جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فصل اول تعریف لغوی فکر: در چیزی اندیشه کردن. تعریف اصطلاحی فکر: اعمال فکر است و آن عبارت است از ترتیب امور معلومه برای بدست آوردن نتایج مجهوله. تعریف لغوی عقل: خرد، دانش. تعریف اصطلاحی عقل: نور روحانی است که توسط نفس درک می شود نه حواس عقل و عاقل او را از هلاکت نجات می دهد. فصل دوم توضیحاتی پیرامون تفکر و تعقل بخش 1. عقل و شرافت آن: برای اثبات شرافت عقل نیازی به دلیل نیست و عقل خود سرچشمه علم و منبع و اساس آن است و به منزله نور است. بخش 2. لشکریان عقل و جهل: خداوند عقل را از نور خویش آفرید و برای آن 75 لشکر قرار داد. خوبی، وزیر عقل و بدی، وزیر جهل و ... ادامه دارد. بخش 3. ویژگی عقل: 1.ملکه ادراک بودن آن. 2.ملکه قضاوت در عقل است و با ملکه حکمت در ارتباط است. 3.سومین ویژگی عقل رشد است. بخش 4. انواع عقل: از نظر فلسفی: 1. عقل اجمالی. 2. عقل بالفعل. 3. عقل بالقوه. 4. عقل بالملکه. 5. عقل تفصیلی. 6. عقل فعال. 7. عقل مستفاد. 8. عقل هیولانی. 9. عقل عملی. 10. عقل معاش. بخش 5. دلیل تنوع تفکرها: مسلمانان در مراجعه به اوامر و نواهی قرآن و مراجعه به نصوص صریحی که آمده هم عقیده اند. گروههای مختلف با عقاید و اصول و زبانهای مختلف به اسلام گرویده اند و این اختلافات به تفسیر آنان از برخی آیات و اقوال سرایت کرد این اختلاف بیشتر مربوط به موارد اندیشه و روشهای مختلف درک است. 1.تفکر اسلامی: اسلام آنچه برای مردم پیشنهاد می کند چون از سرچشمه وحی است می تواند تا عمق جان نفوذ کند. 2.نظر اروپا درباره بشر امروز: بشر امروز به سه چیز نیاز دارد. 1. تعبیری روحانی از جهان. 2. آزادی روحانی فرد. 3. اصول اساسی که تکامل اجتماع بشری را توجیه کند. 3.نظر اسلام درباره بشر امروز 4. روح اسلامی در مسلمین مرده است به خاطر تقلیدهای کورکورانه. 5.نقص کار در تفکر مسلمین است. 6.آینده اسلام و مسلمین به تعبیر علی علیه السلام. 7.طرح حیات تفکر اسلامی را قرآن ریخته. 8.یکی از علائم حیات. بخش 6. پرورش عقل از دیدگاه اسلام: عقل عامل بندگی انسان نسبت به خدا و ضامن بهشت و سعادت اوست. بخش 7. آیا عقل می تواند پشتوانه اخلاقی باشد؟ می تواند پشتوانه اخلاقی باشد ولی با کاستیهایی که دارد نمی شود به آن قناعت کرد. بخش 8. لذت عقلی بالاترین لذتهاست، به دو دلیل: 1.ادراک عقلی به کنه شیء می رسد و غیر متناهی است و مدرکات عقل همانا خداوند و موجودات است. 2.لذات ملائکه هم لذت عقلی است. لذت حیوانات حسی. بخش 9. چرا برخی عرفا عقل را سرزنش کردند؟ کدام عقل؟ عقلی را سرزنش کرده اند که مشوب و آمیخته با وهم و خیال است. بخش 10. شکایت از عقل: اگر امر دائر باشد میان اینکه « موجب درد» نباشد و انسان درد نداشته باشد « درد نداشتن» به دلیل نبودن موجب درد از درد داشتن بهتر است ولی اگر موجب درد وجود داشته باشد و درد نداشته باشد موجب بدبختی است. بخش 11. مکتب عقلیون: اساساً جوهر انسان عقل اوست. بخش 12. نقش عقل از نظر فقهی: عقل یکی از شرایط تکلیف در فقه است. بخش 13. چرا شیعه تمایل بیشتری به مباحث عقلی دارد؟ سلسله جنبان این طرز تفکر فقط ائمه بودند. بخش 14. باب کم عقلی، سفیه شخص پست است که به زیر دست خود فخر می فروشد و برای بالا دستان زبونی. بخش 15. رابطه عقل و دل: از کانون دل حرارت و حرکت برمی خیزد و از عقل هدایت و روشنی. گاهی یک مطلب را هر دو، هم عقل، هم دل می پسندد مشکلی نیست اما گاهی کشمکش میان عقل و دل است. فصل سوم تفکر از دیدگاه اسلام، روشهای فکری اسلامی (4 روش)، متفاوت بودن افکار مردم، فضیلت تفکر، انواع تفکر. فصل چهارم تفکر و تعقل در قرآن تفکر در قرآن، تفسیر چند آیه. تعقل در قرآن، اقسام عقل در قرآن. فصل پنجم تفکر و تعقل در سنت فکر و اندیشه در روایات اسلامی. تعقل در روایات اسلامی. فصل ششم موانع بر سر راه تفکر و تعقل تقلید، تکیه بر ظن و گمان، شتابزدگی، میل ها، شخصیت گرایی. فصل هفتم آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی تفکر و تعقل با تفکر می توان به سعادت مطلقه رسید از ریزش وقت جلوگیری می کند با تفکر برای آدمی ابوابی مفتوح می شود.