جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده (فارسی): چکیده یکی از مهم ترین موضوعات مطرح شده در معارف بشری و الهی«انسان کامل» می باشد. نظر به اهمیت این موضوع در طول تاریخ پژوهش های متعددی پیرامون آن صورت گرفته است. مسأله انسان کامل همواره در آراء و افکار فیلسوفان مهم بوده و جایگاه بسیار والایی داشته است. اگرچه در آثار فلاسفه اعم از شرق و غرب فصلی به عنوان«انسان کامل» به چشم نمی خورد امّا در لابلای مباحث فیلسوفان مطالبی بیان شده است که قابل انطباق بر انسان کامل می باشد. در رساله حاضر دیدگاه دو فیلسوف الهی یعنی افلاطون و فارابی پیرامون انسان کامل بررسی شده است. هرچند افلاطون در فلسفه خود بابی به عنوان انسان کامل مطرح ننموده است ولی ویژگی هایی که او برای حکیم حاکم یا فیلسوف پادشاه بیان نموده قابل مطابقت با انسان کامل می باشد. افلاطون بعد از مشاهده نظام های مختلف عصر خودش و ناتوانی آن ها در تحقق عدالت در جامعه، مدینه فاضله ای را طراحی نمود که با قرارگرفتن فیلسوف راستین در رأس آن عدالت و سایر فضائل در جامعه محقق می شوند. فیلسوف راستین افلاطون شیفته هستی یگانه ابدی حقیقی است و تلاش می کند ماهیت حقیقی اشیاء را با سیر عقلانی مشاهده نماید. لازمه این کار هرچه بیشتر شبیه شدن به «مثال نیک» یا خدا می باشد. حکیم حاکم افلاطون(انسان کامل) از کلیه صفات رذیله مبرّی بوده و مزیّن به فضائل اخلاقی می باشد. خصوصیات این رهبر دولت آسمانی شبیه خصوصیات انسان کامل در مکاتب عرفانی می باشد. فارابی فیلسوف مسلمان نیز در عصر خودش شاهد ظلم و ستم حکام فراوانی بود به تأسّی از افلاطون مدینه فاضله ای را طراحی می کند که در آن خبر از ظلم و ستم نباشد. رهبری این مدینه را، انسان کاملی به عهده می گیرد که فارابی از او به عنوان«فیلسوف»،«نبی» و «امام» تعبیر می نماید. درست است اوصاف و ویژگی های رهبر مدینه فاضله فارابی کاملاً شبیه اوصاف رهبر مدینه فاضله افلاطون می باشد، ولی فارابی در طرح این مدینه فاضله مقلّد صرف نیست بلکه در این مسأله نیز مانند سایر مسائل منظومه فلسفی اش متأثر از آموزه های دین اسلام و مکتب تشیّع می باشد، چرا که؛ فیلسوف مدنظر فارابی پس از اتّصال به عقل فعّال و دریافت وحی و رسیدن به مرحله عقل مستفاد به مرتبه انسان کامل می رسد. نگارنده رساله حاضر تلاش نموده با جستجو در آثار دو فیلسوف الهی و بیان شباهت ها و تفاوت های آن ها در مورد رئیس مدینه فاضله