جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«درآمدی بر کی‌یرکگور» از جدیدترین آثار استیون اونز، کی‌یرکگورشناس و استاد تمام دانشگاه بیلُر است، که پس از نگارشِ بیش از ده اثر مرتبط با کی‌یرکگور و سی سال تحقیق و تدریس در حوزۀ فلسفۀ کی‌یرکگور اثری متعلق به دورۀ پختگی این محقق به‌شمار می‌رود. اِوِنز در این کتاب به شیوه‌ای دقیق و روشن و مناسب برای ناآشنایان و کم‌آشنایان با فلسفۀ کی‌یرکگور، برخلاف سنت معهود در نگارش کتاب‌های معرفی کی‌یرکگور، نه با تحلیل و تلخیص آثار مهم وی، بلکه از طریق تمرکز بر تحلیل سپهرهای سه‌گانۀ هستی‌داری، به تصویر مجموعۀ اندیشه‌های فلسفی کی‌یرکگور می‌پردازد. این کتاب به دور از زیاده‌روی‌‌های برخی از کی‌یرکگورشناسان نام‌آشنا از یک سوی و محققان پست‌مدرن کی‌یرکگور از سوی دیگر، می‌کوشد شناختی جامع و قابل اعتماد از کی‌یرکگور نه به‌عنوان یک عارفِ عقل‌ستیز و نه به‌مثابه یک نویسندۀ خوش‌قریحۀ شوخ‌طبع، بلکه در قامت فیلسوفی به دست دهد که ما آثارش را می‌خوانیم تا به لحاظ اخلاقی خوب‌تر و از حیث دینی مؤمن‌تر شویم.

کتاب درس های کیرکگور برای زندگی مقدمه ای قابل فهم و ساده در مورد این فیلسوف و همچنین راهنمای چگونگی تطبیق تعالیم وی با زندگی مدرن است ، همچنین این کتاب به خوانندگان کمک می کند در مورد شخص سورن بیشتر بیاموزند. او کوچکترین فرزند خانواده در بین هفت فرزند بود و قبل از رسیدن به سن بیست و دو سالگی همه ی خواهر و برادرانش به جز او و یک برادر بزرگترش درگذشتند. این موضوع انتظار خاصی را در ذهن او باقی گذاشت که او نیز برای مدت زیادی دوام نخواهد آورد. پدر سورن، مایکل از پایین ترین طبقه ی دهقانان بود ، اما در بیست و یک سالگی از خدمت آزاد شد و در نهایت از واردات پارچه ثروتی به هم زد. ثروتی که بعدا امکان زندگی راحت سورن را به عنوان یک متفکر و نویسنده فراهم می کند. رابرت فرگوسن در کتاب درس های کیرکگور برای زندگی ما را با داستان های زیادی در مورد زندگی اولیه ی این فیلسوف و تأثیر آن در کارهای بعدی او آشنا می کند. این کتاب شامل فصل های زیر است: 1-چگونه از خواب بیدار شویم؟ 2-چگونه به دروغ بودن چیزها پی ببریم؟ 3-چگونه از زندگی کردن در گذشته بپرهیزیم؟ 4-چرا باید بذر ناخشنودی بکاریم؟ 5-در باب زیاده از حد فکر نکردن. 6-هنگامی که هیچ نباید گفت. 7-چگونه با ناامیدی کنار آییم؟ 8-چگونه به مرگ فکر کنیم؟ نتیجه: انتخاب انتخاب کردن

با زبانی شورانگیز و در عین حال ساده و خالی از تکلف، فرازوفرودهای زندگی عاطفی و اجتماعی کیرکگور را در کنار مراحل سیر و سلوک فکری و روحی او به تصویر می‌کشد.

