جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از موضوعاتی که در قرآن و روایات بسیار به آن پرداخته شده و از دیر باز بحث های فراوانی را در میان شیعیان و اهل سنت موجب شده, موضوع "رجعت" می باشد. اما با وجود این همه آیات و روایات و بحث و... بسیاری از سؤالات, پیرامون این موضوع همچنان بی پاسخ مانده است. در این تحقیق, محقق بر آن است که این موضوع را بررسی و تبیین نماید. رجعت به معنای بازگشت عده ای از انسانها به دنیا می باشد. که چه به صورت "موت" و یا چه به صورت "قتل فی سبیل الله" از دنیا رفته اند. که این موضوع, پیش از قیامت صورت می گیرد. موضوع رجعت, ارتباط تنگاتنگی با موضوع "ظهور" دارد, لذا پیش از پرداختن به این موضوع, باید تبیینی دقیق از یوم الله ظهور", " قبل از ظهور " و "بعدازظهور" داشته باشیم. در قرآن و روایات, برای مفهوم " رجعت" واژه های دیگری نیز به کار رفته است, نظیر: الکرة, یوم الخروج, یوم الله, بعث و حشر. انسان ها در قبال "یوم الله رجعت " باید رفتارهایی را انجام دهند. از جمله, ایمان به آن, تذکر دادن, امید به یوم الله رجعت, و اینکه چشم به راه این واقعیت باشند. اصل موضوع "رجعت" را از طرق مختلف می توان اثبات نمود. از جمله: از طریق آیات قرآن, روایات, عقل و فطرت, اجماع علمای شیعه و خواست امام زمان ( عج). علمای بزرگوار شیعه, در خصوص زمان وقوع رجعت ها, گاهی صریح و بی پرده صحبت کرده اند و در برخی موارد از الفاظ مبهم استفاده نموده اند و در برخی از موارد نیز با شک و تردید سخن گفته اند. همه علما وقوع رجعت ها را در بعد از ظهور قبول دارند. برخی از آنها علاوه بر رجعت های بعد از ظهور, صحبت از رجعت هایی در یوم الله ظهور نیز دارند. و عده کمی نیز علاوه بر رجعت های بعد از ظهور و یوم الله ظهور, اعتقاد به وقوع برخی از رجعت ها در قبل از ظهور دارند. اما در مجموع, علما کمتر در خصوص زمان وقوع رجعت به صراحت صحبت کرده اند. با انجام بیست و یک بررسی بر روی آیات و روایات با هدف کشف زمان وقوع رجعت ها, مشخص شد که, یوم الله رجعت, یک دوره می باشد, که از قبل از ظهور آغاز می شود و تا بعد از ظهور نیز ادامه دارد. لذا رجعت ها در سه مقطع زمانی اتفاق خواهد افتاد: قبل از ظهور, یوم الله ظهور و بعداز ظهور.

یکی از موضوعات مطرح شده در قرآن کریم، عبرت است و به دلیل نقش عبرت در رسیدن انسان به کمال مطلوب، این موضوع از اهمیت ویژه ای برخوردار است. لذا نگارنده درصدد برآمد تا در حدامکان، آن را از جوانب مختلف بررسی نماید و رساله حاضر، حاصل این تلاش است. برای نگارش پایان نامه ابتدا آیات مرتبط با موضوع یادداشت برداری و مطالبی درمورد آنها نگاشته شد و سپس با مراجعه به کتب و یادداشت برداری از آنها مطالب تکمیل و تنظیم گردید. این رساله در پنج بخش تنظیم شده است: ابتدا به کلیات و مقدمات بحث پرداخته شده است. در بخش اول، ضمن تعریف واژه عبرت در لغت و اصطلاح، به واژگان مشابه عبرت و واژگان مرتبط با آن اشاره شده و نمونه هایی ذکر شده است. در بخش دوم، مصادیق عبرت بررسی شده اند. این بخش به دو فصل عبرت از تاریخ و عبرت از طبیعت تقسیم شده است. در فصل عبرت از تاریخ، بیان می شود که سعادت پیشینیان، شقاوت آنان و وقایع شگفت انگیز از مواردی هستند که مایه عبرت می باشند. در بخش سوم، ویژگیهای افراد پندپذیر معرفی شده اند. در بخش چهارم پیامدهای عبرت پذیری مطرح شده تا مشوق افراد برای عبرت پذیری باشد. در بخش پنجم که نتیجه گیری موضوع عبرت است، با توجه به آیات تصریحی قرآن در باب عبرت، اصول و راهکارهایی ارائه شده که مبحث نظری عبرت را به مبحثی عملی و کاربردی تبدیل می نماید

