جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

حلم یکی از صفات پسندیده اخلاقی است که زمینه آن در مسائل روزمره زندگی برای همه افراد جامعه وجود دارد. انسان همواره در معرض حوادث و مشکلات است، و گاهی هم در برابر افراد نادان و سفیه قرار می گیرد که بحث، بیشتر در مورد همین افراد است. بنابراین: حلم خویشتن داری و تحمل فرد در برابر افراد نادان و بی خرد است. اهمیت حلم به اندازه ای است که راجع به آیات و روایات، سخن بسیار گفته شده است. حلم دارای آثار و پیامدهای مثبت فراوانی است که در این تحقیق به 22 مورد از آثار مثبت حلم با استناد به آیات و روایات ائمه اطهار علیهم السلام اشاره شده است. خشم و غضب نقطه مقابل این صفت ارزنده است، این حالت نیز در فرهنگ اسلامی مورد توجه قرار گرفته و ریشه یابی شده است. آثار و پیامدهای منفی عدم حلم هم بسیار است که به 6 مورد اشاره شده است و در ادامه به راههای مهار خشم هم با تأکید به روایات اشاره شده است. راههای بدست آوردن حلم و بردباری از دیگر مباحث مطرح در لسان آیات و روایات است که در مجموع به 6 مورد از آنها اشاره کرده ایم. این صفت والای اخلاقی دارای اسوه ها و الگوهایی است که حلم خداوند، حلم امامان، حلم پیامبران، حلم صالحان و عالمان را می توان از این موارد برشمرد. کلید واژه ها: حلم – بردباری – صبر – خشم – غضب- کظم غیظ – عصبانیت. کلید واژه ها یا اصطلاحات کلیدی حلم: به کسر اول بردباری – ( مفردات): ضبط نفس – ( قاموس): آن را بردباری و عقل گفته است. (صحاح): آن را بردباری گفته است. بردباری: صبر، تحمل، تاب و طاقت، شکیبایی صبر: بردباری و شکیبایی، ( شهر الصبر): ماه رمضان، ( یمین الصبر): سوگند اجباری خشم : غضب، غیظ و برآشفتگی عضب: غضب یغضب غضباً و مغضبةً علیه: بر او خشم گرفت، او را دشمن داشت و درصدد برآمد از او انتقام بگیرد. کظم غیظ؛ کظم: کظم یکظم کظماً و کظوماً غیظ?: خشم خود را فرو خورد و کنترل کرد. {واکظم الغیظ و تحاوز عند المقدرة: و فرو بر خشم خود را و گذشت کن در زمانی که قدرت یافتی} غیظ:غاظ یغیظ غیظاً: او را خشمگین کرد. عصبانیت: حالت و کیفیت عصبانی،( 1. آنکه خشمگین باشد؛2. آنکه روحاً ناراحت است، کسی که تعادل قوای ارادی و تسلط خود را بر اثر ناراحتی و خشم از دست داده است؛ 3. عصبی مزاج