جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهشی که پیش روی دارید با عنوان شیطان در اندیشه اسلامی است. که به بررسی شیطان در آیات و روایات می پردازد. بر طبق آیات قرآن او عنصری اغواگر و فریب کار است که وعده هایش فریب و برنامه اش گمراهی و هدفش تسلط کامل بر انسان است. او دشمنی است که انسان را به شک و ارتداد، تغییر عقیده، و ارتکاب عمل زشت فرا می خواند. البته ناگفته نماند که با زینت دادن به اعمال زشت و قبیح، انسان را دعوت به انجام دادن آن کرده و از هر فرصت و هر راهی برای گمراه کردن بشر استفاده می کند. با توجه به این که انسان موجودی طالب کمال و سعادت ابدی است و این سعادت و کمال جز در لقاء الله حاصل نخواهد شد، مسلماً در راه های رسیدن به کمال و در مسیر تعالی اش به سوی خداوند متعال موانع و چالش هایی وجود خواهد داشت که برای طی طریق، باید آنها را شناخت. شیطان، کانون همه شرارت ها و منشأ همه لغزش ها، یکی از مؤثرترین موانع بر سر تکامل بشر و عامل گمراهی است که در این پژوهش با الهام از آیات و روایات مورد شناسایی قرار می گیرد تا با شناخت کامل از او، بتوان او را از مسیر سعادت برداشت. بیشتر مردم بدون آن که در مورد شیطان برحسب آیات و روایت اندیشه ای داشته باشد، برای تبرئه کردن خود، هر عمل خلاف و ناشایستی را که انجام می دهند، با بیان این که بروز آن عمل مربوط و از ناحیه شیطان است، اعمال خود را توجیه می کنند و با لعنت فرستادن به شیطان، شانه های خود را از زیر بار آن عمل خالی می کنند. آنان دشمنی های جانسوز شیطان را دوستی و خوشی دانسته و با کمال میل از فرو افتادن در دام های خطرناک وی استقبال می کنند. وجود چنین مسائلی در جوامع می تواند ناشی از ناآشنایی عموم مردم به آموزه های دینی و عدم شناخت دشمن دیرینه خود باشد. مهمترین راه برای شناسایی شیطان استفاده از قرآن و روایات می باشد و از اهتمامی که اسلام به مسئله داشته، ضرورت بحث هر چه بیشتر در مورد آن احساس می شود. کلیدواژه ها : شیطان- ابلیس- شر- نفس.

بررسی موضوع « بهشت و بهشتیان از دیدگاه قرآن و سنت» شناخت نسبت به خداوند و نعمات و الطاف بی پایان او را به دنبال دارد. بهشت به معنای: باغ، بوستان و به تعبیر قرآن جنّت که ریشه آن از جنّ گرفته شده به معنای پوشانیدن چیزی از حس. و بهشتیان به معنای: خوش صورتان، اهل بهشت، خوبرویان. اقسام بهشت: جنة الخلد، جنة النعیم، جنة المأوی، فردوس، دارالسلام، عدن، بهشت خائفان و ... بیان شده و خلقت بهشت، هوای بهشت، درهای بهشت و همچنین اشاره به نعمت های بهشتی از جمله نهرها و آبشارها، قصرها و کاخ ها، میوه ها- غذای بهشتیان، انواع شراب ها، همسران بهشتی و حوریان بهشتی و ... شده است. از جمله اسباب ورود به بهشت اقرار به توحید، تقوا، ایمان و عمل صالح، پیروی از خدا و رسول صلی الله علیه وآله، اقامه و حفظ نماز، نیایش، اخلاص و ... می باشد. بهشتیان، تقسیم به سابقون، یمین و اعراف می شوند، دوری از لغو، نفی حزن، مقام رضوان و شادابی و درجات بهشتی از نعمت های روحانی بهشت است. و آثار یاد آوری نعمت های بهشتی و ابعاد تربیتی آن عبارتند از: عشق به بهشت آفرین، شوق به عبادت، دوری از رذایل، زدودن خشونت از چهره اسلام. بهشتی که به مؤمنان وعده داده است چشم بینندگان را خیره می کند در آن درجاتی است یکی برتر از دیگری. نعمتش از بین نمی رود و شادیش به پایان نمی رسد، اقامت کننده ی در آن کوچ نمی کند و جاویدان در آن پیر نمی شود و ساکن آن آسیبی نمی بیند، اهل آن از مرگ درامانند و هراسی به دل راه نمی دهند، زندگی به کام آنهاست، نعمت برایشان پایدار است در جوییهایی تغییرناپذیر و نهرهایی از شیر که طعمش دگرگون نمی شود و نهرهایی از شراب که آشامندگان از آن لذت می برند. خداوند قطعاً قبل از روز قیامت کسی را وارد بهشت نمی کند، اما از آن جایی که تمام کارهای او از روی حکمت است، خلق بهشت نه تنها بیهوده نیست بلکه دارای اثرات تربیتی است و خداوند با این کار به انسان نشان می دهد که آن پاداش عظیم نسیه نیست. اما از آن جایی که برای اهل دنیا حجابهایی وجود دارد که نمی توانند بهشت را ببینند اخبار آن را خداوند از طریق قرآن و ائمه اطهار علیهم السلام به مردم می رساند. که با دقت و مطالعه در این روایات و اخبار می توانیم بندگان عالی برای او باشیم. در این تحقیق از منابع تفسیری و روایی و ... استفاده شده است. واژگاه کلیدی این تحقیق عبارتند از: بهشت، بهشتیان، آثار دنیوی، نعمت های بهشتی، باغ ها و قصرهای بهشتی، اسباب ورود به بهشت، خلد، جنت، نعیم، عدن و ...

