جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این مجموعه سعی گردیده ویژگیهای حکومت حضرت مهدی ( عج) را بررسی نموده تا خوانندگان بدانند که اگر حکومتی باید جهانی شود و همه ی جوامع را ر برگیرد، باید رهبر و حکومت آن دارای چنین ویژگیهایی باشد تا توانایی اداره ی حکومت بر جهان را داشته باشد. لذا این اثر دارای چهار بخش است که بخش دوم آن دارای سه فصل و بخش سوم، دارای پنج فصل و بخش چهارم دارای دو فصل می باشد. در بخش اول که کلیات است به اهداف تحقیق، فرضیه ها، روش تحقیق، پیشینه موضوع محورهای پژوهشی مهدویت، پیشینه مهدویت در آثار فرهنگی شیعه و ضرورت و اهمیت بررسی ویژگیهای حکومت امام مهدی ( عج)، واژهای کلیدی و تعریف حکومت پرداخته شده است. در بخش دوم که شرایط و عوامل تشکیل حکومت امام مهدی ( ع) است، در فصل اول آن عرصه های آمادگی و آرمان حکومت جهانی حضرت، در فصل دوم آن امکان تحقق حکومت جهانی و اهداف حضرت، در فصل سوم دوران حکومت و اوضاع عمومی جنان در حکومت حضرت، مورد بررسی قرار گرفته است. بخش سوم ویژگیها و سیرت حکومتی حضرت می باشد و درای پیشگفتار و در فصل اول آن ویژگی و سیرت رهبر حکومت جهاغنی، در فصل دوم ویژگی و سیرت مدیریت و سیاسی حکومت حضرت، در فصل سوم ویژگی و سیرت علمی و فرهنگی حکومت حضرت، فصل چهارم ویژگی و سیرت اقتصادی و اجتماعی حکومت حضرت، در فصل پنجم به ویژگی و سیرت قضایی حکومت حضرت پرداخته شد. در بخش چهارم که عنوان آن، حضرت و فرق و مذاهب می باشد و دو فصل دارد. فصل اول مبارزه با انحرافات و آیین جدید می باشد، که شامل: مبارزه با خرافات و بدعت ها، مهدی و آیین جدید، حضرت و نسخ احکام، تجدید دعوت به اسلام و قرآن است، فصل دوم عاقبت ادیان وتحقق وعده ی الهی، که شامل: برخورد حضرت بامسیحیان، سرنوشت یهود و نصاری سرنوشت کفار و مشرکین، معامفه با فرق و مخالفین، حکم جزیه از یهود و نصاری، شیعه و قیام حضرت مورد توجه واقع گردید. در بخش پایانی، نتیجه ی موضوع مورد تحقیق، پیشنهاد و راهکار و بعد از آن چند تذکر کلی، سخن آخر، عرض سلام به امام مهدی ( ع) و شهادت به حقانیت حضرت، طلب دستگیری و فهرست منابع تحقیق بیان شده است. بنابراین با بررسی ویژگیهای حکومتحضرت به این نتیجه می رسیم که جوامع عصر حاضر تنها به بعضی از ویژگی های مادی فوق آن هم به طور ناقص دست یافته اند و در دیگر ویژگی های واقعی توسعه یافتگی بسیار عقب افتاده هستند و توانایی آن را ندارند که بتوانند یک حکومت جهانی را اداره کنند. بدین ترتیب جوامع اسلامی برای دستیابی به یک جامعه ی موفق، باید راه دیگری را بپیمایند که محور آن معنویت و خداپرستی و ایجاد مسئولیت در انسانهاست و پیرایه های آن عدل و حکمت وعلم و رفاه و مساوات و قانونمندی می باشد. تا در جهان آمادگی های لازم و لیاقت و استعداد حکومت توحیدی، بوجود آید که حکومت و ساست عدل گرایانه و فراگیر جهانی حضرت، تحقق یابد. ان شاء الله.

