جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

محقّق در این تحقیق برآن است تا مقایسه ای داشته باشد بین قصّه گویی قرآن کریم و اسطوره سازی ادیان رایج، و معرّفی چهره زیبای قصص قرآن. همچنین نظری نیز بر روایات اسلامی در این زمینه خواهد داشت. وی بدین منظور، علاوه بر استفاده از قصّه های قرآن مجید، از تفاسیر موجود نیز بهره لازم را برده و در باب اسطوره های ادیان، از متون اصلی در دسترس، بخصوص عهد عتیق، کمک گرفته است و نتایج فرهنگی و اجتماعی و آثار تاریخی و اخلاقی قصّه های انبیای الهی و داستان گویی قرآن و اسطوره ها را به طور اجمال، مورد بحث قرار داده است. نگارنده بر این عقیده است که القای پیام به صورت مستقیم و آمرانه، همیشه با استقبال طبایع انسانی مواجه نمی گردد. بسیاری از اوقات، از طریق هنر می توان پیامی را به طور غیر مستقیم و در قالبی جذّاب ایراد نمود که تأثیرات روحی و روانی باعث، نفوذ بیشتر نظر گوینده یا نویسنده می شود. بدین منظور، داستان سرایی و قصّه پردازی نیز در زندگی انسان ها امری طبیعی و رایج است. دستْ مایه قصّه ممکن است واقعی و عینی باشد که در این صورت، محتوای قصّه در صدد رفع نیازها و درمان دردها و حلّ مسائل اجتماعی و فرهنگی بشر خواهد بود، و امکان دارد از دستْ مایه غیرواقعی استفاده گردد که نتیجه آن، افسانه پردازی و اسطوره سازی است. اهمّیت دین در زندگی بشر و استفاده از شیوه های صحیح تبلیغ نیز موضوع مهمّی در زندگی اجتماعی انسان هاست. لذا تمام ادیان الهی با عنایت به تأثیرات متقابل آموزش های دینی و فطرت آدمی، از قصّه به عنوان وسیله ای مؤثّر در الگودهی و هدایت انسان ها استفاده نموده اند. قرآن کریم نیز با گنجاندن بسیاری از پیام های خویش در قالب قصه، به صورت مستقیم و غیرمستقیم، از نقش سازنده آن در ارشاد مسلمانان بهره جسته و به میل فطری آنان نیز جواب مثبت داده است. این پایان نامه، شامل پنج فصل است که در فصل اوّل، نگارنده، ضمن بیان تاریخچه مطالعاتی، به شرح و توضیح اصل مسئله مورد بحث پرداخته و فرضیات موجود در این زمینه را همراه با اهداف مطالعاتی و حدود و اهمّیت بحث، مطرح ساخته است، و در ادامه نیز اصطلاحات و واژه های مربوط به بحث را توضیح داده است. در فصل دوم، منابع مورد استفاده محقّق معرّفی شده که عبارت اند از: تفسیر مجمع البیان، تفسیر المیزان، تاریخ جامع ادیان، ترجمه تفسیر طبری، قصص قرآن مجید، و نیز کتاب ادیان و مکتب های فلسفی هند. نگارنده، در فصل سوم، درباره روش و رهیافت و فنّ تحقیق، و طرح و زمان اجرای تحقیق خود، بحث نموده است. در فصل چهارم، تجزیه و تحلیلی در زمینه اطّلاعات مربوط به موضوع آمده و ضمن بررسی تاریخچه قصّه گویی و پیدایش اسطوره، دو واژه «قصّه» و «اسطوره» از دیدگاه های مختلف، بررسی شده است و سپس هدف های قصّه گویی که عبارت از: تأمّل و تفکّر، عبرت آموزی، بیان سرنوشت عصیانگران و مشرکان و پیروزی حق بر باطل، تسلّی خاطر و تحمّل ناملایمات، تقویت روحیه و رسیدن به سعادتمندی است، توضیح داده شده است. در مرحله بعد، ویژگی های قصص قرآن و مقایسه آن با اسطوره های ادیان، مورد بررسی قرار گرفته است.