با بررسی احادیثی از صحاح ستّه که دررابطه با اهل بیت است روایات متعددی درخصوص امامت، ولایت و افضلیّت ایشان نسبت به خلافت و مرجعیّت علمی ایشان وجود دارد که باتوجه به تحقیقی که از منظرفقه الحدیثی صورت گرفته است چنانکه نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد با اتکاء به روایات صحاح، نظیر روایاتی که ناظر به مصادیق اهل بیت و عدد ائمه وخلفای پس از رسول اکرم(صلی الله علیه وآله) است و همچنین روایاتی که ناظر به جایگاه و شأن اهل بیت از منظر رسول خدا است، آن قسمت از فرضیة ما که مربوط به عدد خلفای پس از رسول و جایگاه و مصادیق اهل بیت است اثبات می شود، همچنین روایات غدیر و منزلت و روایاتی که علی (علیه السلام) را معیار حق می داند و برسبقت وی دراسلام و نماز تأکید می نماید و ....، افضلیّت امام علی (علیه السلام) را نسبت به خلافت و جانشینی پیامبردر مقایسه با دیگر صحابی درمی یابیم هم چنین با استناد به بعضی از این روایات پی می بریم که مراد از مولا بودن علی(علیه السلام) در این احادیث سرپرستی و اولی به تصرف بودن ایشان است همچنین با توجه به این روایات می توان مرجعیّت علمی امام علی (علیه السلام) را نسبت به دیگر صحابی اثبات کرد، چرا که منابع اهل سنّت تصریحات متعددی به این امر دارند، البته باتوجه به تحقیق حاضرهرچند آن بخش از فرضیة تحقیق یک که در مورد امامت، ولایت و جانشینی پیامبر و مرجعیّت علمی ائمة بعداز امام علی(علیه السلام) است، درروایات صحاح چندان بدان تصریح نشده است ولی باتوجه به روایاتی که در شأن اهل بیت وجود دارد و با بررسی آیات و روایات دیگر افضلیّت و اولویت برای مقام ولایت و امامت اثبات می شود، امّادر مورد حضرت مهدی (عجل الله .) روایاتی در صحاح وجود دارد که فرضیه پژوهش را در این زمینه صراحتاً تأیید می کند. استفاده از مباحث فقه اللغه، غریب الحدیث ، یافتن شواهد و دلائل قرآنی و اراء مفسرین فریقین بالاخص اهل سنّت مراجعه به احادیث نظیردرصحاح و احیاناً شروح آنها و بررسی سبب صدور آنها و در مواردی استفاده از استدلالهای علمای اهل سنّت در نقدو بررسی آن به اتکاء ادلّة نقلی مقبول آنان از اموری است که در فراهم آمدن این پزوهش مورد تأکید قرار گرفته است، و برای اینکه این مباحث درهم نیامیزد، احادیث به صورت مشخصی ذیل عناوین مذکوردر فصول این رساله مورد بررسی و نقد و فهم ق