ازدواج از این نظر که عاملی برای نجات از آلودگی، موجب نجات از تنهایی و سبب بقای نسل است، خودداری از آن همیشه سبب ایجاد بی تعادلی، نابهنجاری رفتاری و فساد شخصیت و حتی بیماری جسمی می گردد. بنابراین؛ بهترین نعمت ها برای هر زن و مرد از نظر اسلام تشکیل خانواده است. از آنجا که پیامبر هم بشری است مثل ما، پس باید این امر مقدس را انجام دهد و کانون پر مهری ایجاد کند. ولی با توجه به نقش رسول خدا(ص) و ضرورت های پیش آمده، پیامبر ما ازدواج های متعددی داشته است. آن تعددی که در حال حاضر مدت ها است که دشمنان اسلام آن را دست مایه ای قرار داده اند تا به پیامبر ( ص) ضربه بزنند. اگر مسلمانان موضوع را به درستی می دانستند، هیچ دشمن کینه توزی نمی توانست تا این اندازه در مورد تعدد همسران پاک پیامبر ( ص) زبان به طعنه گشاید. آن تعددی که خداوند آن را از مختصات پیامبر خود قرار داده است و در حقیقت سرچشمه افتخار، حکمت و رفعت والای انسانیت برای این پیامبر عظیم الشان محسوب می شود. پس مروری بر ازدواج های پیامبر(ص) و علت های آن : زندگی معصومانه آن حضرت در میان قریش مکه چنان گذشت که در سن 25 سالگی با زنی ازدواج نمود که 15 سال از خودش بزرگ تر بود و تا 25 سال با او زندگی را ادامه دادو آن هم بدین شکل که ماه ها خانه را گذاشته در خار حراء به عبادت مشغول بودو ازدواج های دیگر بعد از 50 سالگی به وقوع پیوست. این زندگی 50 ساله در نظر اهل مکه گذشت. هرگز به هیچ یک از دشمنان فرصتی نرسید که بتوانند تقوی و طهارت رسول را مورد شک قرار دهند و بگویند که ازدواج های پیامبر به انگیزه ی ارضای شهوات جنسی بوده است. پس با هیچ حسابی ان را نمی توان به انگیزه های علاقه جنسی پیوند داد، زیرا با اینکه مسئله ازدواج متعدد در میان عرب در آن روز بسیار ساده و عادی بوده و هیچ گونه محدودیتی برای گرفتن همسر قائل نبودند، برای پیامبر ازدواج های متعدد در سنین جوانی نه مانع اجتماعی داشت نه شرایط سنگین مالی و نه کمترین نقصی محسوب می شد. جالب اینکه پیامبر تنها با یک زن باکره بعد از خدیجه(س) ازدواج کرد که عایشه بود و به پیش نهاد پدرش این ازدواج صورت گرفت بقیه همسران پیامبر همه زنان بیوه بودند که طبعا نمی توانستند از جنبه های جنسی چندان تمایل کسی را برانگیزند. اما بعد از ازدواج با خدیجه(س) با سوده بنت زمعه برای این ازدواج نمودند که او از جمله زنان مهاجر اول بود و بعد از بازگشت از هجرت دوم از حبشه، شوهرش را از دست داده بود و اگر با او این ازدواج صورت نمی گرفت، باید به آغوش خانواده خویش برمی گشت و آن ها چون مشرک بودند او را اذیت می کردند و از دینش جدا می ساختند. ازدواج رسول خدا(ص) با عایشه و حفصه به پیشنهاد پدر این دو و به خاطر پیوند با قبایل معروف و بزرگ عرب که همان حکمت سیاسی است بود. ازدواج پیامبر با زینب بنت جحش : او دختر عمه پیامبر بود و با زید فرزند خوانده پیامبر ازدواج کرد و به دلایلی مثل نداشتن تفاهم اخلاقی طلاق گرفت پیامبر به دستور الهی برای ابطال سنت غلط جلهلی که زن فرزند خوانده را مانند زن واقعی حرام می دانند تن به این ازدواج داد. ازدواج با جویریه بنت حارث : او بزرگ قوم مصطلق بود که به اسیری مسلمانان درآمد و وقتی با پیامبر ازدواج کرد همه ی اسیران بنی مصطلق آزاد شدند و خود سبب اسلام آوردن بنی مصطلق به اسلام نیز گردید. ازدواج با زینب بنت خزیمه : ملقب به ام المساکین، شوهرش عبدالله بن جحش در روز احد شهید شده بود و رسول خدا(ص) نخواست که او را بیچاره و بی پناه بگذارد تا رنج بکشد و خواست تا ازدواج با وی تسکینی برای این زن صبور و وامانده باشد. ازدواج رسول خدا با ام سلمه به خاطر تسلی خاطرش بود، زیرا او شوهرش ابوسلمه را از دست داه بود و هیچ کس دیگر غیر از پیامبر نمی توانست جای ابوسلمه را پر کند. ازدواج رسول خدا با ام حبیبه(دختر ابوسفیان) برای این بود تا قومش به اسلام راه یابند و این ازدواج بعد از آن بود که او با شوهرش عبدالله بن حجش در هجرت دوم که به حبشه رفته بود و ام حبیبه خود بر دین