جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از مشکلات امروزه انسان این است که همواره در معرض فراموشی قرار دارد و این البته برایش زیان آور است و در بسیاری موارد مانع فایق آمدن او بر مشکلات زندگی می شود. قرآن کریم در آیات متعددی این مسأله را ذکر کرده است. بر همین اساس رساله ای با موضوع نسیان و آثار آن تنظیم شده است که متشکل از مقدمه و دو بخش می باشد. بخش اول که شامل پنج فصل می باشد: در فصل اول به معنای نسیان(لغوی و اصطلاحی) و تبیین مرز میان نسیان سهوی و عمدی و همچنین نگاهی کلی به نسیان از منظر آیات و روایات، اشاره شده و در فصل دوم زیر مجموعة نسیان عمدی، یعنی نسیان مذموم و ممدوح که هر کدام نیز مواردی را شامل می شود، آورده شده است. در فصل سوم به نسیان انبیاء اشاره شده که آیات وارده در این زمینه مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل چهارم به ریشه یابی نسیان پرداخته و علل و عوامل نسیان از دیدگاه قرآن و روایات مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل پایانی از بخش اول نیز به عوامل نسیان زدا و راههای مقابله با نسیان و درمان آن پرداخته شده است. اما در بخش دوم این رساله، به آثار نسیان و تبعات آن اشاره شده، که برای هر کدام از انواع نسیان طی فصل های جداگانه، آثاری بر شمرده شده است و در نهایت به جمع بندی مطالب و نتیجه گیری اشاره شده است.

این پژوهش مشتمل بر یک مقدمه و شش بخش بااین موضوعات است: مقدمه، اهمیت بحث نسخ؛ بخش اول، معنای نسخ در زبان عربی و در اصطلاح علوم قرآنی و اسلامی؛ بخش دوم، نه شرط نسخ؛ بخش سوم،نسخ در قرآن؛ بخش چهارم، جواز نسخ و اثبات وقوع آن؛ بخش پنجم، انواع نسخ در قرآن و بخش ششم،آیاتی که در آنها ادعای نسخ شده است

رذایل اخلاقی، صفاتی هستند که در زندگی فردی، اجتماعی، مادی و معنوی انسان نقش مؤثری دارند بنابراین بررسی و شناخت آن ها ضروری است. عجب، از جملة رذایلی است که نقش زیانباری در سرنوشت انسان دارد و از همین روی این رساله به بررسی آن از دیدگاه آیات و روایات پرداخته است؛ البته در این بررسی علاوه بر آیات و روایات، به گفتار بزرگان اخلاق نیز توجه شده است. عجب با تمام مراتب و ریشه هایش (جهل، غفلت، حب نفس، ضعف عقل و احساس حقارت) نکوهش گردیده و از گرفتار شدن به دام آن، به شدت نهی شده است؛ زیرا این خصلت ناپسند دارای پیامدهای شوم دنیوی و اخروی است که زمینة سقوط و هلاکت انسان را فراهم ساخته، او را به سر حد شرک و کفر می رساند. برای پیشگیری و درمان عجب، دو راه «شناختی» و «عملی» ذکر شده است. انسان در راه شناختی، حقیقت خویش را می شناسد و می یابد که وظیفة او فرمانبرداری از خدا است، همچنین به پروردگار خویش شناخت پیدا می کند و او را مالک همة موجودات می داند و این گونه شناخت را همواره در خود فعال و زنده نگه می دارد. انسان باید اسبابی را که زمینه ساز عجب است بشناسد و از پیدایش آن در وجود خویش جلوگیری بنماید. در راه عملی نیز انسان باید در برابر پروردگار خویش تسلیم شود و تنها خدا را در قلب خود جای دهد و تمام اعمال را برای رضای او انجام دهد تا خویشتن را از سقوط در دام خودپسندی و اسارت نفس نجات داده، زمینة صعودش را به قلة رفیع انسانیت فراهم کند.