آدمی ماهیتی ندارد جز اینکه آفریده پروردگار زیبا آفرین است و انوار الهی با تار و پود جانش درهم تنیده است به گونه ای که اگر لحظه ای از فیض الهی محروم گردد، لاجرم معدوم می شود. نیرویی خارق العاده در درون هر مخلوقی می جوشد و او را به سوی معبود بی همتا فرا می خواند و این نیرو همان نیروی ایمان است که سرچشمه حیات هر موجودی وابسته به آن است و لحظه ای او را رها نمی کند وگرنه ره به سوی ضلالت و تاریکی می پیمود. از این رو در این نوشتار سعی بر آن بوده است گلواژه ایمان از دیدگاههای مختلف و مکاتب گوناگون مورد بررسی قرار گیرد و هر مطلبی که حول محور ایمان وجود دارد توضیح داده شود. از دیگر اهداف این تحقیق پیدا کردن نگرشی صحیح و اساسی پیرامون مسئله ایمان می باشد، لذا سعی شده است تا آن جا که امکان داشت از آثار دست اول استفاده شود علاوه بر اینکه از مراجع و منابع مربوط به این مطلب به قلم دانشمندان بزرگ مسلمان نیز بهره گرفتیم. طبیعت کار اقتضا می کرد که روش کتابخانه ای برای این پژوهش مورد استفاده قرار گیرد. شاید بتوان گفت فرضیه ای که در ابتدای کار، ذهن مرا به خود مشغول می داشت، این مسئله بود که آیا نیرویی وجود دارد که انسان را به ماوراء دعوت کند و اعتقاد او را در حوزه عمل بسنجد؟ درجه این اعتقاد در قلوب انسان ها چگونه محک زده می شود؟ وجه تمایز انسان ها به چیست؟ که سیر مطالب از معنای لغوی ایمان آغاز شد و ساختار ذاتی آن در بین فرق کلامی، ماهیت آن در آیات و روایات و در نهایت تاثیر آن بر زندگی فردی و اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. که در این راستا می توان به موارد ایمان به خداوند و آرامش روانی، نقش بازسازی توبه و تاثیر ایمان در دشواریهای زندگی اشاره کرد. نتیجه خاصی که بر این پایان نامه مترتب است حاکی از این مطلب می باشد که ایمان تاثیر بسزایی در سعادتمندی دنیوی و اخروی انسان دارد. کلیدواژگان این تحقیق عبارتند از: ایمان و سنت.