اسلام ثابت قدم مانده بود؛ بعد از فوت شوهرش که در اثر زیاده روی در خوردن شراب بود دردیار غربت تنها مانده و به سوی قومش هم نمی توانست برگردد. بنابراین؛ رسول خدا(ص) با او ازدواج می کنند. ازدواج رسول خدا(ص) با صفیه : دختر حی بن اخطب بزرگ قبیله بنی قریظه که در خیبر به اسارت درآمده بود، به خاطر آزاد کردن او از اسارت صورت گرفت. ازدواج رسول خدا(ص) با آخرین همسر ایشان، میمونه دختر حارث هلالیه بعد از وفات شوهر دوم آن صورت گرفت که او هم با بنی مخزوم نزدیکی داشت بنابراین پیامبر به عنوان داماد این دو قبیله شناخته می شد. در پایان هم رفتار پیامبر در خانواده با این همسران بررسی شد. منابع مورد استفاده در این تحقیق، کتاب های تاریخی است. هر چند از کتاب های تفسیری و اخلاقی هم استفاده شده است. در ابن تحقیق به بسیاری از سؤالات راجع به ازدواج های پیامبر(ص) و فلسفه آن و رفتار پیامبر با این همسران پاسخ داده می شود. مزیت این تحقیق نسبت به کتب دیگر این است که هم از کتب تاریخی و منابع تفسیری و اخلاقی همه موارد آورده شده است. وازگان کلیدی این تحقیق عبارتند از : پیامبر – ازدواج – زوج – تعدد

موضوع این رساله که « برخی از صفات مؤمنین در سوره مومنون» می باشد به بحثی تفسیری، روایی و اخلاقی پیرامون این صفات پرداخته است. ضرورت این تحقیق هنگامی آشکار می شود که بدانیم عدم شناخت و آگاهی نسبت به صفات مؤمنین همواره موجب ضربات فراوانی به دین و جوامع اسلامی شده است. بنابراین هدف از این تحقیق این است که بتوانیم با آگاهی نسبت به این ویژگیها و شناخت مؤمنین حقیقی از غیر حقیقی تا حد امکان از این ضربات جلوگیری کنیم. ایمان که نوعی اعتقاد و تصدیق قلبی است به معنای اظهار خضوع و قبول شریعت و آنچه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم آورده اند می باشد. و در معنایی جامع تر ایمان تصدیق به خداوند است یعنی انسان خداوند را به وجود صفات و رسلش تصدیق کند. باتوجه به آیات قرآن و روایات رسیده از معصومین علیهم السلام دانسته می شود که تمایل انسان به دین یک تمایل و گرایش فطری است یعنی دین چیزی نیست که خداوند از بیرون بر انسان تحمیل کند. به همین علت می فرماید: «روی خود را متوجه آیین خالص پروردگار کن، این فطرتی است که خداوند انسان ها را بر آن آفریده است.» بنابراین می توان گفت دین شکوفا شده فطرت است و نیاز بشر به آن از جمله ضروریات انکار ناپذیری است که بدون آن هدف آفرینش تأمین نمی شود. به طوری که آیات فراوانی در قرآن وجود دارد که دلالت بر این نیاز انسان می کنند. همچنین یکی دیگر از نیازهای انسان دست یابی به آرامش روحی و روانی است که آن نیز جز در سایه دین تأمین نمی شود. در نتیجه با توجه به آنچه گفتیم اهمیت ایمان و ضرورت وجود دین و به دنبال آن نیز اهمیت شناخت مؤمنین دانسته می شود که این شناخت را می توانیم با توجه به آیات و روایات بدست آوریم. چنان چه برخی از این صفات باتوجه به سوره مؤمنون عبارتند از: خشوع در نماز، صفتی که نشان دهنده کمال ایمان و روح نماز محسوب شده است ؛ و یا پرهیز از لغو و بیهوده گویی ، این یکی از ویژگی هایی است که مؤمنین به سبب ترک آن ، به والاترین نعمات در بهشت یعنی نشنیدن سخنان بیهوده دست می یابند. همچنین مؤمنین کسانی هستند که زکات مال خود را پرداخت می کنند و به وسیله آن به تهذیب نفس خویش می پردازند. عفت و پاکدامنی نیز یکی دیگر از نشانه های این افراد است.از دیگر صفات مؤمنین این است که همواره به حفظ امانت و وفای به عهد، چه عهدهایی که با خدا می بندند و چه با افراد دیگر اهتمام می ورزند. در مورد نمازهایشان نیز چه نسبت به انجام این فریضه در اول وقت و چه نسبت به سایر شرایط که مثلا از آنان فریضه ای فوت نشود محافظت دارند. این پژوهش به اعتبار هدف، توسعه ای کاربردی، به اعتبار ماهیت توصیفی و به اعتبار روش جمع آوری مطالب کتابخانه ای می باشد. واژگان کلیدی این پژوهش عبارتند از: ایمان، مؤمن، اسلام، خشوع، لغو، زکات، عفت و پاکدامنی، امانت، عهد و محافظت.

