جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع مقاله، بررسی و تحلیل کارآمدی یا عدم کارآمدی و ترجیح نظریه‌های وظیفه گروانه، با تأکید بر دیدگاه راس یا غایت‌گرایانه، با تأکید بر دیدگاه میل در مواقع مواجهه با تزاحم‌های اخلاقی است و بیان این مطلب که کدام یک متضمن ملاک و معیار خوبی یا بدی، درستی یا نادرستی اعمال و رفتارهای آدمی است. پرسش اصلی مقاله که به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته این است که در مواجهه با تزاحم اخلاقی، توجه به تکلیف مهم‌تر است یا نتیجه عمل؟ دست یابی به معیاری ثابت و قطعی که بتواند بهترین نتیجه را در انجام افعال اخلاقی عائد فاعل کند، ضرورت انجام تحقیق را بیان می‌کند. یکی از اهداف مهم نوشتار حاضر بیان ناکارآمدی دو دیدگاه وظیفه‌گرایی و نتیجه‌گرایی در ارائه معیـار ارزشمندی افعال اخلاقی است. از داده‌های قابل توجه این مقاله، این است که همراهی نیت تقرب و کسب رضایت الهی در افعال انسان، هردو دیدگاه وظیفه گروانه و نتیجه گروانه را تعدیل و موجه می‌کند به گونه‌ای که برای رفع تزاحم و سنجش درستی و نادرستی اعمال، شایسته‌ترین و قاطع‌ترین معیار غیرقابل تزاحم به شمار می‌آید.

در این رساله بررسی تطبیقی اصل علیت بین نظریات فلاسفه اسلامی و فیزیکدانان نظریه کوانتومی در شش فصل تنظیم شده است‎۰ فصل اول به بررسی مباحث کلیات در باب علیت از دیدگاه فلاسفه و متکلمین اسلامی و فیزیکدانان معاصر و فلاسفه تاثیرگذار بر آنها در مغرب زمین از قبیل تعاریف و تبیین مفهومی و اثبات اصل علیت و نیز بحث حقیقت رابطه علی و سنخیت آن می پردازد‎۰ در فصل دوم آراء فلاسفه اسلامی در باب علیت و مسائل مربوط به آن و در نهایت تبیین کیفیت صدور بر مبنای اصل علیت بیان می شود‎۰ در فصل چهارم نظریات فلاسفه و فیزیکدانان درباره ضرورت علی بررسی شده و در دو فصل نهایی این رساله، دو مسئله مرتبط با آن بیان می شود، یکی مسئله اختیار و دیگری مسئله اعجاز که متکلمین اسلامی و فیزیکدانان معتقدند با پذیرش ضرورت، اختیار و اراده از فاعل مختار از جمله انسان سلب می شود که به بیان اشکالات وارد بر این بحث و پاسخ آنها و نظریات فلاسفه اسلامی می پردازیم‎۰ درباره معجزات نیز که آن را خارج از رابطه علی و معلولی می دانند در ابتدا به طور مختصر نظرات موافقین تنافی میان معجزه و علیت بیان شده و در نهایت در ضمن بیان نظریات فلاسفه اسلامی به برخی از نظریات پیشین پاسخ داده می شود‎۰