جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫حجت در اصطلاح علم اصول عبارت است از هر دليل و برهان عقلي و نقلي که در مقام عمل، منجز و معذر باشد، و به‌سبب آن بتوان احکام شرعي را ثابت کرد. ظهور نيز در اصطلاح به‌معناي آن است که يک لفظ قابليت دلالت بر دو يا چند معنا را داشته باشد، اما دلالتش بر يکي از آن معاني، اولويت داشته باشد. اصوليون درباره چگونگي ارتباط بين لفظ و معنا، ديدگاه‌هاي گوناگوني دارند، اما پژوهش حاضر ثابت کرده است که اين ارتباط ناشي از قانون تکويني حاکم بر ذهن بشري است. بر اين اساس، ظهور تصديقي موضوعي زمان صدور متن، به‌شرط عدم علم به قرينه منفصله، موضوع حجيت ظهور قرار مي‌گيرد. همچنين پژوهش حاضر از مجموع کلمات محققين متأخر به اين نتيجه رسيده است که ظاهر کتاب حجت بوده، و دليل آن نيز سيره متشرعه و عقلائيه است. بدين ترتيب، تفصيلاتي که برخي مطرح کرده‌اند، ناتمام است، و ظهور به‌صورت مطلق حجيت دارد. از سوي ديگر، بين حجيت ظواهر و هرمنوتيک کلاسيک و رمانتيک، هم در اصل فهم، و هم در قواعد و شرايط فهم، في‌الجمله مطابقت وجود دارد. بر اين اساس، گاهي در فهم متن موانع و ابهاماتي وجود دارد که در بعضي از متون عارض مي‌شود، اما با کمک هرمنوتيک مي‌توان آن ابهامات را از متن برطرف کرد. از آيات قرآن نيز استفاده مي‌شود که فهم عيني و حقيقي متون ديني، امري ممکن بوده، و بايد روش مناسب آن را فراهم ساخت، و موانع وصول آن را برطرف کرد. از سوي ديگر، همان‌طور که محوريت قصد مؤلف در تفسير و فهم متن، يکي از قواعد مهم هرمنوتيک کلاسيک و رمانتيک است، اساس همه مباحث معناشناسي در متون ديني را نيز تشکيل مي‌دهد. اما در مقابل، قواعد فهم در حجيت ظواهر با قواعد فهم در هرمنوتيک فلسفي هيچ‌گونه همخواني ندارد؛ چون فهم عيني و حقيقي از متن، در هرمنوتيک فلسفي ممکن نيست.