جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از مسائلی که فیلسوفان اسلامی به کاوش آن پرداخته اند مساله شر است. هدف آن بوده که با نگاهی عقلی و مستدل شرورو و رنجهای مطرح شده در هستی برای بشر تبیین حقیقت و ماهیت آنها به نحوی کلی روشن گردد. پس از جمع بندی موارد مطرح شده مهمترین نظریه در فلسفه اسلامی آن است که شرور ماهیتی عدمی داشته و فاقد هر گونه هستی مستقل مجعول و مقضی بالذات هستند.. با تفکیک وجوه مختلف قابل شناسایی در شرور تلاش شده حیثیت شر بودن به امر عدمی ارجاع یافته و هر آن چه وجهه وجودی دارد به عنوان خیر و مطلوب مدلل گردد. از طرف دیگر به لحاظ آن که خداوند واجب الوجود از تمام جهات از جمله کمالات و افعال است لازمه این ویژگی آن است که هستی در تمام مراتبش از جمله در مرتبه جسمانی و مادی نیز کاملترین و احسن بوده باشد. بر این اساس شرور نمی توانند در نظام احسن جایگاهی داشته باشند. با این نگرش تحلیل برخی فیلسوفان مثل هیوم و مکی از مساله شر غیر معقول جلوه می نماید بدان جهت که وجوه و حیثیات را از یکدیگر تفکیک نکرده و ابعاد مختلف پدیده ای را که شر جلوه می کند در ویژگی شر بودن آن منحصر نموده اند. در حالی که یکی از ارکان تحلیل فلسفی بازشناسی و در نیامیختن حیثیات با یکدیگر است.