چکیده در پژوهش حاضر با تتبّع در تفسیر المیزان، ابتدا دیدگاه علّامه دربارهی توقیفی یا اجتهادی بودن چینش آیات و سوره ها تبیین می شود. سپس در ذیل عنوان «ارتباطات برون سوره ای»، ارتباط میان اسامی سوره و مضمون آن با نگاه به مبنای بحث (توقیفی یا اجتهادی بودن اسامی) و ارتباط میان سوره ها مورد ارزیابی قرار می گیرد. در ذیل عنوان «ارتباطات درون سوره ای»، نخست رویکرد مؤلّف المیزان نسبت به پذیرش ارتباط میان آیات یک سوره بررسی می شود و در ادامه با ارزیابی گسترهی این پذیرش، در ذیل عنوان «ارتباطات برون آیه ای» پیوستگی میان مضمون و غرض سور با بسمله، فواتح و خواتم و داستان های مطرح در آنها کاویده می شود، و همچنین ارتباط میان آیات ابتدایی و انتهایی یک سوره با یکدیگر مورد بررسی قرار می گیرد. در مورد «ارتباطات درون آیه ای» نیز نگاه علّامه به 1) ارتباط میان جملات و فرازهای یک آیه 2) تناسب ذیل آیات با مضمون آنها و 3) سیاق آیات کنکاش می شود و در آخر نیز با تتبّع در تفسیر المیزان، اشکال و گونه های پیوند و ارتباط میان آیات و جملات آنها استخراج می گردد. همچنین در خلال مباحث مذکور به تعارض میان اعتقاد علّامه به اجتهادی بودن چینش آیات از یک طرف و التزام به عدم تحریف و تناسب آیات از طرف دیگر پاسخ داده می شود.

خداوند متعال، هدف عمده بعثت انبیاء(ع) در هدایت وارشاد انسانها به صراط مستقیم قرار داده است. از اینرو به جمیع انبیاء (ع) از آدم تا خاتم امر کرده که تمام اهتمام خویش را در ایفای چنین مسئولیت خطیری به کار بندند تا آدمی به اهداف والای خلقت که همان رشد و تعالی است، نایل آید. بدین منظور، روشها و شیوه های مختلفی را در اختیار آنها قرار داده تا با اعمال این روشها در امر تبلیغ رسالت خویش در تربیت و هدایت انسانها فایق آیند. از جمله این روشها، تبشیر و انذار می باشد که قران کریم، آن را به عنوان سنت جاوید پروردگار واز ارکان اصلی دعوت پیامبران، معرفی نموده است. پیامبران الهی نیز برای رسیدن به اهداف مورد نظر، تبشیر وانذار را به عنوان یکی از شیوه های جذب کننده و باز دارنده به کار می گرفتند تا انسانها را به کسب فضایل تشویق کنند و از تمایل به انحرافات بر حذر دارند. برخی از مردم، در برخورد با تبشیر و انذار پیامبران، به خاطر و جود زمینه های مستعد، ایمان می آورند. اما گروه زیادی به خاطر وجود موانعی از پذیرش آن سر باز می زنند واین خود به ترتیب، اجر وپاداش پروردگار و عذاب وعقاب او را در پی دارد که خداوند بنا بر مصلحت، انسانهای مؤمن ونیکوکار را در دنیا از بخشی از نعمتهای خود برخوردار نموده وپاداش اصلی آنها که همان بهشت باشد را در سرای دیگر به آنها عطا خواهد کردو همچنین انسانهای متخلف وگناهکار را در هر دوره ای در دنیا به طریقی مجازات کرده و کیفر اصلی وطاقت فرسا را به روز قیامت محول کرده است.

