جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده خودکشی به عنوان معضلی پیچیده و چند بعدی، امروزه همراه با تغییرات سریع جوامع، رو به افزایش است. در این تحقیق سعی شده است که نقش و جایگاه باورهای اعتقادی و دینی، با در نظر گرفتن چند تباری بودن پدیده ی خودکشی، برای تعیین تأثیر آنها در پیشگیری از خودکشی و در نتیجه، کمک به کاهش آن مورد بررسی قرار گیرد. به دلیل چند تباری بودن مسأله ی خودکشی، در این تحقیق میان رشته ای، روش تحقیق به صورت اسنادی، تطبیقی در مقیاس زمانی مطالعات انجام شده در خصوص دین و خودکشی، تحلیلی و فرا تحلیلی می باشد. بعد از بررسی تطبیقی، تحلیلی، و فراتحلیلی، مطالعات، تحقیقات و مستندات تجربی و غیر تجربی موجود و در دسترس، در حوزه ی مورد بحث، نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد که، متغیر دینداری به وسیله ی أثرگذاری از طریق عوامل مستقیم و غیر مستقیم دینی، بر انسان دیندار، در دو جنبه ی فردی و اجتماعی، از طریق معنابخشی به زندگی شخصی و افزایش انسجام و همبستگی اجتماعی، در کاهش احتمال اقدام به خودکشی نقش مهمی ایفا می کند. از سوی دیگر شواهد و نتایج نشان می دهد، دین اسلام به صورت آشکار و شدید خودکشی را منع کرده است، که این منع شدیدتر از ادیان دیگر می باشد. و همچنین مجموعه ی باورها، عقاید و مناسک اسلامی، به سبب کارکرد قوی تر، در ایجاد معنابخشی به زندگی فردی و افزایش امیدواری و کاهش یأس و ناامیدی، و ایجاد همبستگی اجتماعی منسجم تر بین پیروان خود، دارای نقش پیشگیری کننده ی قوی تری نسبت به ادیان دیگر، در کاهش احتمال اقدام به خودکشی می باشد.

شواهد بسیاری وجود دارد که در جوامع سنتی نقش دین بعنوان ضامن اجرای قوانین مدنی بسیار برجسته بوده است. اما به دنبال تحولات فکری و صنعتی غرب در چند قرن اخیر و رواج فوق العاده عقل گرایی درآن دیار، قوانین مدنی ازحمایت دین بی بهره ماندند.جایگزین های دیگر ازجمله توجیهات عقلی دربیان فواید اجرای قانون نتوانست این خلاء را ترمیم نماید. جامعه شناسان دین و فیلسوفان سیاسی متوجه گردیدند درجوامع متمدن و پیچیده امروزی- که به دلایلی بازگشت به دین سنتی ممکن نیست- قانون در صورتی به شکل مطلوب اجرایی می شود که به صورت باور و ایمان قلبی مردم درآمده باشد. طرح دین مدنی یکی ازشیوه های نزدیک شدن به این مطلوب است.بنیان این اندیشه را دریونان و روم باستان دانسته اند. دردولت شهرهای یونان به دلیل آنکه باور داشتند قوانین مدنی از طرف خدایان آمده آنها را مقدس می شمردند و درپی آن حاکمان و مجریان قانون مقدس بودند درروم نیزگاهی امپراتور درحد خدایی ارتقا می یافت وپرستش می شد. با الهام ازاین شیوه و به منظور افزایش انگیزه احترام به قانون، برخی جامعه شناسان و نظریه پردازان سیاسی به طرح مباحثی همچون دین عمومی ، دین انسانیت پرداختند. شیوه دین پژوهی دورکیم ودین مدنی ژان ژاک روسو دراین میان نقش کلیدی داشته است . دردوران معاصر جامعه شناس امریکایی رابرت بلا مدعی شد درامریکا درکنار مسیحیت ولی مجزای ازآن دین دیگری وجود دارد که محور آن مقدس دانستن جامعه و نظام سیاسی و اقتصادی امریکا است و اسناد، اشخاص، اماکن ومراسم مقدس خاص خود را دارد و خدای آن غیر ازخدای مسیحیت است. و بدینگونه بحث دین مدنی رونق مجدد گرفت. بنابراین دین مدنی را اینگونه می توان تعریف کرد: “دین مدنی مجموعه ای از باورها ،مقدسات ،سمبلها، و تشریفات است که به منظور قوام یک زندگی متمدانانه قوانین و مقرارت یک جامعه را تقدس می بخشد.” کسانی که درحوزه دین مدنی زندگی می کنند می توانند دین دیگری داشته باشند اما درصورت تعارض اولویت با مقرارات دین مدنی است. دین مدنی برای آبادانی دنیاست و به سعادت اخروی انسانها کاری ندارد.ایجاد وحدت رویه درجامعه ومشروعیت بخشی به نظام سیاسی و اقتصادی جامعه ازمهمترین نقاط مثبت این دین است . کشور پرستی بجای خدا پرستی ، انحصار طلبی و رواج اخلاق نسبی را ازمعایب عمده این دین شمرده اند.