جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

با توجه به عنوان این رساله؛ « وسواس از دیدگاه اسلام و روان شناسی» در صدد ارائه ی شناخت بیماری وسواس، تحلیل آسیب ها و بیان راه درمان آن با استفاده از نظرات این دو دیدگاه هستیم. در این نوشتار سعی شده با انتخاب شیوه ی مقایسه ای ( تا حد امکان) به نقاط مشترک و مختلف اسلام و روا شناسان پیرامون مسأله ی وسواس اشاره شود. رساله ی حاضر در 3 بخش و با عناوین « شناخت وسوسه و وسواس»، « آسیب شناسی وسواس» و « راه های غلبه بر وسوسه و وسواس» تدوین شده است. وسواس بیماری روحی و رفتاری است که فرد را مجبور می کند برای کاهش اضطراب خود به تکرار تصورات ذهنی و کارها روی آورد که از نگاه اسلام و بر اساس روایات ائمه(علیهم السلام) علت اصلی آن، وسوسه ی شیطان ( در متن بیشتر مورد بررسی قرار گرفته است) و از دید روان شناسان عوامل زیستی و ژنتیکی، تربیت خانودگی و محیط بر بروز آن مؤثر هستند. علائم وسواس در کودکان ( زیر 5 سال) و بزرگسالان مشابه هم است و در بین خانم ها و آقایان تقریباً به طور یکسان رواج دارد. از آسیب های وسواس به فرد می توان به عذاب وجدان، افسردگی، از بین رفتن اعتماد به نفس و مشکلات قلبی و استخوانی مختلفی اشاره کرد. همچنین در خانواده منجر به کم شدن عواطف در بین اعضا و ایجاد اختلاف بین زوجین و حتی جدایی آن ها می شود. به دلیل این که بیماران برای اعمال خود، توجیه دارند و رفتار دیگران در نظرشان باطل جلوه می کند، از اجتماع فاصله گرفته و منزوی می شوند. با رعایت تشریفات خاص به بدعت گذاری در دین، اسراف انرژی و اوقات ارزشمند عمرشان دچار می شوند که نه تنها بر گناهان خود می افزایند بلکه در قیامت به عذاب دردناک الهی گرفتار می شوند. اسلام برای درمان، از بیماران خواسته است ابتدا به مقابله با نفس و شیطان برخیزند سپس با یاد خداوند متعال و پناه بردن به او، با توبه و انجام اعمال صالح، گذشته ی خود را جبران نمایند. دو اصل مهم و مشترک بین دو دیدگاه: بی اعتنایی به افکار وسواسی و مواجهه ی فرد با هر چیزی که نسبت به آن هراس دارد، است. که البته روان شناسان علاوه بر شیوه های رفتاری از درمان دارویی و سایر روش ها نیز استفاده کرده اند، اما چون علت اصلی بیماری برای آن ها ناشناخته مانده و انسان را از زاویه ی محدود مادی، مورد بررسی قرار داده اند، نتوانسته اند درمان قطعی ارائه دهند، در حالی که اسلام در قرن ها پیش، علت و درمان قطعی آن را بیان نموده و نیازهای روحی افراد را از طریق دستورات قرآن و روایات ائمه(علیهم السلام) پاسخ داده است، پس نظر روان شناسان زمانی که در کنار دستورات اسلام مورد استفاده قرار گیرد، ثمر بخش خواهد بود. امید است که افراد با مطالعه ای این رساله به پیشگیری و درمان آن برآیند و با پیروی از آیین اسلام و سنت نبوی ریشه ی این آفت فردی و اجتماعی را از بیخ و بن برکنند.