آنچه در این رساله آمده، حاصل تلاشی است که در آن سعی شده تا از معارف بلند کتاب هدایت، قرآن کریم نوری بر بعدی از ابعاد زندگی فردی و اجتماعی مسلمانان بیفتد و گوشه ای از زوایای زندگی در یک جامعه اسلامی روشن شود. قرآن کریم در کنار سنت و سیره معصومین(ع) انسان را در تمامی ابعاد فردی و اجتماعی به سوی کمال و رستگاری رهنمون است. بر ماست تا در حد امکان از معارف زلال آن بهره بگیریم. از صدر اسلام تاکنون زندگانی مسلمانان و حیات جامعه اسلامی به شکل های گوناگون و مذاهب دیگر پیوند خورده است و تأثیر متقابل میان آنها وجود داشته است. از انجا که شناسایی دستورات و احکام اسلامی در زمینه این برخوردها و تنش ها بخصوص میان مسلمانان و اهل کتاب در جهان معاصر بسیار راهگشا و کارساز است، این رساله سعی دارد تا با تکیه بر معارف قران کریم، به این دستورات و رهنمودها دست یافته وحقوق اهل کتاب، مسئولیت های آنان و چگونگی روابط مسلمانان با آنها را از دیدگاه قران کریم بیان نماید. در این رساله بکه تاریخچه و سیر تاریخی تنش میان ادیان از نظر قرآن کریم اشاره شده و ویژگیهای یک جامعه اسلامی که به نوعی با هدف رساله مربوطند، مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین اهل کتاب مورد شناسایی قرار گرفته و به تقسیمات آنان و ویژگی هایشان از نظر قرآن پرداخته شده است. پس از توضیحاتی عمومی در مورد حقوق و عهد و پیمان؛ حقوق گوناگون اهل کتاب از دیدگاه قرآن با توجه به تقسیمات آنان مورد بررسی قرار گرفته و مسائل همچون جزیه، ذمه و شرایط برقراری پیمان و معاهده با آنها در حدی که به موضوع رساله مربوط می شده، بیان گردیده است. در قرآن کریم ضمن آیات مختلف به قواعد و ضوابطی عام و حاکم بر تمامی روابط و مناسبات میان مسلمانان و اهل کتاب بر می خوریم. در کنار آن، برخی از این روابط به صورت جزیی تر نیز مطرح شده اند، این قواعد و نیز جزئیات روابط مسلمانان با اهل کتاب در این رساله بیان شده و مورد بررسی قرار گرفته اند. در پایان با توجه به اهمیت مسئله مهدویت و اعتقاد تمام ادیان آسمانی به منجی موعود ، این موضوع نیز از دیدگاه مسلمانان و اهل کتاب مورد کنکاش قرار گرفته و بررسی شده است.

در این پایان نامه به بررسی فرازهای تربیتی اخلاقی داستان حضرت آدم7پرداخته شده است که مهم ترین این فرازها مسأله چگونگی دستیابی به مقام خلیفة اللهی می باشد. در این تحقیق با بررسی و تحلیل دقیق روشن می شود که منظور از اسماء، مسمَیّات بوده که همان وجود مقدس انبیاء الهی و در رأس آنها پیامبر اکرم9و ائمه اطهار:می باشند که در اثر شکوفایی کرامات اخلاقی در وجود خویشتن به معرفت الهی رسیده اند. ازاین رو طریقه ی کسب معرفت الهی و رسیدن به مقام خلیفة اللهی پیروی عملی از این مسمیّات می باشد. امّا مهم ترین مانع تحقّق مقام خلیفة اللهی در انسان ویژگی استکبار است که در این داستان در وجود ابلیس به عنوان سردسته ی مستکبرین عالم به نمایش در آمده است. شکستن این مانع نیز با توبه و تضرّع خالصانه به درگاه الهی که موجب تلقّی کلمات می شود، میسّر می باشد. چراکه کلمات نقش تربیتی و هدایتی مهمّی در تکامل انسانیّت ایفا می نمایند.

توانایی تفکر و اندیشیدن نعمت باارزشی می باشد که بهره گیری از آن نارسایی ها، کجی ها و لغزش های انسان را می کاهد؛ اما همواره آفاتی بر اندیشه آدمی مترتب است. از اهمّ عوامل بروز این آفات می توان به جهل و غفلت اشاره نمود. مهم ترین مصادیقی که به مدد آیات و روایات در این رساله به آنها پرداخته شده عبارتند از: شرک، هوای نفس، کبر، عجب، حرص و طمع، حبّ دنیا، سوءظن، خشم و غضب و تعصب و لجاجت. پیامد کلی که این آفات به دنبال دارند همانا گمراهی و دچار شدن به عذاب الهی است و از جمله شیوه های درمانی که در آیات و روایات برای از بین بردن این آفات اشاره شده، غفلت زدایی، خودسازی، توبه و تقوا را می توان نام برد.

