشان آنها را یک نوع جدایی بین خود و خدای خویش می دیددند و از این باب به استغفار می پرداختند و یا اینکه کت ایشان برای الگو گرفتن مردم بوده و اینکه مردم به اهمیت کت پی ببرند. همچنین ممکن است کت پیامبر به علت گناهان زیاد امت خود باشد زیرا گناه یک جمعیتی که معتقد به مکتب خاصی هستند به نام صاحب آن مکتب تمام می شود. به همین خاطر خداوند به پیامبر دستور به استغفار می دهد تا برای امت خود استغفار کند. در انتها به استغفار امام زمان ( ع) برای شیعیان خود اشاره می کند، و تقاضای استغفار از امام زمان را برای شیعیان نوعی وظیفه می داند. همچنین در پایان تحقیق به چند مورد از استغفار مستغفرین اشاره شده است. در انتهای سخن باید بیان کنم: به علت اینکه تمام مطالب این تحقیق مستند به آیات قرآن و روایات معصومین ( ع) می باشد از اختصاص فصل جداگانه ای به این مورد یعنی ( استغفار در قرآن و سنت) خودداری کردم تا از تکرار مطالب جلوگیری شود.