موضوع این پایان نامه درباره بهشت و بهشتیان است. هدف اصلی این پایان نامه ، توصیف بهشت و بهشتیان و شرح و توضیح انواع بهشت ، درجات بهشت ، راه های ورود به بهشت و ... است. این پایان نامه ، با رویکردی مستدل و نیرومند و توجه به آیات قرآن ، نوشته شده است. همچنین ا تفاسیر معتبر و ارزشمندی همچون تفسیر روح البیان ، نور الثقلین و کتاب های ارزنده ا همچون بحارالانوار ، استفاده شده است. از نکات برجسته ای که در این پایان نامه ، مورد بررسی قرار گرفته است، می توان به پاداش خداوند نسبت مؤمنان صالح اشاره کرد. این مبحث می تواند یک بررسی انسان شناسی و خداشناسی باشد. به گونه ای که انسان، بر این مسأله وقوف یابد که این جهان، جهانی پوچ و بیهوده نبوده وخالق و آفریدگار قدرتمندی دارد که تمامی امور به دست اوست و هیچ عملی از انسان، بر او پوشیده نمی ماند و هرگاه انسان بتواند بر نیروهای نفسانی خود، پیروز شده و تنها خداون را عبادت و اطاعت کند ، پاداش ارزشمندی به دست خواهد آورد. آنچنان که خدامند در سوره کهف ، آیه 88 می فرماید : « و اما من ءامن و عمل صالحا فله جزاء الحسنی» « و هر کس ایمان آورد و کار شایسته انجام دهد، پاداش نیک دارد.» همچنین این مسأله قابل ذکر است که نه تنها این جهان و کائنات، با وسعت بی کرانه آن، می تواند انسان را به قدرت آفرینندگی خداوند، آگاه کند؛ بلکه با توجه به قرآن ، آفرینش بهشت و دوزخ نیز این امر را آشکار کرده و انسان را به خضوع وادار می کند. پرهیزکاران ، کسانی هستند که هر گونه سختی و رنجی را در این دنیا تحمل می کنند و در راه خداوند، صبر و استقامت را پیشه خویش می سازند و ایمان دارند که در آخرت ، پاداشی شایسته و متناسب با کردار و رفتارشان ، دریافت خواهند نمود. همچنین کلید اصلی وارد شدن به بهشت، پس از ایمان به خداوند، پیروی از دستورات پیامبر(ص) و پیشوایان دین الهی است. هرگاه کسی بخواهد به بهشت آراسته خداوند، وارد شود، پیروی از ولایت امیرمؤمنان علی(ع) راه گشای او خواهد بود.

امیرالمؤمنین ( ع)، اولین امام شیعیان جهان، در روز جمعه سیزدهم رجب سال سی ام عام الفیل در کعبه به دنیا آمد. هف از خلقت انسان، رسیدن به کمال و پیمودن راه سعادت می باشد، اما از آنجا که تشخیص صحیح راه کمال، برای انسان، سخت و دشوار است؛ لذا نیاز به راهنمایی است که آن راهنما نیز می بایستی خود کاملا به این راه پرخطر آشنایی داشته باشد تا دچار هیچ گونه خطا و اشتباهی نگردد و تشخیص این که چه کسی معصوم و به دور از اشتباه است، تنها از طریق وحی و اتصال به مبدأ الهی ممکن است و یکی از این راهنمایان الهی که شناخت سیره شخصیت ایشان بر هر رهجوی راه کمال، لازم و ضروری است، امام علی بن ابیطالب ( ع) است. با نگاهی کوتاه به زندگی نامه ی امام علی ( ع)، شاهد فصل درخشانی همچون تولد در کعبه، پدر و مادر موحد و یکتاپرست و تربیت و پرورش در دامان پیامبر اکرم ( ص)، اولین ایمان آورنده به دعوت نبوی، آیات نازل شده در شأن ایشان، روایات نبوی در فضایل و مناقب آن حضرت، خواهیم بود که همه و همه، نشان از فضل و برتری ایشان بر سایر مردم و شایستگی آن بزرگوار برای احراز مقام خلیفه اللهی پس از پیامبر ( ص) را دارند. علاوه بر این، بررسی و کنکاش در زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی آن بزرگوار، نشان دهنده ی این مطلب است که علی ( ع) در تمامی حالات زندگی خود، عبدی خاضع و خالص در برابر درگاه الهی بودند و ذره ای از مسیر حق عدول نکردند. با نگاهی به دوران بعثت، خواهیم دید که این دوران دارای فراز و نشیب های زیادی بود، ولیکن در هر برهه ای از این دوران، امتیازی بر امتیازات علی ( ع) افزوده می گشت و پیامبر اکرم ( ص) از همان آغاز دعوت الهی خویش تا لحظات پایانی عمر شریف خویش، همواره بر مقام ولایت و امامت الهی علی ( ع) تأکید می ورزیدند تا آنکه آن را در قلوب مسلمین