جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پژوهش آگاهانه در مسیری گام نهاده که در مظان بسیاری کژفهمیها قرار دارد. از یک سو پای اگزیستانسیالیسم با همه ی گونه گونی هایش در میان است و از سوی دیگر مولانا که سرشار مضامین فلسفی، الهیاتی، حکمی و حتی روانشناختی است. آیا در این معرکه می-توان حرف نویی زد که تکرار مکررات نباشد؟ با این امید در مقدمه پژوهش بحث خواهیم کرد که آیا نسبت دادن شیوه های تفکر قرن بیستمی به یک متفکر قرن سیزدهمی به لحاظ روش شناختی معتبر است؟ سپس در نخستین فصل از جدی ترین معضله اگزیستانسیالیسم که همان «چیستی آدمی» است، می آغازیم و نشان می دهیم که مولانا نیز این پرسش سهمگین را محور منظومه فکری خود قرار می دهد. در فصل دوم نشان خواهیم داد که مولانا و اگزیستانسیالیسم در نقد عقل بر یک منهاج رفته اند. هر دو از روحیه انتزاع برائت جسته اند و بر پرده پوشی های دلیل و واسطه سازی های فلسفه شوریده و معرفت را جزئی از وجود آدمی شمرده اند. در فصل سوم خواهیم دید که احساسات وجودی انسان در کسب معرفت نقش دارند و در این موضوع نیز منظومه فکری مولانا شباهتهای شگفتی با شیوه های اگزیستانسیال دارد. اما در فصل چهارم بحث می کنیم که انگیزه مولوی از نقد علیت، نه دفاع از ساحت خداوندی بلکه دفاع از آزادی انسانها و قدرت انتخابشان بوده است که برای برجسته سازی این مضمون بازهم شیوه های اگزیستانسیال به یاری ما می-آیند. در فصل پنجم از تعلیق اخلاق و جهش ایمان سخن خواهیم گفت و می بینیم که این مفاهیم با دریافت و تعبیری که ما در وهله نخست از واژگان «تعلیق» و «نسبیت» به ذهنمان خطور می کند، به کلی متفاوت است. زیرا نسبی نمایاندن اخلاق در دوران ما عمدتاً از تردید و احیاناً نفی و انکار در ارزش های دیرینه سرچشمه می گیرد اما داستان در مثنوی از رنگی دیگر است. امید دارم که این تلاش کوچک، گامی نو در شناخت گنجهای معرفت در این سرزمین کهن باشد