موضوع این تحقیق نگاه اجمالی به تمثیلات قرآنی است. از اهداف این نوشتار بررسی مثال هایی است که خداوند در قرآن کریم که کتاب هدایت و در این راه(هدایت) به منظور تنزل مفاهیم عمیق عقلی و معنوی و مسایل پیچیده و غیرمحسوس و حقایق و واقعیات دور از ذهن را در قالب مثال و حکایت نزدیک و مجسم و قابل فهم برای اندیشه ی انسان ها می سازد و باعث تسریع در فهم و آسان سازی مطالب می شود. در این تحقیق به این ترتیب کار شده است: پس از تبیین معانی لغوی و اصطلاحی مثل، فواید و اهمیت مثل و این که چرا قرآن مثال زده است؟ و بعد از بیان تقسیم بندی های مثل به مبحث تنوع مثال های قرآن که در این قسمت دلیل این که چرا خداوند متعال مثال های مختلف و متعدد به کار برده پرداخته شده است. بعد از این قسمت وارد مبحث موضوعی مثال های قرآن شده و در ابتدا تمثیلاتی که در مورد اشخاص که شامل مؤمن و کافر و منافق می شود مورد بررسی قرار گرفته است. فصل دوم در مورد تمثیلاتی که در مورد اعمال انسان ها است می باشد که در این قسمت به تمثیلاتی که شامل: انفاق(خالصانه و ریاکارانه) و اعمال کافران و رباخواران مورد بحث قرار گرفته. بخش پایانی به دو قسمت، تمثیل حیوانات که شامل حمار و سگ و حشرات که شامل پشه، مگس و عنکبوت است می باشد که در حقیقت در قالب تمثیل با بیانی ساده و روان به تمثیل عالم بی عمل و تحقیر بت ها و خدایان دروغین مشرکان پرداخته شده است. این نکته هم قابل ذکر است که از ابتدای بخش دوم که آیات تمثیلیه آغاز شده است به این علت در هر دو مورد دو یا چند آیه از آیات قرآن مورد بحث قرار گرفته که از گسترده شدن بحث و اطاله ی کلام جلوگیری شود و به همین خاطر هم از بین عناوین مختلف عنوان نگاه اجمالی به تمثیلات قرآنی برای تحقیق انتخاب شد. شایان ذکر است که مثل از قدیمی ترین ادبیات بشر است و نقش تربیتی جذابی دارد و همانطور که بیان شد قرآن کتاب هدایت و راهنمایی است و در این راه از تمثیل بهره گرفته و در این تحقیق هم بر این نکته تأکید شده است که در آیاتی از قرآن هم به این مطلب اشاره شده که مثل های قرآن یکی از شیوه های پیام رسانی قرآن است که به منظور عینیت بخشیدن و تجسم دادن به مفاهیم عقلی و معنوی صورت گرفته تا هر کس به فراخور درکش از این آیات الهی بهره بگیرد.

قوانین حاکم بر هستی که در اصطلاح فلسفه بنام « نظام جهان» و « قانون اسباب» خوانده می شود در فرهنگ دینی، سنت های الهی خوانده می شوند و در همه زمان ها جاری بوده و محدود به زمان خاصی نیستند. سنت ابتلاء که یکی از سنن الهی است از این قانون مستثنی نبوده و شامل همة انسان ها بوده و خواهد بود و منظور از آن آزمایش و امتحان خداوند در مورد انسان ها و در همة زمان ها برای آشکار شدن صفات درونی آنهاست و آن گاه است که مستحق دریافت پاداش و ثواب و یا تحمل کیفر و مجازات خواهند شد. بر طبق سنت الهی حوادث و مصائب و ابتلائات باید پیش آید چه در مورد مؤمن و چه غیر مؤمن؛ زیرا سنت و حکمت خداوند این نیست که مؤمنان را به همان حال و وضعی که دارند ثابت و راکد واگذارد. باید گرفتاریها و مصائب روی آورد تا اولاً استعدادهای درونی او آشکار گشته و به فعلیت و کمال لازم برسد و ثانیاً مجذوبین به زینت های دنیا از مؤمنان صادق و راستین جدا گردند. خداوند هر فردی یا امتی را به وسیله خاصی که متناسب با اوضاع روحی و اجتماعی آنهاست آزمایش می کند گروهی را به وسیلة قبض نعمت و گروهی را بسط نعمت، گروهی را به وسیلة دلبستگی ها و گروهی را به وسیلة مصائب و شداید و ... و رمز پیروزی در راه ابتلاء الهی، صبر و استقامت و پایداری است و برای صابران بر مصائب و مشکلات در راه خدا، و شکیبایان بر امتحانات و آزمون های الهی، اجر و ثواب بسیار است. «... اولئک علیهم صلوات من ربهم و رحمة و اولئک هم المهتدون» ( بقره، 157) «... بر صابران از سوی پروردگارشان مغفرت و رحمت است و آنها هدایت شدگانند.» این تحقیق با استفاده از متون قرآن و حدیث و کتابهای تفسیری و حدیثی شیعی به روش کتابخانه ای و فیش نویسی گردآوری شده و از کتابهای نویسندگان معاصر نیز کمک گرفته شده است. واژگان کلیدی این تحقیق عبارتند از: ابتلاء، امتحان، مصائب، فتنه، خیر و شر، بلا، سنت، تمحیص، سنت الله، قوانین مختلف، صبر، حوادث.

