جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابنامه: ص. ۱۰۷ - ‎۱۱۱؛ همچنین بصورت زیرنویس // در این رساله بر آنیم که به بررسی مبانی عقلی و نقلی امامت از دیدگاه علامه طباطبایی بپردازیم. این رساله در نگاه تشیع و به ویژه علامه طباطبایی به عنوان یکی از بارزترین نمایندگان این مکتب، یکی از مسایل مهم اعتقادی است که همچون دیگر اعتقادات، بیشتر در حیطه علم کلام مورد کنکاش قرار می گیرد. امامت به تعبیری دنباله نبوت است اما تفاوت هایش با آن مهر خاتمیت بر نبوت زده و حقیقتی به نام امامت را ایجاد کرده است. هدایتگری امام در صورتی صورت می گیرد که تلاش های قبلی زمینه را برای آن مساعد تر نموده است. لذا در نحوه هدایت امام به مطلوب جلوه پرنگ تری می یابد. دانستن ویژگی های امام از جمله علم، عصمت و انتصاب او از سو.ی خداوند و نیز شناخت مناصب او، هم چون ولایت تکوینی، تفسیر دین و حکومت امام موجب ایجاد شناخت عمیقتری نسبت به نقش امام و ضرورت وجود او می شود. بررسی برخی مبانی عقلی چون دقت در برخی اوصاف خداوند، ضرورت وجود امام از دیدگاه علامه را به خوبی تبیین می نماید. هدایت گری خداوند هدایت بندگان را توسط او ایجاب می کند، حکت خداوند مقتضی ایجاد زمینه مناسب و شکل دادن نظامی است که در پرتو آن بتوان به هدف غایی خلقت و تکامل مطلوب دست یافت و آن نظام احسن قطعا خالی از وجود یک راهنما و هدایتگری به نحوه هدایتی که ذکر شد نخواهد بود. از سوی دیگر لزوم تدبیر بندگان به بهترین صورت، مقتضی ربوبیت پروردگار است و رحمت الهی ایجاب می کند که نیاز مومنان به رهبر و راهنما پاسخ دهد و این نقض را از آنان برطرف نماید هم چنین عدل الهی مستوجب آن است که افاضه لازم را به مستحق آن بنماید و از جمله کمال هدایت را که توسط امام صورت می گیرد و انسان را به غایتش می رساند از او دریغ ننماید. مبانی نقلی نیز این امور عقلی را تایید کرده و بر آن تاکید می ورزد یا از جنبه دیگری ضرورت وجود امام را تبیین می نماید. بررسی تفسیر شریف المیزان ما را در رسیدن به دیدگاه علامه درباره این مبانی یاری می دهد. از جمله آیه ‎۱۲۴ سوره بقره مه مبین هدایتگری خداوند است و ملازمه این صفت الهی با ضرورت امامت را بیان می کند. یا آیه ولایت که نشان می دهد برای اعمال ولایت تشریعی خداوند بر بندگان وجود امام ضروری است و آیه اکمتل دین متضمن آن است که بدون وجود امامت، تمامیت دین به سرانجام نخواهد رسید. بدین ترتیب بررسی مبانی عقلی و نقلی مار ابه اینجا می رساند که رسیدن انسان و مجموعه هستی به غایت مطلوب و سعادتمند شدن انسان، مرهون وجود امام است.