جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ابو العلاء المعری (363ـ 449 هـ / 973 ـ 1057م) شاعر، فیلسوف و ادیب عربی در عصر عباسی است که در معره النعمان به دنیا آمد، و در همان جا از دنیا رفت. او هنگامی که از مردم گوشه گیری کرد ملقب به رهین المحبسین (اسیر دو زندان) شده است. او دارای نظریات وفلسفه ای است که در زمان خود باعث جدل های زیادی گشته است، وبه اعتقادات ادیان هجوم برده است، و اصلی که اسلام صاحب هر حقیقتی است را رد کرده است. ابو العلاء اخلاق را بسیار مورد عنایت و مطالعه قرار می‌داد، به گونه‌ای که کمتر قصیده ای یافت می‌شود که خالی از این موضوع باشد، و هیچ قسمتی را از اخلاق فرو نگذارده است. در حالیکه پریشانی زندگی سیاسی و اجتماعی و دینی او را آگاه کرده است، به آنچه که به اخلاق ناپسند در بین مردم آشکار است، که حتی به چیزی از سخنان و گفتار آنان اعتماد نکند، وچیزی از کارهای نیکوی آنان را باور نکند، و در کلام او تصویرهای زیبایی برای خواننده وجود دارد که نمایانگر اعتقاد او به مردم، بعد از آزمایش کردن آنان است.

تاریخ معاصر عربی علی رغم جوانب منفی و آسیب‌های فراوانی که برای جهان عرب و اسلام پدید آورد، جوانبی مثبت هم در بر داشت که باعث شد دایره جامعه عربی گسترده تر شود، و پنجره‌های جدیدی در برابر دیدگان آنان گشوده گردد، و ملت‌های عربی چشم به جهانی بدوزند که با مظاهر تمدنی جدید در برابر آنها قد علم کرده، هویت دینی و فرهنگی و سیاسی آنان را مورد هدف قرار داده بود. این امر که تهدیدی بسیار جدی از جانب مسلمانان و عرب‌ها تلقی می شد، آنها را به قیام و مبارزه‌ای اصولی و پی گیر علیه این حرکت‌ها فرا خواند، و سبب شد تا از خواب غفلت بیدار شوند و انرژی های نهفته آنها آزاد شود و به گذشته و میراث تمدن و فرهنگ پر افتخار خود که بیشتر آن را در سایه اسلام و تعلیمات آن به دست آورده بودند، باز گردند و برای غنی سازی و تقویت ملت اسلام و عرب در برابر دشمن جدید از ذخایر اسلامی کمک گیرند. از اینجا بود که مسلمانان و عرب ها به کاوش در فرهنگ و تمدن اصیل خویش همت گماشتند و در یافتن ریشه‌های آن سعی فراوان مبذول کردند؛ تا بتوانند ضمن باز یافتن هویت از دست رفته خود، دژی محکم در برابرتهدیدات و تحدّیات غرب بنا کنند. آنها در این راستا و به دنبال این حرکت، با چهره‌هایی در تاریخ آشنا شدند که نه تنها افتخار عرب و اسلام به شمار می‌آمدند؛ بلکه در پایه‌ریزی تمدن جهانی نیز سهیم بوده، نقش بسیار ارزنده و قابل توجهی را ایفا نموده اند. در رأس این چهره های ماندگار، چهره علی(ع) با درخشش بی‌نظیرش ذهن بسیاری از اندیشمندان عرب؛ اعم از مسلمان و مسیحی را به خود معطوف کرد و آنها را به پژوهشی عمیق در باره این شخصیت اسرار آمیز فرا خواند.در این پایان‌نامه به حول و قوه الهی به قسمتی از زندگی امام متقین و ابعاد شخصیت او نظری می‌افکنیم؛ البته نه از دیدگاه مسلمانان؛ بلکه از نقطه نظر مسیحیانی که از مرز شخصیت دینی خود گذشته و در شناخت علی(ع) با برون دینی و بدونتعصب فرقه ای گام‌های بلندی برداشته‌اند. ما با استفاده از روش کتابخانه‌ای در بیشتر موارد، و با بیان دیدگاه هایادبای مسیحی مورد نظر و مقایسه افکار آنان ، به این نتیجه رسیدیم که آنها با بررسی زندگی علی(ع) در وجود او الگویی از یک انسان کامل را مشاهده کرده، او را در درجه ای از کمال دانسته‌اند، که مرزهای نژادی و ملیتی و دینی را درنوردیده و از زمان و مکان فراتر رفته است؛ از این رو جهان امروز با پیشرفت روز افزونی که به سوی جهانی شدن دارد و در مسیر تحقق دهکده جهانی پیش می‌رود، شدیدا به او نیازمند است. آنان در شناخت علی(ع) گام‌های موثری برداشته و وظیفه انسانی خود دانسته‌اند که زندگی پر از رمز و راز او را به تحریر آورند و به عنوان الگویی از تمامفضایل و کمالات برای پیشرفته‌ترین انسانها، ودستورات و برنامه های او را به عنوان برنامه‌هایی برای گسترده‌ترین و پیشرفته‌ترین جامعه‌های بشری معرفی کنند.

موضوع ظهور يک منجی در آخر الزمان که زمين را بعد از آنکه پر از جور وستم شده، مملو از عدل وداد مي کند، از موضوعاتی است که در بسياری از اديان به آن اشاره شده است. اين موضوع در اعتقادات شيعه تحت عنوان «مهدويت» يا به عبارتی ديگر ظهور امام دوازدهم شيعيان مطرح شده است.هدف از نگارش اين پايان نامه شناخت وبررسی شخصيت امام مهدي (عليه السلام) در شعر عربی وبه خصوص در شعر شيعی است ودر عين حال با عده ای از شاعران که درباره مهدويت شعر سروده اند آشنا می شويم تا به مقدار شناخت آنها به موضوع مهدويت پی ببريم.روش تحقيق در اين پايان نامه مبتنی بر روش وصفی تحليلی است ودر جمع آوری مطالب از ديوان های شاعران وکتاب های مربوط به مهدويت استفاده کرديم. بعد از اتمام پايان نامه به نتائج زير رسيديم:1- موضوع مهدويت وظهور منجی درآخر الزمان از موضوعات اساسی است که بسياری از شاعران در اشعار خويش به آن اشاره نموده اند وبا گذشت زمان مورد توجه زيادتری قرار گرفته است.2- اهميت موضوع مهدويت وگسترش نفوذ اين موضوع در بين مردم باعث شده که عده ای از خلفاء وأمراء برای برانگيختن احساسات مردمي از آن سوء استفاده کرده وخود را به عنوان مهدی موعود به مردم معرفی نمايند. 3- بسياری از اشعاری که درباره امام مهدی (عليه السلام) سروده شده به آيات واحاديثی که در روايات دينی وارد شده ارتباط دارد.