جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کارل گوستاو یونگ، روانشناس سوئیسی، پس از تحقیق در میان اقوام و ملل مختلف به این نتیجه رسید که در ساختار شخصیت انسان به جز خودآگاه و ناخودآگاه فردی، بخش دیگری وجود دارد که می توان آن را ناخودآگاه جمعی نام نهاد. وی معتقد بود که ناخودآگاه جمعی حاوی خاطرات و رفتار نژادی است که فرد آنها را از اجداد خود به ارث می برد و این تجربیات و خاطرات خود را به صورت کهن الگو یا آرکی تایپ در اسطوره ها و متون عرفانی و برخی رویاهای خاص نمایان می سازد.الهی نامه عطار، یکی از آثار برجسته ادب فارسی می باشد که ضمن بیان نکات مهم عرفانی به جنبه های مختلف تعلیم و تربیت توجه داشته است. از آنجایی که در میان آثار ادبی، متون عرفانی یکی از بهترین زمینه های ظهور صور ازلی است؛ عطار نیز مانند بسیاری از شاعران و نویسندگان در سرودن این اثر به طور ناخودآگاه از کهن الگوهای مختلف که از ناخودآگاه جمعی نشات می گیرد، تاثیر پذیرفته است. در مقاله حاضر به تحلیل آرکی تایپی سه حکایت عرفانی الهی نامه عطار پرداخته شده که در آن کهن الگوهایی از قبیل خود، آنیما، آنیموس، سایه، نقاب، سفر، پیر دانا، عبور از آب، عبور از آتش، تولد ثانوی و ماندالا را می توان یافت.