جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مدرنیته پدیده‌ای در حال جهانی شدن است و بدون شک پیامدهایی را که برای مسیحیت ایجاد کرده، برای ادیان دیگر نیز به وجود خواهد آورد. از این رو، این نوشتار بر آن است تا با تعریف اجمالی از مدرنیته، اوصاف انسان مدرن، مبانی مدرنیسم و مظاهر آن، و لوازم فرهنگ مدرن را برای مسیحیت شمارش و تحلیل و برخورد مسیحیت کاتولیک را با این رویداد تبیین نماید.

انسانها از اشیائی که خداوند متعال خلق کرده است بهره می برند و این بهره برداری را تعمیم داده از همنوعان خود نیز می خواهند استفاده بکنند که سبب تزاحم منافع انسانها می شود و اگر رهبری برای جامعه وجود نداشته باشد منجر به هرج و مرج می شود. و فقط آنکسی می تواند اداره امور جامعه را بدست بگیرد که قوانین عادلانه الهی را به اجراء بگذارد و رهبری اش به تأیید الهی رسیده باشد. پیامبر اکرم ص علاوه بر نبوت و رسالت منصب امامت و رهبری جامعه اسلامی را بعهده داشت و برای بعد از خودش نیز رهبرانی بصورت ائمه اثنا عشر تعیین فرمود. امام رهبری دینی اجتماعی و اخلاقی مردم را بعهده دارد برای مردم معارف الهیه را بیان می کند هدایت باطنی انسانها را انجام می دهد و در موارد لازم تکوینی استفاده می کند اداره امور اجتماعی را بدست می گیرد و از نظر اخلاقی اسوه ای برای تمام انسانها می باشد. ویژگیهای که امام باید داشته باشد یکی عصمت است باین معنی که هیچگونه خطای که او را از صراط مستقیم باز دارد مرتکب نمی شود و دیگر اینکه علمی که برای هدایت بشری لازم است را دارا می باشد و علمش هم موهبتی است نه اکتسابی در مورد صفات دیگر می توان چنین متذکر شد اینکه امام از تمام مردم افضل می باشد و دارای صفاتی مانند شجاعت، عدالت، سخاوت، اخلاص، اخلاق متعالی، صبر و آگاهی از سیاست زمان می باشد. اینکه امام توسط چه کسی تعیین می شود میان شیعه و اهل سنت اختلاف است اهل سنت قایل اند که امام بوسیله بیعت اجماع و یا رأی اهل حل و عقد تعیین می شود یعنی مردم در انتخاب امام دخیل هستند ولی شیعه قایل است که امامت یک منصب الهی است و امام توسط خدا تعیین و بوسیله پیامبر اعلام می شود برای این قول شیعه دلائل گوناگون تاریخی قرآنی و روائی وجود دارند. حکومت اسلامی حکومتی است که حاکم آن کسی باشد که آشنائی کافی از اسلام داشته باشد و قوانین اسلامی را در جامعه باجراء در آورد و بفعلیت رسیدن حکومت اسلامی مردم نقش مهمی را ایفا می کنند.

مسأله علم و دین به شکل امروزین آن در مغرب زمین و در قرون وسطی شروع شد. دانشمندان غربی و اسلامی درباره این مسأله بحث های زیادی انجام داده اند که در آن برخی به وجود تضاد و تعارض میان علم و دین نسبت دادند. در حالی که تعداد دیگری از آنان نسبت تمایز را بین علم و دین انتخاب نمودند. شهید مرتضی مطهری ازعلما و دانشمندان بی نظیر قرن بیستم دارای دیدگاه خاصی درباره این مسأله است، دیدگاه این بزرگوار سازگاری و مکمل بودن علم و دین است که بر اساس این دیدگاه، علم و دین منافی یکدیگر نیستند. بلکه با هم سازگار هستند و هر کدام مکمل دیگری است. هدف از این تحقیق این است که اولا آشنایی با تاریخچه مسأله علم و دین چه در مغرب زمین و چه در عالم اسلامی، ثانیا بررسی ابعاد مختلف علم (یعنی علوم تجربی) به طور کلی و دین (یعنی تمام ادیان الهی) و انجام بحث تطبیقی میان آنها، ثالثا بررسی رابطه محتمل میان علم و دین و دیدگاه های مختلف مطهری در مورد علم و دین و تطبیق آن با دیدگاه دانشمندان دیگر. به طور کلی می توان گفت که دیدگاه شهید مطهری در مورد علم و دین (سازگاری و مکمل بودن علم و دین) بهترین دیدگاه است که توانست در مورد علم و دین پاسخ دقیق و درستی بدهد و سایر دیدگاه های مخالف آن را چه از دانشمندان غربی و چه از دانشمندان اسلامی ابطال کند.

رساله حاضر، مقایسه تمدّن اسلامی با دیگر تمدن ها از جمله تمدن غرب می باشد. رساله در چهار فصل تدوین شده است نویسنده پس از واژه شناسی فرهنگ و تمدّن و معنای آن ها از دیدگاه نویسندگان اسلامی و غربی به ارکان تمدّن از جمله فرهنگ، دین، اخلاق و مناطق جغرافیایی و ارکان تمدّن مثل نیروی انسانی، اقتصاد، قدرت سیاسی، آموزش، خلّاقیت و علم اشاره می نماید. سپس به بررسی ریشه های تمدّن اسلامی می پردازد و این ریشه ها را در نظام آموزشی، اقتصادی، اجتماعی و در مقایسه با دیگر ملل همچون یونان و روم و ایران باستان می داند. وی مظاهر تمدّن اسلامی را در علوم انسانی، دانش تجربی، مراکز علمی و هنر معماری می داند، وی در ادامه به مبانی تمدّن غربی و عناصر آن از جمله آزادی، مردم سالاری، سکولاریسم، سینما، تکنولوژی و... اشاره می کند و مظاهر آن را در جامعه مدنی، تکثّرگرایی، قانون مداری، نفی ایدئولوژی و نسبی گرایی ذکر می کند و در پایان ضمن مقایسه تمدن اسلامی با تمدن غربی در علم، حکومت داری، آزادی، هنر، فرهنگ، کرامت انسانی، اقتصاد، خانواده و حقوق نتیجه می گیرد که در تمدّن اسلامی راهبرد اصلی معنویات و ارزش هاست و آثار آن صلح و همزیستی و بنای مدینه فاضله است اما راهبرد تمدّن غربی مادیّات و غوطه ور شدن در زندگی حیوانی است.