جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رساله حاضر با عنوان پژوهشی درباره آیه نور که یکی از آیات مطرح قران کریم است، می پردازد. در این آیه مبارکه خداوند متعال نور آسمان ها و زمین معرفی می شود و آنگاه نور علی تمثیل پیچیده ای به چراغ دان که چراغ داخل شیشه دردرون آن نهاده شده وماده شعله ور کننده آن را زیتون خامی تأمین می کند تشبیه شده است. از نور معانی مقدس یاد شده است اما شایع ترین تعریف درباره نور این است: آن چیزی که خود روشن و روشن کننده غیر باشد. با این تعریف خداوند متعال عین نور مطلق است و نور یکی از اسماء حسنی الهی است که هر ظهور و روشنی در هستی از اوست. در بند 47 دعای جوشن کبیر چنین می خوانیم: یا نورالنور، یا منورالنور، یانورکل نور... یانورلیس کمثله نور» و نیز در دعای کمیل که انشای حضرت امیرالمؤمنین ( علیه السلام) است خطاب به حضرت حق عرضه می داریم: « بنوروجهک الذی اضاء له کل شیء» و تو را به نور وجهت می خوانم که همه کائنات ا زاو روشنائی یافت. مفهوم نور در قرآن به 12 معنی آمده است. 1- خداوند متعال2- دین اسلام 3- ایمان 4- پیامبر اسلام 5- هدایتگری 6- روشنائی 7- روشنایی ماه 8- روشنایی مؤمنان 9- حلال و حرام در تورات 10- حلال و حرام در قرآن 11- عدالت 12- قرآن مجید و در روایات اسامی از چند چیز به عنوان نوریاد شده که هر یک پرتویی از نور حقیقی را بیان می کنند مانند پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) امام علی(علیه السلام) و ائمه اطهار ( علیهم السلام)، ایمان ومؤمن، هدایت، علم و دانش آمده است. آیه نور از دیدگاه مفسران بزرگ شیعه و سنی به تعابیر گوناگونی حمل شده است. آنان طبق مبانی کلامی خویش نور را به عنوان از اسماء الله و صفتی از خداوند به شمار نیاورده ا ند بلکه ضمن معادل سازی کلمه نور را به مفاهیمی چون هادی: راهنمای اهل آسمان ها وساکنان زمین، وجود: چون وجود هستی هر چیزی باعث ظهور آن چیز برای دیگران است. منور:روشنایی آسمان ها و زمین مزین: زینت بخش آسمان ها و زمین.نور: خود خداوند می باشد به این معنی که ظاهر و ظاهر کننده است. در این صورت به کار بردن کلمه نور در ذات پاک او جنبه تشبیه نخواهد داشت. زیرا چیزی در عالم خلقت ها از او آشکارتر نیست وتمام آنچه غیراز اوست از برکت وجود روشن اوآشکار است. آیه نور از دیدگاه فیلسوفان مسلمان پنهان نمانده و آنان هم ازگمانه های فلسفی خود سخن گفته اند. ابن سینا کل آیه را به مراتب عقل به تأویل برده است ولی به نظر می رسد اگرآیه در مقام نزول فیض وجودباشد تفسیر وی با مفاد آن سازگار نیست. شیخ اشراق سهرودی گرچه نور را حقیقی بسط می داند ولی به حب ذات آن حقیقت، تفاوت به شدت و صفت است و تعدد و کثرت به جهت هیأت وتشخیصات و اختلاف به واجب ممکن و جوهر و عرض بودن و بی نیازی و احتیاج است. ولی در نظر ملاصدرا این امور در حد ذات نور عارض نمی شود بلکه به واسطه تجلیات و ظهورات وتمنیات و اعتبارات نور، این تعدد و کثرت عارض می گردد، پس حقیقت واحد بوده و تعدد کثرت به جهت اختلاف مظاهر وآئینه ها و قابلیت هاست.