ابوجعفر ، محمد بن حسن طوسی ، ملقب به شیخ الطائفه ، از عالمان قرن پنجم است . وی یک شخصیت فقهی و اصولی است . مقام علمی ، ابتکار فقاهتی و مرجعیت دینی وی شهرت عام و خاص بود ، بطوریکه همه علمای عصر وی و حتی بعد از آن ، بر این برجستگی های اخلاقی و علمی اعتراف نمودند . شیخ در مسیر رشد علمی و اخلاقی متحمل سختیها و سفرهایی به بغداد و نجف گردیده و از وی تألیفات بسیاری در زمینه های مختلف علوم دینی به جای مانده که مهمترین آنها در زمینه حدیثی ، تهذیب و استبصار است . این دو کتاب در جهت یک هدف اصلی تألیف شده و آن ، جمع آوری روایات متعارض فقهی و کوشش در جمع میان آنهاست . هدف از گردآوری این مجموعه تهیه پژوهشی منسجم ، با قلمی روان و به منظور بررسی اعتبار و عظمت علمی و معنوی شیخ و نیز معرفی دو کتاب گرانقدر تهذیبین و خصوصیات و ویژگیهای هر یک می باشد و در کنار آن به بررسی برخی شروح و نیز پاسخ به نقدها و ایرادهایی که بر دو کتاب وارد شده پرداختم تا همه اقشار پژوهشگر بخصوص جوانان وعلاقمندان به مباحث حدیثی بتوانند با غور در دریای عظیم علم و معرفت شیخ به اهداف والای خود درجهت کسب مراتب عالی معنوی و علمی نائل آیند . با توجه به موضوع پژوهش ، عمده روش ، توصیفی است و در برخی موارد تحلیلی می باشد . از این نظر ، اکثر منابع مورد استفاده ، منابع تاریخی و روایی - فقهی بوده و اختصاص به روش کتابخانه ای دارد . نتیجه حاصله از این پژوهش ، از یک طرف شناخت شخصیت فقهی و اصولی شیخ طوسی و نیز ارائه فتاوای فقهی و نوآوریهای اصولی وی می باشد و از طرف دیگر ، مسند بودن روایات تهذیب و استبصار است ؛ زیرا خود شیخ ، مشایخ خود را درآخرکتابهایش در فصلی جداگانه آورده و هدف وی از این کار درآوردن روایات از حالت مرسل به مسند بوده و این خود نشان دهنده اعتبار و صحت روایات این دو اثر ارزنده می باشد و چون هدفش از تألیف این دوکتاب جمع آوری و پرداخت روایات وایجاد سازگاری میان آنها بوده ، می تواند بهترین منبع فقهی برای مراجع ، جهت رفع و حل مشکلات فقهی - روایی باشد . واژه های کلیدی ای که دراین پژوهش می توان به آنها اشاره داشت ، عبارتند از : 1- شیخ ، 2- مشیخه ، 3- طوسی ، 4- تهذیب الاحکام ، 5- الاستبصار فیما اختلف من الاخبار، 6- تهذیبین ، 7- کتب اربعه ، 8- جوامع اولیه ، 9- شرح ، 10- حاشیه ، 11- تعلیق ، 12- تصحیح ، 13- تنقیح .

در این تحقیق به بررسی مهمترین علل و عوامل سقوط معنوی انسان ، با توجه به آیات و روایات و نهج البلاغه می پردازیم . هدف از آن شناخت عوامل دور کننده ی انسان از مسیر کمال و صراط مستقیم و آگاهی از مهمترین این عوامل است؛ همچنین رسیدن به راه ها و روش هایی که بتوان با به کار گیری آن ها به مبارزه با این عوامل پرداخت و مانع از پیشروی آنها در وجود انسان شد . با توجه به این که این عامل های سقوط بسیار زیاد هستند ؛ از جمله ؛ شیطان ، تعلقات دنیایی و حب نسبت به آنها ، حب ذات ، غفلت و فراموشی ، هوا و هوس نفس ، همنشینان بد و ناباب ، انجام گناه ، ترک دستورات و احکام الهی و ... ، در اینجا به بررسی با اهمیت ترین آنها و در واقع عوامل ریشه ای آن یعنی دنیا ، شیطان و هوای نفس می پردازیم ؛ و مهمترین راه های مبارزه با آن ها را بیان می کنیم . برای نوشتن این تحقیق سعی شده از منابع دست اول حدیثی و تفسیری و کتب اخلاقی فیش براری شود . مطالب این تحقیق بر اساس سه عامل در سه بخش تنظیم شده ؛ با توجه به شدت نفوذ این سه عامل در روح انسان و قدرت انسان در مبارزه با آنها و خروج آنها از وجودش که به ترتیب حب دنیا نفوذش کمتر و خروجش