تربیت روحی واخلاقی انسان برای هر جامعه ای امری مهم وحیاتی است با وجود این نگاهی به اوضاع جوامع بشری نشان می دهد که آنچه قبل از همه به دست فراموشی سپرده شده ، تربیت اخلاقی ومعنوی انسان است. تمام نابسامانیهای موجود در سطح جهانی و انواع گرفتاریهایی که امروزه بشریت دست به گریبان است، همگی ناشی از غفلت انسان از تربیت وسازندگی روحی واخلاقی است ،بنابراین اصلاح وتهذیب نفس گام مهمی در تربیت و سازندگی روحی و اخلاقی است. یکی از راههای تهذیب نفس عمل به فضایل و دوری از رذایل اخلاقی است . در این میان یکی از راههایی که در این مسیر به ما کمک می کند ادعیه می باشد،دعای ابو حمزه ثمالی حاوی مضامین قرآنی ،اخلاقی بسیاری است که به بررسی آن می پردازیم. با توجه به عنوان ]مضامین قرآنی دعای ابوحمزه ثمالی( فرازهای اخلاقی)[ ابتدا به معرفی ابوحمزه ثمالی می پردازیم. پس از آن به معرفی اجمالی دعا اشاره می گردد. استخراج فضایل اخلاقی مذکور در دعا از جمله :محبت ، امید ، تواضع ، صبر، توکل ، توسل ،آرامش، ذکر،شکر، وحسن ظن به خداوند، استغفار واستخراج رذایل اخلاقی مذکور در دعا از جمله مکر ، ریا ،بخل ، تکبر، ، حسد،حرص وطمع در کنار قرآن ، روایات وکتب اخلاقی از مباحث فصلهای بعد خواهد بود. در نهایت به این نتیجه خواهیم رسیدکه امام در تمام فرازها، برگرفته ازآیات قرآنی ، بعنوان یک انسان کامل هدایت جامعه بشری را عهده دار شده اند.

یکی از موضوعاتی که در حوزه فرهنگ اسلامی از جایگاه بسیا ر مهم و قابل تأملی برخوردار است ، موضوع تأثیرپذیری فرهنگ اسلامی از فرهنگ یهود و جاهلیت است . متأسفانه بعد از رحلت پیامبر (ص) فرهنگ یهود و جاهلیت در جامعه اسلامی نمود پیدا کرد و بسیاری از مسلمانان ریایی به عادات و فرهنگ جاهلی گذشته ی خود برگشتند ، یهود و منافقین این دشمنان کینه توز ، نه تنها از لجاجت و دشمنی خود بر علیه اسلام دست نکشیدند ، بلکه از آنجایی که آن را رسالتی عظیم تر و همیشگی می دانستند ، به مبارزه سخت و دائمی با آن پرداختند .آنها در کنارمبارزه رودر رو و مسلحانه با اسلام از کار آمدترین سلاح خود یعنی وارد نمودن ، مطالب بی اساس و مخالف دین و عقل سلیم و علوم بشری ، خرافات و اوهام ، افسانه های دروغین یهودی و جاهلی ، به مدارک و مأخذ و فرهنگ اسلامی غافل نماندند و با ناامیدی از تحریف قر آن ، با فرو رفتن در پوشش ظاهری اسلام و تقوی و فریب ساده اندیشان مسلمان ، با القاء خرافات یهودی و جاهلی خود به نام حدیث ، مجموعه احادیث اسلامی ، را آلودند . در پی آن با ورود تدریجی این احادیث خرافی به کتب تفسیر و تاریخ این دو مجموعه نیز به شدت از این گونه مطالب یهودی و جاهلی آکنده شد . در این تحقیق پس از مباحث مقدماتی ، همچون معرفی فرهنگ یهود و جاهلیت ، تلاش شده که به مباحث اصلی تحقیق ، یعنی عوامل و زمین ه ها ی نفوذ فرهنگ یهود و جاهلی در فرهنگ اسلامی ، مروجان فرهنگ یهودی و جاهلی ، نمونه هایی از فرهنگ وارداتی یهود و جاهلیت و ... پرداخته شود