تثبیت کنند، ولیکن هنوز پیکر مبارک پیامبر ( ص) دفن نگشته بود که نامردان، حکومت را از مسیر اصلی منحرف کرده و آن را غصب کردند. علی ( ع) در آغاز با شیوه های گوناگون، دست به مبارزه با غاصبین حکومت زد، ولیکن تأثیری در آنان نگذاشت و پس از آن از روی مصحلت و برای حفظ اساس اسلام، سکوت اختیار کردند. این دوران 25 سال طول کشید و پس از آن با خواست و پذیرش دسته جمعی مردم، علی ( ع) به خلافت منصوب گشتند، اما حکومت به خودی خود، هیچ گاه مقصود و هدف اصلی برای امیرالمؤمنین ( ع) نبود، بلکه آن وسیله ای برای تحقق و برقراری عدالت، ظلم ستیزی و اقامه ی حدود و ارزش های الهی بود وگرنه از کفش کهنه ی وصله دار نیز بی ارزش تر بود. اصول اساسی حکومت علوی عبارتند از: شایسته سالاری، برقراری عدالت اجتماعی، اقتصادی و قضایی، صداقت و راستی، نظارت بر کارگزاران دولتی، توسعه ی نظام آموزش و فرهنگ اسلامی، تأمین رفاه و امنیت اقتصادی، زمینه سازی برای آزادی های مردمی و برقراری وحدت و آرامش برای مردم و پرهیز از جنگ و خونریزی بود و تنها زمانی ایشان دست به نبرد می زدند که دشمنان دین ذره ای از عقاید باطل و انحرافی خوش کوتاه نیامده و اندرز و موعظه ای بر آنان کارساز نبود و لذا با سه گروه ناکثین، قاسطین و مارقین به جهاد برخاستند. این تحقیق بر اساس روش تاریخی و همچنین بهره بردن از منابع تحلیلی نگاشته شده است. واژگان کلیدی: 1- امام و امامت 2- عدل و عدالت 3- سیاست

پیوند دین و اجتماع، پیوندی ناگسستنی است و این دو در همه اعصار با هم رابطه ای تنگاتنگ داشتند، لذا تأثیر دین بر زندگی و روابط پیچیده انسانها و اثبات نیک فرجامی آدمی همگام با دین، در این پایان نامه منظور نظر بوده است. چگونگی تأثیر دین بر فرد و جامعه از دیگر اهداف این نوشتار است. در این تحقیق سعی شده است تا حدودی از کتب دست اول استفاده شود، علاوه براینکه از مراجع و منابع مربوط به این مطلب به قلم دانشمندان بزرگ اسلامی نیز مدد گرفتیم. نوع کار هم به شیوه ی تحقیق کتابخانه ای می باشد. شاید بتوان گفت فرضیه ای که در ابتدای کار، ذهن را به خود مشغول می داشت، این مسئله بود که آیا دین می تواند در رأس نظام یک جامعه حکومت کند و با این حال مردم این اجتماع دین مدار در رفاه و شادی گذران عمر کنند و باور این مطلب که یک جامعه انسانی متأثر از این می تواند الگوی دیگر جوامع باشد. برای یافتن پاسخ این فرضیه ها پایان نامه ای متشکل از پنج بخش با فصول مختلف تدوین شد. در آغاز با استفاده از قرآن و سنت، واژه ی دین ریشه یابی شد و به گونه ای مختصر از حیث جهات مختلف بررسی شد. آرای علما در این رابطه و مفهوم وحیانی و اجتماعی دین فصول دیگر از بخش اول را تشکیل می دهد. در بخش دوم، گذرگاه تاریخی دین را پیمودیم و به تار و پود آن در قرون و اعصار پی بردیم. زبان دین ،زبان قرآن و قلمرو دین را شناختیم و در آخر ثابت کردیم، دین الهی، واحد است. بخش سوم، جامعه و تأثیر فردی و اجتماعی آن را بررسی کرده است. ابتدا، جامعه را تعریف کرده و سپس نقش دین در اندیشه بشری و انگیزه دینداری و بی دینی را ترسیم کرده است. بخش چهارم به حضور دین در حیات اجتماعی بشر اشاره می کند که دارای سه فصل با عنوانهای ره آورد دین در زندگی اجتماعی، ساز و کارهای حضور دین در جامعه، جامعه الهی و خدا مدار می باشد. در بخش پنجم سنتهای جاری در اجتماع انسانها از دیدگاه قرآن را بازگو می کند و در آخر یک تصویر جامع و کلی از یک جامعه آرمانی نشان داده شده است. نتیجه خاصی هم که بر این پایان نامه مترتب است، حاکی از این مطلب می باشد که بایدبتوانیم نهادهای دینی را در جامعه شناسایی کنیم، سپس به دنبال یک سری راه کارهایی باشیم که از طریق تبلیغ آنان توسط همین نهادها، روحیه دین باوری را در میان جامعه، خصوصاً قشر جوان زنده کنیم. واژه های کلیدی نیز عبارتند از: دین- اجتماع- اسلام.

