جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هزار حکایت صوفیان رساله ای نسبتاً حجیم و مفصّل در حوزة تصوّف و اخلاق و مشتمل بر صد باب و هزار حکایت دربارة زاهدان و صالحان است. نام کتاب و نویسنده و نیز سال تألیف آن بر ما پوشیده است و تنها با استناد به قرائن درون متن می توان به اطلاعاتی اندک دربارة مؤلف، زمان تألیف و حوزة جغرافیایی نگارش متن دست یافت. از این رساله تاکنون سه نسخه شناسایی و پیدا شده است که به ترتیب تاریخ کتابت عبارتند از : الف : نسخة کتابخانة قره مان (673 ه . ق) ب: نسخةکتابخانة یوسف آغا (871 ه . ق) ج : نسخة کابل (883 ه . ق) نسخة یوسف آغا از روی نسخة قره مان استنساخ شده و نسخة کابل نسبت به این دو نسخه کاملتر است. مصحح این رساله را براساس نسخة قره مان به جز ابواب افتادة آن که به ترتیب براساس دو نسخة یوسف آغا و کابل تصحیح شده است تصحیح کرده و اختلافات هر سه نسخه را در بخش نسخه بدلها آورده است. لازم به ذکر است که مصحح هر آنچه را که در متن و در هامش این نسخه ها آمده بود و ارتباطی با متن رساله نداشت، در بخشی به نام ملحقات آورده است پس از ملحقات و نسخه بدلها در بخش تعلیقات، مصحح کوشیده است تا تمام مسائلی که ممکن است برای خواننده پیش آید توضیح دهد. عمدة مطالب این بخش عبارت است از : معنی و نشانی آیات قرآن، تخریج احادیث، ذکر منابع حکایات، احراز هویت اعلام متن، توضیح برخی از لغات و اصطلاحات، ذکر مآخذ اقوال مشایخ، توضیح اعلام جغرافیایی، ترجمة عبارات عربی ذکر نام گویندگان اشعار متن بویژه اشعار عربی. پس از این بخش، در قسمت فهرست مآخذ، فهرست کامل منابعی که مصحح مستقیماً از آنها استفاده کرده آمده است.

مباحث مطرح شده در این رساله عبارتند از: - نسخه بدلها - تعلیقات مباحث لغوی آیات و احادیث - تعلیقات اعلام تاریخی - تعلیقات اعلام جغرافیایی - تعلیقات اشعار فارسی - ترجمه و تعلیقات اشعار عربی

تاکنون، در تاریخ ادبیات فارسی، حماسه های شیعی، محصول دوران تیموری و صفوی شناخته می شده است ولی منظومه ای که در این مقاله معرفی می شود، نشان می دهد که چند دهه بعد از سروده شدن شاهنامه، شاعری درقرن پنجم به سرودن حماسه ای درمغازی امام علی بن ابی طالب (ع) پرداخته است. همزمان با گرشاسپنامه اسدی. این منظومه، هم به لحاظ تاریخ حماسه ها در ادب فارسی و هم از دید تاریخ تشیع، در کمال اهمیت است. ارزش واژگانی و نحوی آن نیز در تاریخ زبان فارسی بسیار زیاد است. اطلاعاتی که در باب «شهربانو» و برادران او و ارتباط ایشان با خاندان امام علی بن ابی طالب (ع) می دهد، حتی اگر افسانه باشد، بسیار نادر و بی سابقه است.