جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ایده‌ی تک‌محوری، استبدادی، ضد تکثر و چندصدایی کهن پیرامون جایگاه و کارکرد مغز، ریشه‌ی سلطانیسم تاریخی حکومت و ساختار قدرت و حکمرانی در جوامع قدیم و توتایتاریسم بعدتر در جوامع دو سده‌ی گذشته است؛ این چکیده‌ی منظری‌ست که در ابتدا از کتاب «با مغزمان چه باید بکنیم؟» نوشته‌ی «کاترین مالابو» به دست می‌آید. مغز انسان، این رهبر مقتدر و مستبد که عنان همه‌چیز در ذهن و زبان و اندام ما را به دست دارد، با یافته‌های پژوهشی جدید علوم اعصاب نو و انداختن نور به نقاط مختلف مسأله‌، به شکل درهم‌شکننده و دیوانه‌‎واری ایده‌های کهنه درباره‌ی مغز که آن را در مقام ماشینی خودبسنده نشانده بود و جایگاه پروردگاری را لایق او می‌دانست ازبین‌رفت و ایده‌ی شبکه‌ای بودن و پیوستار عظیم نورونی جای آن را گرفت. از این رو با برداشتن مغز از مقام امپراتوری، فرم مفصل‌بندی اجتماعی به کل تغییر کرد اما از درون آن رستگاری جمعی بیرون نیامد. مالبو در با مغزمان چه باید بکنیم؟ به غفلت همگانی پیرامون جزمیت همین تعریف تازه‌ در خصوص مغز می‌پردازد و سعی می‌کند نشان دهد که رویه‌ای رهایی‌بخش در منظر تازه به مغز وجود دارد که برآمده از دل ساختار و فرم کارکردی آن است.

اسلاوی ژیژک، فیلسوف مغرور، نویسنده بیش از 30 کتاب، که به عنوان "الویس نظریه فرهنگی" تحسین شده و بحث برانگیزترین روشنفکر عمومی امروزی است. آثار او حوزه‌های فلسفه، روانکاوی، الهیات، تاریخ و نظریه سیاسی را طی می‌کند و فیلم، فرهنگ عامه، ادبیات و جوک‌ها را مورد توجه قرار می‌دهد - همه برای ارائه تحلیل‌های دقیق از پیچیدگی‌های ایدئولوژی معاصر و همچنین یک فلسفه جدی و پیچیده. فیلم های اخیر او The Pervert’s Guide to the Cinema و ژیژک! یک نظریه پرداز در اوج قدرت و یک ارتباط دهنده ماهر را نشان می دهد. اکنون اوعناوین کلاسیک خود را که هرکدام از آنها هسته اصلی کار زندگی در حال گسترش او هستند را به عنوان نسخه های جدید در دسترس قرار می دهد. هر کدام به زیبایی دوباره بسته بندی شده اند، از جمله معرفی های جدید از خود ژیژک. به بیان ساده، آنها متون ضروری برای درک اندیشه ژیژک و در نتیجه سنگ بنای فلسفه معاصر هستند. موضوع جالب ژیژک مرکز غایب هستی شناسی سیاسی: شبحی در اندیشه غربی، شبح سوژه دکارتی است. اسلاوی ژیژک در این کتاب هسته‌ای برانداز را برای این شبح گریزان کشف می‌کند و در درون آن نقطه مرجع فلسفی ضروری برای هر پروژه رهایی‌بخش واقعی را می‌یابد.

سلاوی ژیژک در فاصله کمتر از پنج سال، با انتشار چهار کتاب راهگشا، شهرت یکی از متفکران چالش برانگیز، آگاه کننده و رسواکننده اخیر را به دست آورده است. شاید بیش از هر نویسنده دیگری، نوشته‌های او قانع‌کننده‌ترین شواهد موجود برای شناخت ژاک لاکان به‌عنوان فیلسوف برجسته عصر ما باشد. ژیژک در گام برداشتن با تفکر منفی، نقد معاصر ایدئولوژی را به چالش می کشد و با انجام این کار راه را برای درک جدیدی از تضاد اجتماعی، به ویژه طغیان های اخیر ناسیونالیسم و مبارزه قومی باز می کند. ژیژک می‌پرسد، آیا ما محدود به جهان پست مدرنی هستیم که در آن حقیقت به تأثیر احتمالی رویه‌های گفتمانی گوناگون تقلیل می‌یابد و سوبژکتیویته ما از طریق انبوهی از مواضع ایدئولوژیک پراکنده می‌شود؟ پاسخ او خیر است و راه خروج، بازگشت به فلسفه است. این بازنگری به ایده آلیسم آلمانی به ژیژک اجازه می دهد تا نقد ایدئولوژی را به عنوان ابزاری برای افشای پویایی جامعه ما بازنگری کند، که یکی از جنبه های مهم آن بحث بر سر ناسیونالیسم است، به ویژه آن گونه که در بالکان - خانه ژیژک - گسترش یافته است. او بحث در مورد ناسیونالیسم را وارد حوزه سیاست فرهنگی معاصر می کند و بن بست متمرکز بر ملی گرایی ها را همزمان با آرمان های فاشیستی و ضد استعماری می شکند. ژیژک به طرز تحریک آمیزی استدلال می کند که آنچه موجب تضاد ملی گرایانه و قومی می شود، امتناع جمعی از لذت خودمان است. این اثر با استفاده از نمونه‌هایی از فرهنگ عامه و تئوری عالی برای روشن کردن یکدیگر - اپرا، فیلم نوآر، جهان‌شمولی سرمایه‌داری، بنیادگرایی مذهبی و قومی - گواه این واقعیت است که کانت و هگل بسیار رادیکال‌تر از سوفسطایی‌های پست مدرن، معاصران ما هستند. این کتاب موضوع تاریخ، فلسفه، منطق به چاپ رسیده است.اکنون فروپاشی دیگری بزرگ به بخشی از تجربه‌ٔ هر روزه‌ٔ ما تبدیل شده است. ژیژک در کتاب درنگیدن با امر منفی هرگونه تلاش برای گریز از پذیرش این فروپاشی را خوار می‌شمارد ــ خواه عقب‌نشینی بزدلانه به سنت و پناه‌جویی در اَشکال پیشادکارتیِ اتحاد با دیگری بزرگ، خواه توسل کلبی‌منشانه به حقایق نسبی. از دید او، یگانه راه حقیقی در مواجهه با فروپاشی دیگری بزرگ، تکرار حرکت کانت و هگل، به گردن گرفتن نبود دیگری و «درنگیدن با امر منفی» است. از این‌رو، او در کتاب حاضر، با به‌کارگیری مثال‌هایی از فرهنگ عامه و فلسفه‌ٔ محض ــ از فیلم نوآر و تاریخ اپرا و تاریخ فلسفه گرفته تا ظهور ملی‌گرایی و نزاع‌های قومی و بنیادگرایی‌های دینی ــ نشان می‌دهد که کانت و هگل، بسی بیش از سوفیست‌های پسامدرن، معاصران ما هستند.