جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کلود ژیلیو استاد دانشگاه پروونس و ویراستار ارشد دایرة‌المعارف قرآن لیدن است. وی درزمینۀ ‌‌تاریخ تفسیر صاحب تألیفات بسیار است. نوشتار حاضر به ارزیابی آراء کلود ژیلیو در مقاله «آغاز تفسیر قرآن» می‌‌پردازد. در مقالۀ ‌‌مذکور نویسنده مباحث مرتبط با دورۀ ‌‌شکل‌‌گیری تفسیر قرآن و مرحلۀ ‌‌علمی‌شدن آن را واکاوی کرده است. از نظر او، تاریخ و ادبیات موجب وثاقت و اعتبار علمی دانش تفسیر شده است. وی در این راستا به موضوعاتی مانند آغاز تفسیر از دیدگاه مسلمانان و خاورشناسان، ممنوعیت تفسیر و جایگاه ابن‌عباس و مفسران صدر اسلام از دیدگاه خاورشناسان می‌‌پردازد. در این پژوهش سعی شده است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی به ارزیابی محتوایی، روشی و منبعی مقالۀ ‌‌مذکور پرداخته شود. این پژوهش نشان می‌‌دهد که نویسنده بر اثر دخالت‌دادن پیش‌فرض‌‌ها، اشکالات روشی و منبع‌‌بسندگی به آثار دیگر خاورشناسان، دچار خطاهای راهبردی شده است

از دیرباز بحث پیرامون تاریخ تفسیر قرآن کریم، نزد خاورشناسان محل تأمل بوده است. کلود ژیلیو مستشرق فرانسوی و استاد بازنشسته دانشگاه اکس ان پروانس است که آثار و مطالعات زیادی پیرامون تفسیر، مفسران و ادبیات عرب دارد. لذا، با روش کتابخانه­ای و با هدف بررسی موضوعات اصطلاح­شناسی، آغاز تفسیر قرآن، شکل­گیری تفسیر، تدوین تفسیر، علوم مقوّم تفسیر و مکاتب تفسیری شیعه به ارزیابی دیدگاه کلود ژیلیو پرداخته شد و در همین راستا، ضمن ارزیابی نظرات وی، با توجه به محدودیت‌هایی چون کمبود آثار کلود ژیلیو به زبان انگلیسی، مقاله‌ای از کلود ژیلیو تحت عنوان آغاز تفسیر قرآن ترجمه شد. در فصل اول، کلیات و مفاهیم بیان و به آثار کلود ژیلیو اشاره شد. در فصل دوم، ترجمه­ی مقاله­ی "آغاز تفسیر قرآن" ارائه گردید. در فصل سوم، دیدگاه­های کلود ژیلیو پیرامون مرحله­ی شکل­گیری تفسیر و در فصل چهارم دیدگاه­های کلود ژیلیو پیرامون مکتب تفسیری شیعه مورد ارزیابی قرار گرفت. از جمله انتقادات وارده بر عملکرد کلود ژیلیو، عدم توجه به نقش پیامبر (ص)، نادیده گرفتن جایگاه وحی در تاریخ تفسیر، تکیه به منابع خاورشناسان و بی توجهی به منابع شیعه است. از جمله نکات حائز اهمیت در پژوهش کلود ژیلیو، توجه به گرایش­های تفسیری و ارتباط علوم با دانش تفسیر می­باشد.