از دل راحت تر و شیطان در مرحله ی بعدی ولی هوای نفس شدتش بیشتر و خروجش بسیار سخت تر است . سعی شده در هر بخش به سه مطلب پرداخته شود؛ ابتدا شناخت خود عامل، سپس آگاهی از منشاء و راه های مبتلا شدن انسان به آن و در آخر راه هایی برای رهایی از آن . بخش اوّل ، معنای دنیا و ویژگی های دنیا و اهل آن و آثار و آفات حب دنیا و راه های مبارزه با آن پرداخته شده است . بخش دوّم ، شیطان است که در آن مطالبی پیرامون معنا و ماهیت شیطان و حدود تسلط او، راه های نفوذ شیطان به دل آدمی، آثار تبعیت از او و راه های مبارزه با این دشمن بزرگ بیان شده است . بخش سوّم ، هوای نفس است که در این بخش نیز به بیان معنای نفس و روح و انواع آن ،آثار تبعیت از هواهای نفسانی و راه های مبارزه با این دشمن درون پرداخته شده است . در پایان این بحث به این نتیجه رسیدیم که حب دنیا و شیطان به عنوان دو عامل بیرونی و هوای نفس به عنوان عامل درونی عوامل اصلی سقوط انسان هستند ؛ و در این میان حب دنیا و هوای نفس عامل و ابزار کار شیطان برای سقوط انسان بوده و در واقع این سه عامل با هم تعامل دارند و همدیگر را در سقوط انسان یاری می کنند . کلید واژگان در این تحقیق : عوامل ، سقوط ، انسان ، دنیا ، حب دنیا ، ابلیس ، شیطان ، نفس و هوای نفس است . کلمات کلیدی: عوامل سقوط انسان دنیا حب دنیا ابلیس شیطان نفس هوای نفس

موضوع این پایان نامه، روان شناسی تفاوت های رفتاری زن و مرد با تأیید قرآن و سنت می باشد. اهدافی که این موضوع دنبال می کند: شناخت و درک تفاوت های رفتاری، ذاتی و فطری میان دو جنس زن و مرد، ایجاد تفاهم در روابط زن و شوهر در زندگی، آموختن شیوه های جدید و مفیدی جهت برقراری روابط و ارتباط موفق با جنس مقابل در زندگی، پایین آوردن سطح مشکلات زناشویی در زندگی همسران جوان و در نتیجه کاهش آمار طلاق در جامعه می باشد. مجموعه حاضر شامل سه بخش می باشد با عناوین: «زنان، مردان، تفاوت ها»، « روان شناسی اخلاقی زن و مرد»، « تکامل بخشی زن و مرد به یکدیگر». در این تحقیق، از نظرات علمای اسلامی، دانشمندان و روانشناسان شرقی و غربی که به گونه های مختلف در این باره قلم فرسایی کرده اند، استفاده شده است. مجموعه حاضر ترکیبی از آیات و روایات با نظر بعضی از دانشمندان و روانشناسان غربی به عنوان مؤید می باشد. و از کتب حدیثی نیز استفاده شده است، از جمله: نهج البلاغه، نهج الفصاحه، وسائل الشیعه إلی تحصیل مسائل الشریعه، بحارالانوار و میزان الحکمه و ... و در پایان نیز چنین نتیجه گیری شده است که: زن و مرد با تمام تساوی ها و تفاوت هایی که دارند، دو خلقت متفاوت به نام انسان هستند و هر یک برای مأموریت و کار مخصوصی خلق شده اند. زن و مرد از جهات مختلف جسمی، عقلی، روحی و رفتاری و از حیث وظیفه با یکدیگر تفاوت دارند. ارزش زن و مرد از نگاه اسلام در آن است، که با وجود همة تفاوت ها، خود را آفریدة خداوند متعال بدانند و نقش خود را در جهت جانشینی خداوند در زمین که او خود برای آنها خواسته است، عملی سازند. تفاوت های بین مردان و زنان، راز خلقت است و آنها مکمّل یکدیگر می باشند و در نهایت زندگی آرام آنان در پرتو پذیرش و احترام به تفاوت ها شکل می گیرد. واژگان کلیدی این تحقیق شامل: روان، روان شناسی، زن و مرد، مفهوم تفاوت، رفتار و روح از فرهنگ های لغت متفاوت می باشد. امیدوارم که این تحقیق مورد رضایت حضرت حق قرار گرفته و برای علاقه مندان مستعد، مفید واقع گردد، ان شاء الله که با استفاده از آموزه های معرفتی دین، زندگی سعادتمندانه در این دنیا و در سرای آخرت شامل حال ما گردد.