فصل اول تعریف لغوی فکر: در چیزی اندیشه کردن. تعریف اصطلاحی فکر: اعمال فکر است و آن عبارت است از ترتیب امور معلومه برای بدست آوردن نتایج مجهوله. تعریف لغوی عقل: خرد، دانش. تعریف اصطلاحی عقل: نور روحانی است که توسط نفس درک می شود نه حواس عقل و عاقل او را از هلاکت نجات می دهد. فصل دوم توضیحاتی پیرامون تفکر و تعقل بخش 1. عقل و شرافت آن: برای اثبات شرافت عقل نیازی به دلیل نیست و عقل خود سرچشمه علم و منبع و اساس آن است و به منزله نور است. بخش 2. لشکریان عقل و جهل: خداوند عقل را از نور خویش آفرید و برای آن 75 لشکر قرار داد. خوبی، وزیر عقل و بدی، وزیر جهل و ... ادامه دارد. بخش 3. ویژگی عقل: 1.ملکه ادراک بودن آن. 2.ملکه قضاوت در عقل است و با ملکه حکمت در ارتباط است. 3.سومین ویژگی عقل رشد است. بخش 4. انواع عقل: از نظر فلسفی: 1. عقل اجمالی. 2. عقل بالفعل. 3. عقل بالقوه. 4. عقل بالملکه. 5. عقل تفصیلی. 6. عقل فعال. 7. عقل مستفاد. 8. عقل هیولانی. 9. عقل عملی. 10. عقل معاش. بخش 5. دلیل تنوع تفکرها: مسلمانان در مراجعه به اوامر و نواهی قرآن و مراجعه به نصوص صریحی که آمده هم عقیده اند. گروههای مختلف با عقاید و اصول و زبانهای مختلف به اسلام گرویده اند و این اختلافات به تفسیر آنان از برخی آیات و اقوال سرایت کرد این اختلاف بیشتر مربوط به موارد اندیشه و روشهای مختلف درک است. 1.تفکر اسلامی: اسلام آنچه برای مردم پیشنهاد می کند چون از سرچشمه وحی است می تواند تا عمق جان نفوذ کند. 2.نظر اروپا درباره بشر امروز: بشر امروز به سه چیز نیاز دارد. 1. تعبیری روحانی از جهان. 2. آزادی روحانی فرد. 3. اصول اساسی که تکامل اجتماع بشری را توجیه کند. 3.نظر اسلام درباره بشر امروز 4. روح اسلامی در مسلمین مرده است به خاطر تقلیدهای کورکورانه. 5.نقص کار در تفکر مسلمین است. 6.آینده اسلام و مسلمین به تعبیر علی علیه السلام. 7.طرح حیات تفکر اسلامی را قرآن ریخته. 8.یکی از علائم حیات. بخش 6. پرورش عقل از دیدگاه اسلام: عقل عامل بندگی انسان نسبت به خدا و ضامن بهشت و سعادت اوست. بخش 7. آیا عقل می تواند پشتوانه اخلاقی باشد؟ می تواند پشتوانه اخلاقی باشد ولی با کاستیهایی که دارد نمی شود به آن قناعت کرد. بخش 8. لذت عقلی بالاترین لذتهاست، به دو دلیل: 1.ادراک عقلی به کنه شیء می رسد و غیر متناهی است و مدرکات عقل همانا خداوند و موجودات است. 2.لذات ملائکه هم لذت عقلی است. لذت حیوانات حسی. بخش 9. چرا برخی عرفا عقل را سرزنش کردند؟ کدام عقل؟ عقلی را سرزنش کرده اند که مشوب و آمیخته با وهم و خیال است. بخش 10. شکایت از عقل: اگر امر دائر باشد میان اینکه « موجب درد» نباشد و انسان درد نداشته باشد « درد نداشتن» به دلیل نبودن موجب درد از درد داشتن بهتر است ولی اگر موجب درد وجود داشته باشد و درد نداشته باشد موجب بدبختی است. بخش 11. مکتب عقلیون: اساساً جوهر انسان عقل اوست. بخش 12. نقش عقل از نظر فقهی: عقل یکی از شرایط تکلیف در فقه است. بخش 13. چرا شیعه تمایل بیشتری به مباحث عقلی دارد؟ سلسله جنبان این طرز تفکر فقط ائمه بودند. بخش 14. باب کم عقلی، سفیه شخص پست است که به زیر دست خود فخر می فروشد و برای بالا دستان زبونی. بخش 15. رابطه عقل و دل: از کانون دل حرارت و حرکت برمی خیزد و از عقل هدایت و روشنی. گاهی یک مطلب را هر دو، هم عقل، هم دل می پسندد مشکلی نیست اما گاهی کشمکش میان عقل و دل است. فصل سوم تفکر از دیدگاه اسلام، روشهای فکری اسلامی (4 روش)، متفاوت بودن افکار مردم، فضیلت تفکر، انواع تفکر. فصل چهارم تفکر و تعقل در قرآن تفکر در قرآن، تفسیر چند آیه. تعقل در قرآن، اقسام عقل در قرآن. فصل پنجم تفکر و تعقل در سنت فکر و اندیشه در روایات اسلامی. تعقل در روایات اسلامی. فصل ششم موانع بر سر راه تفکر و تعقل تقلید، تکیه بر ظن و گمان، شتابزدگی، میل ها، شخصیت گرایی. فصل هفتم آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی تفکر و تعقل با تفکر می توان به سعادت مطلقه رسید از ریزش وقت جلوگیری می کند با تفکر برای آدمی ابوابی مفتوح می شود.

از دیرباز تا کنون در مقوله انسان شناسی یکی از مهم ترین دغدغه ها ، شناخت عقل و قدرت تفکر بوده است البته در نگاه دینی باید گفت از زمان حضرت آدم تا کنون این موضوع از اهمیت ویژه ای برخوردار است چرا که در خبر است عقل، دین و حیا به ایشان عرضه کردند و عقل مقبول افتاد، گذشته از این که موضوع خبر دقیق نیست یعنی هیچ معنایی از عقل و دیگر واژه ها نمی دهد، ولی این خبر صادق است به این معنا که راویان آن به معصوم ( ع) می رسند و بزرگان زیادی این حدیث را آورده اند، صداقت این خبر دال بر اهمیت تعقل حتی نزد اولین انسان است. تفکر و تعقل علی رغم وابستگی شدید بین آن ها دو مقوله مجزا می باشد چه در چیستی و ماهیت ، چه در چگونگی و عملکرد و تفکر و تعقل مانند سایر استعدادهای بالقوه ی انسان نیاز به پرورش دارند و صرف وجود ذاتی این دو در انسان، اوصاف متفکر و عاقل بر انسان باز نمی شود. گرایشات، تمایلات و انگیزه ها موجب حرکت و پویایی انسان در تمامی عرصه های فردی و اجتماعی می شوند اما آن چه که اثر تام و تمام بر تمایلات انسان دارد تفکر است و آن چه بر تفکر اثر دارد عقل است: العقول ائمه الافکار و الافکار ائمه القلوب. مفاهیم کلیدی موضوع مورد پژوهش عبارتند از : فکر، عقل، تفکر و تعقل که سعی شده هر کدام به طور مستقل مورد بررسی قرار گیرند . تفکر انسان را به سوی شناخت و فهم واقعیات راهنمایی می کند و تعقل انسان را به سوی انتخاب برتر هدایت می کند. تفکر وسیله شناخت خداوند متعال و تعقل وسیله ی جلب رضایت خداوند است. ره آورد تحقیق روی این مفاهیم، نکاتی در خور توجه است: اول آنکه چرا دشمنان حق سعی بر شبهه افکنی دارند تا عقول را به لغزش وا دارند و با نشر کتب و مجلات و ارائه فیلم ها، طرحی اندیشه کنند و با این روش ها سعی بر تسخیر قلب ها دارند و تسخیر قلب ها یعنی اسارت مدرن و استعمار فرا مدرن. دوم آنکه خبرهای رسیده با ما از لسان اهل بیت ( ع) چرا به گونه ای طراحی شده که هر انسانی نمی تواند به اصل معنا پی ببرد، برای مثال وقتی انسان به یکی از کتب مرجع مراجعه می کند در می یابد غالب خبرها پیرامون عقل دارای ابهامند گاهی عقل را چیزی توصیف کرده اند و چند صفحه بعد چیز دیگری شاید ناظر بر این نکته باشد که نخواسته اند انسان های آلوده یا مغرض با شیوه های تربیتی انسان آشنا شوند و انسان ها را به قهقرا ببرند.

