جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رساله اي است در بيان قضا و قدر از ديدگاه اماميه كه در يك مقدمه و چندين فصل نگاشته شده است، بدين ترتيب: مقدمه در بيان مبدأ حدوث اقوال در افعال عباد، فصل اول دردعوت اهل حق، بقيه فصلها به صورت پراكنده آمده است. در ايضاح المكنون نام رساله ايقاظ البشر ... آمده است. در فهرست شيخ طوسي و رجال نجاشي از آن نام برده نشده است. از سيد مرتضي علم الهدي و نام كامل آن « انقاذ البشر من الجبر و القدر » است. (عبدالحسين حائري) آغاز كتاب: نبتدأ رسالتنا هذه بالحمد لله ربنا علي نعمه الواصلة منه الينا ... . فالحمد لله الذي احتصنا بهذه النعمة و شرفنا بهذه الفضيلة ... سألت اعزك الله و ارشدك املاء رسالة في القدر فقد جالت به الفكر و اكثرها عن معرفة قد انحسر ... و اعلم ان الكلام في القضاء و القدر قد اعيي اكثر اهل النظر و اتعب ذوي الفكر و المتكلم فيه بغير علم علي غاية الخطر ... . انجام كتاب: فانظر كيف وصاه و امره بان يفعل الخير و يجتهد في تحصيله و ما اشبه هذا من الحديث اكثر من ان يحصي و الحمد لله و الصلاة علي آل الله [فهرست آستان قدس 11/38؛ مرعشي 32/776 و 34/821؛ الذريعة: 2/401؛ ايضاح المكنون: 1/159؛ مجلس شورا 10/1741؛ فيلم دانشگاه 1/574؛ نشريه 5/427؛ عكسي مرعشي 3/211؛ معجم التراث الكلامي 1/512-513]

گفتار منجمين و ستاره شناسان را كه عقيده دارند آثاري از طبيعت ستارگان و نزديك شدن بيكد گر پديد مي آيد، رد كرده و اين آثار را نسبت به خداوند متعال مي دهد كه آنها را در اين مخلوقات علوي قرار داده است. اين رساله در كتاب الغرر و الدرر آمده و در بحار الانوار (58/289 - 290) بتمامه آورده شده است. اين رساله پنجمين سؤالي است كه در اجوبة المسائل السلارية آمده است و انفراد در كتابت شده است. اين رساله که يکي از مسائل «الغرر و الدرر» است در پاسخ به سوال «سلار بن عبدالعزيز ديلمي معروف به ابويعلي نحوي» تاليف شده است. سلار در سوال خود از سيد مرتضي پرسيده که آنچه منجمان از حوادث آينده پيش بيني مي کنند و آن را از تآثيرات کواکب مي دانند چگونه است؟ آيا واقعا تاثير ستارگان است يا فعل الهي؟ اين رساله يکبار ضمن «غرر الفرائد و درر القلائد» چاپ شده آغاز كتاب: مسالة، ما القول فيما يخبر به المنجمون من وقوع حوادث و يضيفون ذلك الي ... . الجواب و بالله الوفيق اعلم ان المنجمين يذهبون الي ان الكواكب تفعل في الارض و من عليها افعالا يسندونها الي طباعها و ما فيهم احد يذهب الي ان الله تعالي اجري العادة ... انجام كتاب: انما هو في الأحكام الباقية حتي ان الصواب هو العزيز فيها و ما تبين لعله فيها من الاصابة فقد يتفق في ... اكثر منه فحمل الأمرين علي الآخر بهت و قلة دين. [مرعشي 20/16 و 28/563 و 32/746 و36/75؛ شورا 16/9؛ فيلم دانشگاه 1/574؛ آستناقدس 18/49؛ ]

در اين رساله سيد مرتضي مسألة عصمت و وجوب عصمت انبيا و ائمه را مطرح نموده و سؤالات مختلف در اين زمينه را پاسخ داده است. (سيد محمود مرعشي) اين رساله در ضم مسائل المرتضي، در بيروت به چاپ رسيده است. (سيد محمود مرعشي) آغاز كتاب: مسألة في العصمة، ما حقيقة العصمة التي يعقد وجوبها الأنبياء و الائمة و هل هي معناً يضطر الي الطاعة و يمنع من المعصية او معني يضام الاختيار ... اعلم ان العصمة هي اللطف الذي يفعله تعالي فيختار العبد عنده الامتناع ... انجام كتاب: ثم يكون الشهادة من بعده مطابقة لهذا العلم و هذا بمنزلة من سئل عن حد المتحر ك فقال هو الشهادة بانه متحرك و العم بانه علي هذه الصفة و في هذا البيان كفاية لمن تأمل. [مرعشي و 32/763و 28/573؛ الذريعة 20/390؛ مسائل المرتضي، بيروت، 1422ه، 187-190؛ اهدائي به آستان قدس ص 373]

رساله اي است استدلالي در پاسخ به يك سؤال پيرامون علت وعيد خداوند به بندگان در حاليكه به آنها در سراسر زندگي لطف و احسان شده است. [اهدائي رهبر4-2]