صیرورت، ذات یا حقیقت وجود است و حرکت، بیان گر قدرت: قدرت به هستی درآمدن و به فعلیت رسیدن. فلسفه ی اگزیستانسیالیستی، این موضوع قدرت را از چشم انداز سوبژکتیویته می کاود و حتی می تواند به صورت تفکر معطوف به قدرت در سپهر فرد هستنده تعریف شود. این گفته ی سارتر که «وجود، مقدم بر ذات است» روشنگر این عقیده ی اگزیستانسیالیستی است که حقیقت در قدرت و فعالیت مستقر است نه در ایده آلیته و معرفت. این یعنی قدرت، مبدّل به اصلی ارزشگذارانه می شود، همچنان که ستایش یوهانس دوسیلنتیو از قدرت، شجاعت و شدت درونی شهسوار ایمان بیان گر همین مطلب است. هم برای کیرکگور و هم نیچه مسئله ی اساسی پیش روی فرد هستنده، جستاری انتزاعی برای تعریف «خیر» نیست بلکه پرسش از این است که چگونه می توانم نیرومندتر شوم.

صیرورت، ذات یا حقیقت وجود است و حرکت، بیان گر قدرت: قدرت به هستی درآمدن و به فعلیت رسیدن. فلسفه ی اگزیستانسیالیستی، این موضوع قدرت را از چشم انداز سوبژکتیویته می کاود و حتی می تواند به صورت تفکر معطوف به قدرت در سپهر فرد هستنده تعریف شود. این گفته ی سارتر که «وجود، مقدم بر ذات است» روشنگر این عقیده ی اگزیستانسیالیستی است که حقیقت در قدرت و فعالیت مستقر است نه در ایده آلیته و معرفت. این یعنی قدرت، مبدّل به اصلی ارزشگذارانه می شود، همچنان که ستایش یوهانس دوسیلنتیو از قدرت، شجاعت و شدت درونی شهسوار ایمان بیان گر همین مطلب است. هم برای کیرکگور و هم نیچه مسئله ی اساسی پیش روی فرد هستنده، جستاری انتزاعی برای تعریف «خیر» نیست بلکه پرسش از این است که چگونه می توانم نیرومندتر شوم.

ملال یا فقدان جذابیت تجربیات زندگی یکی از رنج­های اجتناب­ناپذیر نوع بشر از ابتدای تاریخ تاکنون بوده که با انقلاب صنعتی و مدرنیسم تشدید شد. در این میان اندیشمندان مختلف تلاش نموده تا چرایی و چگونگی این پدیده و راه غلبه بر آن را تبیین نمایند. راه­حل­های مدرن بر پناه بردن به صنعت مُد و سرگرمی، تنوع­بخشی به تجربیات و ایجاد تغییرات عینی و خارج از وجود فرد برای رهایی از ملال تأکید دارند؛ اما سورن کرکگور با انتقاد از راهکارهای مدرن و سکولار معتقد است ملال غیر از بیکاری و صورتی از آکدیا است که نشانه­ی عدم توجه فرد به خدا در انجام وظیفه دینی است. از نظر کرکگور ملال اهریمنی و نتیجه انتخاب زندگی لذت­گرایانه­ی استحسانی یا اخلاقی است و راهکار اجتناب از آن انتخاب زندگی دینی و خودسازی از طریق تمایل به ایجاد ملکات اخلاقیمثبت مانند صبر، استقامت، امید، ایمان، عشق و شادی است. همچنین راهکار دیگر او برای اجتناب از ملال اتخاذ یک نگاه سابجکتیو، زیباشناسانه و انتزاعی به پدیده­های عالم است. از نظر اوراهکارهای مدرن به­واسطه­ی تحلیل و تعلیل نادرستِ حسِ ملال، فرد را به تلاشی بی­پایان برای تغییر محتوای دنیای بیرونی­اش سوق می­دهند. غافل از آنکه ریشه­ی حل مسئله تغییر دنیای درونی از طریق اتخاذ نگاه زیباشناسانه و بازنگری شاعرانه­ی تجربیات است.هدف این پژوهش تبیین، نقد و بررسی دیدگاه کرکگور در باب ملال به‌عنوان یک راهکار همسو با نگاه دینی است. همچنین تاکنون هیچ پژوهشی به زبان فارسی در تبیین دیدگاه بدیع کرکگور در باب ملال انجام نشده و آگاهی از آن می­تواند راهکاری جدید در مواجهه با این چالش به ما عرضه بدارد.

