جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «پیاده روی اربعین: تأملات جامعه شناختی» شامل مجموعه مقالاتی با موضوع پیاده روی اربعین است که در ذیل مجموعه «کتاب های سرو» به دبیری و همت محسن حسام مظاهری گردآوری و منتشر شده است. در این مجموعه، نویسندگان که همه به نسل جامعه شناسان جوان ایرانی تعلق داشته و بر مطالعات دین و تشیع تمرکز دارند، سعی کرده اند تا حد امکان بر علایق شخصی و مذهبی خود فائق آمده و از منظر جامعه شناختی و با رویکرد انتقادی، به تحلیل این پدیده بپردازند. «تشیع پساصدام و پایان سندرم حسرت جغرافیای مقدس در تشیع: جامعه شیعی به مثابه جامعه ای در فراق» نوشته جبار رحمانی، «اربعین؛ دانسته ها و نادانسته ها از منظری اجتماعی» به قلم مهدی سلیمانیه، «میزبانان اربعین» اثر احمد شکرچی، «از نهادی شدن آیین اربعین تا عرفی شدن امر قدسی» نوشته محمدرضا پویافر، «حاد واقعیت ژان بودریار؛ بررسی شایعات رسانه ای درباره آیین پیاده روی اربعین» به قلم محسن امین، «دعوت شده ام به زیارت رنج آلود / ادراک و تجربه زیسته زائران پیاده ایرانی در عراق» نوشته ندا رضوی زاده و «اربعین ایرانی؛ رشد تصاعدی آمار ایرانی ها در پیاده روی اربعین: دلایل و پیامدها» تالیف محسن حسام مظاهری، عنوان مقالات کتاب حاضر است.

مجموعه «سرو»؛ كتاب‌هايي در حوزه جامعه‌شناسي تشيع: از جمله مي‌توان به مجموعه «سرو» در انتشارات «نشر آرما» اشاره كرد كه به ‌طور مشخص جامعه‌‌شناسي شيعي را محور مطالعاتي خود قرار داده است. مجموعه‌اي كه تاكنون 30 جلد كتاب در اين حوزه منتشر كرده است كه از جمله مهم‌ترين عناوين آنها مي‌توان به «آيين نيكي؛ مطالعه جامعه‌شناختي خيرِ ديني در آيين پياده‌روي اربعين»، «زمان در زندان؛ بررسي سياست‌گذاري تقويم در سال‌هاي پس از انقلاب اسلامي»، «فرهنگ شيعي»، «در سرزمين امام‌باره‌ها»، «مجالس مذهبي در ايران معاصر»، «تراژدي جهان اسلام» و... اشاره كرد. به تازگي اما سي‌امين جلد اين مجموعه با عنوان «رسانه شيعه؛ جامعه‌شناسي آيين‌هاي سوگواري و هيات‌هاي مذهبي در ايران» منتشر شده است. «رسانه شيعه» نوشته محسن حسام مظاهري است كه با نگاهي جامعه‌‌شناختي به بررسي مناسك و مراسم شيعي -آيين‌هاي سوگواري و هيات‌هاي مذهبي- در ايران پرداخته است. لذا به همين مناسبت شهركتاب مركزي در روز سه‌شنبه اقدام به برگزاري نشستي با موضوع «دين در آيينه پژوهش و نشر» كرد. اين نشست با سخنراني سعيد طاوسي مسرور استاد تاريخ و عضو هيات علمي دانشگاه علامه طباطبايي، محسن حسام مظاهري دانش‌آموخته و پژوهشگر حوزه جامعه‌شناسي دين، جبار رحماني پژوهشگر، نويسنده و استاديار رشته مردم‌شناسي و عضو هيات علمي پژوهشكده مطالعات فرهنگي و اجتماعي برگزار شد. همچنين عظيم محمودآبادي دانش‌آموخته رشته فلسفه دين و نويسنده و پژوهشگر حوزه دين و فلسفه دبيري اين نشست را برعهده داشت.