توکّل ، تکیه ی مؤمن بر علم و قدرت بی نهایت الهی در امور خویش است . متوکّل علاوه بر به کارگیری اسباب ، در حقیقت به قدرت و اراده ی الهی تکیه دارد و تأثیر اسباب را متأثّر از اراده ی خالق می داند ، امّا چنین بینشی مانع از به کارگیری اسباب و وسایط برای رسیدن به مقصود نگردیده ، وی را از تلاش و کوشش باز نمی دارد . توکّل در حقیقت نتیجه ی شناخت صحیح از خود و دیگر موجودات و پی بردن به قدرت و رحمت الهی است ؛ از اینرو تکیه بر خداوند و سپردن امور به او ، نتیجه ی چنین شناختی است . امّا مؤمنین متوکّل در دارا بودن حقیقت توکّل در یک درجه قرار ندارند ، بلکه درجه ی توکّل هر مؤمن وابسته به میزان ایمان ایشان و شناخت از خداوند است . توکّل در اسلام ، از اهمیّت والایی برخوردار است . برای شناخت این اهمیّت باید به سراغ آیات قرآن کریم و روایات واصله از ائمّه رفت . آیات و روایات توکّل ، حاکی از اهمیّت توکّل و بلکه ضرورت آن است . علاوه بر آیات و روایات ؛ عقل سلیم نیز چنین ضرورتی را تصدیق می کند ، چرا که پس از شناخت صحیح خداوند و علم ، قدرت و رحمت بی نهایت الهی ، هر عقل سلیمی حکم به ضرورت تکیه بر خالق عالم ، قادر و مهربان خواهد کرد . محصول تکیه بر خالق یکتا ، آثار و نتایجی است که در زندگی فردی و اجتماعی متوکّلین قابل رؤیت است . آرامش قلبی متوکّل در پیشامدهای ناگوار زندگی و سخت ترین شرایط ، یکی از این آثار است . اجتماعی که در آن افرادی متوکّل زندگی می کنند ، نیز از آثار نیک توکّل بی بهره نیست . کم شدن آثار گناه ، فساد و بیکاری از آثار اجتماعی توکّل به خداوند می باشد . آنچه می توان از بحث توکّل نتیجه گرفت این مطلب است که ؛ اوّلین مرحله در مسیر توکّل شناخت صحیح خداوند و ایمان واقعی به خالق یکتا است . ضرورت تکیه بر خالق قادر ، عالم و رحمان ؛ حاصل چنین شناختی است . آثار و پیامدهای نیک فردی و اجتماعی نیز محصول توکّل حقیقی به خداوند می باشد . کلیدواژه ها : توکل ، اعتماد ، وکیل ، ثقه ، ایمان .

موضوع تحقیقی که در پیش رو دارم ، انفاق از دیدگاه قرآن ، سنت و آثار و پیامدهای آن در جامعه" می باشد. یکی از صفات بسیار پسندیده که در همه ی ادیان آسمانی و مکاتب اخلاقی مورد ستایش قرار گرفته جودو بخشش و انفاق مال به دیگران است، با توجه به اهمیت فراوانی که انفاق و احسان دارد، باعث رفاه و آسایش زندگی طبقه ی کم درآمد جامعه می شود و عامل مهم فقرو محرومیت زدایی است. هدف من دراین پژوهش روشن تر کردن ارزش و اهمیت انفاق بوده تا ثروتمندان جامعه به انجام وظایف و مسئولیت های خود تشویق گردند. مواردی که دراین پژوهش مورد بررسی قرار دادم؛ بیان مفهوم انفاق، اهمیت آن در پیشگاه خداوند متعال، ائمه اطهار(علیهم السلام) و بزرگان، ذکر اقسام انفاق که عبارتند از انفاق واجب، مستحب و حرام و هر یک به شاخه هایی تقسیم می شوند و همچنین شرایط قبولی ، عوامل بطلان، کیفیت انفاق و در فصول آخر مصارف ، آثار و موانع انفاق که هر یک از این مباحث خود به بخش هایی تقسیم می شوند. در این پژوهش از منابع متعدد اخلاقی استفاده شده از آن جمله از کتب : ناصر مکارم شیرازی ، محمد حسین طباطبائی، جعفر سبحانی ،امین الدین طبرسی، محمدتقی مجلسی ، غلامحسین رحیمی اصفهانی... نتیجه ای که از این پژوهش حاصل می شود این است که انفاق ، موجبات رفاه طبقه ی کم درآمد جامعه را فراهم می کند به علاوه موازنه ی اقتصادی را در جامعه به وجود می آورد، البته نباید فراموش کرد که انفاق باید با روش و شرایط صحیح آن انجام شود. واژه هایی که در این پژوهش آمده است؛ انفاق، صدقه، قرآن و سنت می باشد.