فلسفه‌ی اگزیستانسیالیسم را فلسفه‌ی اصالت وجود گفته‌اند؛ فلسفه‌ی که از اگزیستانس و اصالت بشر سخن می‌گوید. مفهوم مرکزی‌‌ این فلسفه «انسان» است؛ زیرا وجود انسان، نقطه‌ی عزیمت همه‌ی کنش‌های انسان است. اگزیستانسیالیست‌ها به‌رغم اختلاف منظر در اتخاذ رویکرد دینی و الحادی، اما از یک وجه مشترک برخوردارند که عبارت است از اصلِ محوریِ اگزیستانسیالیستیِ «تقدم وجود بر ماهیت». معنای تقدم وجود بر ماهیت این است که فلسفه را باید از «درون‌گرایی» آغاز کرد و این مسئله در اگزیستانسیالیسم سارتر نمود بیشتری دارد. سارتر اصول خود را در شعار سه‌کلمه‌ی «تقدم وجود بر ماهیت» قرار داد و همین امر، اگزیستانسیالیسم او را تعریف می‌کند. دوبووار که در پارادایم اگزیستانسیالیسم سارتری می‌اندیشد، فمینیسمِ اگزیستانسیالیستی را تئوریزه کرد. نیچه، از «مرگ خدا»، «نیهیلیسم» و «نظریه‌ی قدرت»(اراده معطوف به‌قدرت) سخن گفت و از روحیه‌ی سکولاریستی و خدامردگیِ حاکم بر جهانِ مسیحیت خبر داد و بدین‌سان، فضای سکولاریسم و لائیسیسمِ حاکمِ بر غربِ مدرن را پیش‌بینی کرد. مسئله‌ی اصلی و مفهوم مرکزی هایدگر «دازاین» است و هایدگر از این واژه‌ی آلمانی به‌معنای «هستی» یا «وجود» چونان اصطلاحی فلسفی برای دلالت بر «انسان» استفاده کرد. دازاین بیانگر نحوه‌ی وجود انسان است و اگر انسان به‌عنوان واقعیتی خارجی لحاظ شود، آنگاه دازاین خواهد بود. فهم ابراهیم در مقام پدر و نماینده‌ی ایمان و شهسوار تسلیمِ مطلق، مسئله‌ی کیرکگور بود و فهم این مسئله، پارادایم «ایمان‌گرایی»، جهشِ ایمان و رابطه‌ی عقل و ایمان را به‌میان آورد. پژوهش حاضر با روش تحلیلی-توصیفی، به‌هدف بررسی این مسائلِ بنیادینِ اگزیستانسیالیستی تدوین شده است.

کیرکگور و لویناس هر دو فیلسوف فردیت‌اند. لویناس در آزادی دشوار و نام‌های خاص به شدت از کیرکگور انتقاد می‌کند و او را به سوبژکتیویسم، خشونت و دست‌کم‌گرفتن اخلاق متهم می‌کند. با این‌حال، فاصله‌ای که هر دو را از هم جدا می‌کند، بسیار کوتاه است، به‌ویژه اگر کسی تعلیقات غیرعلمی نهایی کیرکگور را با دقت خوانده باشد. در این مقاله بحث می‌شود که هر دو متفکر تمامیت غیرشخصی را کنار می‌گذارند؛ نامتناهی را تقلیل‌ناپذیر می‌دانند؛ اخلاق را به سوی شخص دیگر معطوف می‌سازند و رنج را در طول زندگی ضروری می‌خوانند. مهم‌تر از همه، کیرکگور و لویناس هر دو به سوبژکتیویته به‌عنوان امری می‌اندیشند که به‌نحو بنیادین به فراتر از خود، به سوی نامتناهی اشاره دارد.