توضیح برگزار گنندگان : جنگ هشت ساله ی ایران و عراق (شهریور۵۹ تا مرداد۶۷) از طولانی ترین و مهم ترین جنگ های قرن بیستم به شمار می رود. جنگی که گرچه از پایان آن حدود دو دهه می گذرد، اما به جهت عمق و استمرار پیامد هایش هنوز در جامعه ی ایرانی حیات دارد و در افکار عمومی مقوله ای زنده به شمار می رود. با این وجود، جای تعجب و تاسف است که علوم اجتماعی دانشگاهی ما به این مقوله چندان نپرداخته و تا حد زیادی بدان بی‌توجه بوده است. این در حالی است که به تعبیر علی‌رضا کمری -از پژوهشگران صاحب‌نام این حوزه- “جنگ آزمایشگاه بزرگ علوم انسانی است” و هزاران پرسش و موضوع ذیل این مقوله طرح شده یا قابل طرح است که علوم اجتماعی می‌تواند پاسخگوی آن باشد. به عبارت دیگر غنای مطالعات اجتماعی جنگ، هم برای این مقوله و هم برای علوم اجتماعی مفید و ضروری است. امید است که این دوره‌ی کوتاه، بتواند زمینه‌ساز راه اندازی کرسی جامعه‌شناسی جنگ ایران و عراق در مراکز دانشگاهی کشور شود.

این روزها، محافل مذهبی و هیئتی، حال و هوای بی‌سابقه‌ای دارند. «هیئتی‌ها» که شرکت مستمر در مجلس روضه و سینه‌زنی عنصر ثابت و مهمی در سبک زندگی‌شان است، به‌ویژه که در یکی دو دهه‌ی اخیر و با توسعه‌ی تقویم مناسکی، نقش این عنصر بیشتر و بیشتر شده، حالا با دلهره روزهای مانده تا محرم را می‌شمارند. تا‌آن‌جا که نگرانی و دلهره از وضعیت برگزاری مجالس محرم به مضمون ثابت مداحی‌های این ایام تبدیل شده است.

دین‌پژوهی نهاد‌های حوزوی و دینی چون با رویکرد درون‌دینی و از منظر دانش‌های منسوب به دین است، ماهیت، غایت، تعریف، روش‌شناسی و مسیر متفاوتی با مطالعات اجتماعی تشیع دارند؛ اما گذشته از این در بدنه‌ سنتی روحانیت نوعی بدبینی تاریخی به جامعه‌شناسی به‌طور کلی وجود داشته و کمابیش هنوز ادامه دارد که به تجربیات اولیه‌ روحانیت با نمایندگان شاخص جامعه‌شناسی برمی‌گردد.

سی و دومین شماره مجله الکترونیکی «اندیشه مهر» وابسته به گروه دین و اندیشه خبرگزاری مهر دارای عناوین زیر است: گزارش مهم‌ترین نشست‌های اندیشه، مطالب بخش اول این شماره را تشکیل می‌دهد. از جمله این برنامه‌ها می‌توان به گزارش همایش روز جهانی آینده، «هـم اندیشـی علـم دینـی»، «بازخوانـی و بررسـی آرا و اندیشـه هـای شـریعتی»، «ســومین همایــش ملــی تمــدن نویــن اســلامی»، جلسه نقــد و بررســی کتــاب «انقــلاب علمــی»، نشسـت «مبانـی نظـری و فلسـفه مجـازی»، «نشست نقـد و بررسـی پوزیتیویسـم، همایـش «نظریه علــم اســلامی و کاربســت آن در نظــام آمــوزش وپــرورش»، نشست «تاریخ اندیشـه سیاســی درایــران»، نشســت «دیــن، فرهنــگ و فنــاوری» اشاره کرد. در بخش گفتگو هم گفتگوهایی با حمید تنکابنی، رییــس مرکــز اســناد فرهنگــی آســیا، دهقانی فیروزآبادی، حجت الاسلام خسروپناه، یحیی جهانگیری، مریم صانع پور انجام شده است. در بخش یادداشت سی ویکمین شماره مجله اندیشه مهر، هم یادداشت و مطالبی از سیدجوادطاهایی، قاسم پورحسن، مهدی نصیری، عبدالله صلواتی، داوود مهدوی زادگان، موسی نجفی، آیت الله رشاد، حمید یزدانی مقدم آمده است. این شماره از مجله اندیشه مهر به صورت ویژه به واکنش هایی که نسبت به نظریات داوری اردکانی درباره علم دینی رخ داده پرداخته است. معرفی تازه‌های نشر پایان بخش این شماره «اندیشه مهر» است.