جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بسیاری از اختلافات بین مسلمین موضوع شناخت امام و امامت است و علم امام یکی از مباحث بحث انگیز امامت است که اقوال مختلفی درباره ی آن مطرح شده است؛ به طور کلی سه نظریه را می توان پیرامون علم امام بیان داشت : برخی در مورد علم امام به غلو پرداخته اند و امام را از تمام غیب ها مطلع دانسته و در مقابل این دسته گروه دیگری علم امام را مانند علم افراد عادی دانسته اند. نظریه سوم این است که امام به اذن خداوند متعال آگاه به مسائل و حوادث گذشته، حال و آینده است. بنابراین برای ورود به بحث آگاهی امام حسین ( ع) به شهادت خویش به مقدمات آن، یعنی علم باریتعالی، پیامبر و امام نیاز است. که ابتدا در قرآن و روایات مورد بررسی واقع می شود، سپس روایات و اخباری که در مورد شهادت امام حسین(ع) از روزگاران گذشته و سال ها قبل از تولد آن حضرت آمده است بیان می شود. از انبیاء گذشته اخباری در دست است که حاکی از آن است که به شهادت امام حسین(ع) آگاه بودند و پیامبر اکرم ( ص) نیز بارها و بارها خبر شهادت ایشان را در موقعیت های مختلف بیان فرمودند و این اخبار از حضرت علی(ع) نیز نقل شده است. و خود سید الشهداء(ع) نیز قبل از شهادت خویش به این مسأله اشاره کرده اند. بدین صورت که برخی آیات قرآن تأویل به شهادت آن حضرت شده است و برخی از این روایات در منابع اهل سنت نیز به چشم می خورد. لیکن دانشمندان اسلامی در رابطه با آگاهی امام حسین ( ع) به شهادت خویش به دو گروه تقسیم شده اند : گروهی بر این عقیده بوده اند که امام به شهادت خویش علم داشته ولیکن به جزئیات حادثه علم نداشته است. مثلا نمی دانستند که در این سفر و در کربلا به شهادت می رسند. و گروهی نیز بر این عقیده اند که امام حسین ( ع) با علم به شهادت خویش به سوی کربلا حرکت کرده اند. بنابراین هرچند فلسفه وجودی قیام تلاش برای تشکیل حکومت بود لیکن علم و آگاهی امام از سرنوشت قیام منافاتی با لزوم جهاد برای برپایی حکومت و مبارزه با ظلم ندارد؛ در نتیجه حرکت حضرت کاملا انتخابی و در کمال آگاهی بوده است.