جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

برآیند آیات و روایات متعدد در موضوع بدا، امکان تغییر در اراده خداوند قبل از تحقق بیرونی اشیاء و وجود اراده های بی نهایت و آزاد در مورد یک شیء است.اندیشه متکلمان عصر حضور برگرفته از آیات و روایات بوده و دیدگاه آنان در باب بدا همان دیدگاه آیات و روایات است. به دلیل مبتنی بودن این اندیشه بر برخی از مبانی در باب علم و اراده و از میان رفتن این مبانی در عصر غیبت، دیدگاه متکلمان پس از عصر حضور در باب بدا متفاوت با دیدگاه متکلمان دوره حضور است.در این دوره بدا و نسخ یک سان تلقی شده و روایات باب بدا نیز بر معنای نسخ تاویل برده شد. تمامی متکلمان مدرسه بغداد چنین انگاره ای در مورد بدا داشته اند. مدرسه کلامی ری نیز که بر مبانی مدرسه بغداد بنا شده بود این دیدگاه را پذیرفت. در مدرسه حله همین تلقی از بدا ادامه یافت و برخی از متکلمان آن با انکار بدا فاصله بیشتری با دیدگاه متکلمان عصر حضور پیدا کردند.