جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

Fascinated by the recent scientific progress, even some philosophers today claim that philosophy is dead and that natural sciences (quantum cosmology, cognitive sciences) can answer questions which were once considered a domain of metaphysics: is our universe finite? Do we have free will? etc. The essay tries to problematize this claims by raising a series of questions. First, it is easy to show that modern science itself relies on a series of philosophical propositions. Second, what accounts for the role of science in our world is its link with capitalism. Third, we should distinguish between knowledge and truth: not only philosophy, other discourses (like Marxism or psychoanalysis) also practice a notion of truth which cannot be reduced to knowledge.

کدام موضع اخلاقی در شرایط آشفتة امروز، یعنی: بحران سلامت، گرمایش زمین، منازعات اقتصادی و ...، مناسب است؟ نکته اول این است که هر متخصصی که با وظیفة خاصی که توسط صاحبان قدرت به او تحمیل شده است، سروکله می‌زند، به‌طور خوشایندی از بستر گستردة اجتماعی فعالیت خود غفلت می‌ورزد. دوم این است که روشنفکران به‌اصطلاح رادیکال، کسانیکه نظم موجود را از یک موضع اخلاقی بالاتر نقد می‌کنند، به خوبی آگاهند که نقدهایشان هیچ آثار عملی ندارد. پس، بعد از خلاصی از توهمات یک موضع انتقادی کاذب، ما چگونه باید زندگی کنیم؟ نه فقط با پذیرش واقعیت‌مان؛ افسون شدن با پایان تمدن‌مان، ما را تماشاگرانی قرار خواهد داد که به طور ناخوشی از فروپاشی حالت عادی لذت می‌برد. یک راه برون‌رفت از این بن‌بست در خطی از آهنگ یک گروه راک آلمانی اشاره شده است: «ما باید تا زمان مرگ زندگی گنیم». ما باید علیه همه‌گیری و دیگر بحران‌ها بجنگیم نه با عقب کشیدن از زندگی؛ بلکه به یافتن راهی به سوی زندگی با تمام قوت. آیا امروز چیزی زنده‌تر از این وجود دارد که میلیون‌ها مراقب سلامت، با آگاهی کامل، زندگی خود را هر روزه به خطر می‌اندازند؟ بسیاری از آنها مرده‌اند؛ اما آنها به محض مرگ زنده شده‌اند.

ترس، نخستین واکنش غیر ارادیِ مردمی است که بحران از فراغ خاطر بیرونشان آورده و مجبورشان کرده اصول بنیادین زندگی‌شان را به پرسش بکشند؛ امری که «بازگشت به اصول» را به‌دنبال خواهد داشت.

آنچه در پی می‌آید بخشی از مقدمه اسلاوی ژیژک بر ترجمه فارسی کتاب «پاندمی! کووید-۱۹ جهان را تکان می‌دهد» بوده که از سوی مترجمان در اختیار ایبنا قرار گرفته است.