جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این رساله به زبان عربی نوشته شده، و در آن به تقریب تمام روایات تفسیری امام علی (ع) از کتاب های حدیث و تفسیر عامه و خاصه، از ابتدای قرآن تا پایان سوره نسا همراه با معنای کلمات دشوار ذکر شده اند.مآخذ شیعی آن البرهان فی تفسیر القرآن و تفسیرنورالثقلین و منابع اهل سنت آن جلد دوم کنزل العمال والدر المنثور است.

ابتدا محقق به بیان معنای لغوی و اصلاحی درباره نیت و بدعت پرداخته و سپس نظرات محقق نراقی، میرزای آشتیانی، علامه مجلسی، شیخ عباس قمی را درباره تعریف بدعت آورده است . سپس دیدگاههای دانشمندان اهل سنت را در ا ن باره مورد اشاره قرار داده است. از دیگر مباحث این رساله بدعت و تفاسیر (رسوخ بدعت در تفاسیر قران ) تکیه بر قیاس و رای در استنباط احکام می باشد محقق در ادامه راههای پیشگیری از ترویج بدعت و شیوه های برخورد یا آن (دستور به افشاگری، مبارزه نفی، دستور ترویج سنت ) را بیان کرد . در انتها دیدگاه های مختلف در مورد بدعت را به دو دسته دیدگاه افراطی ( ابن تیمه، محمد بن عبد الوهاب ) و دیدگاه تفریطی ( میرزا ملکم خان، میرزا یوسف خان، طالبوف و کسروی) تقسیم بندی کرده و به بیان دیدگاه آنها پرداخته است.

هدف از این پایان نامه، بررسی مساله بدعت از دیدگاه قرآن و حدیث است. تحقیق حاضر که به روش کتابخانه ای انجام یافته مشتمل بر هشت فصل است. در فصل اول مفاهیم لغوی و اصطلاحی بدعت و سنت و در فصل دوم ابعاد و ویژگیهای سنت و لزوم متابعت از کتاب و سنت بررسی شده است. در فصل سوم اقسام بدعت از دیدگاه علمای بزرگ اهل سنت و شیعه بررسی شده و وجوه افتراق بدعت از سنت بیان شده است. درفصل چهارم، عوامل و آثار و خصوصیات بدعت و در فصل پنجم بدعتهای پیشینیان، عصر حاضر و آخرالزمان مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در فصل ششم بدعت گذاران از دیدگاه قرآن و حدیث و دانشمندان به تفصیل بحث شده و در فصل هفتم لزوم مقابله با بدعت گذاران و شیوه های آن بررسی شده است. سرانجام در فصل هشتم مساله اجتهاد مورد بحث قرار گرفته، نوع مذموم آن به عنوان یکی از مصادیق بدعت شناسانده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد، بدعت در همه ادیان پدیدآمده است و شرایع، بخصوص شریعت اسلام با آن به مقابله برخاسته و روشهایی را معرفی کرده که بهترین و کارآمدترین آنها احیاق سنت است. بدعت در مقابل سنت قرار دارد. با تمسک به سنت و استفاده از آیات قرآن، نیازی به نوآوری دردین نیست. بدعت عواملی دارد که مهمترین عامل آن، ترک سنت و سپس جهل و تبعیت از هوی و هوس و غرض ورزی فرصت طلبان است. از جمله آثار بدعت، ترک سنت و اختلاف میان مسلمین و درنهایت تسلط کافرین بر مسلمین است.

نهاد بردگی از پدیده های نامطبوع جامعه بشری و اشکال ناموزون اصل «استخدام» است. آزادی برده ها چه استحبابی و چه وجوبی بارزترین گواه آن است. تعلیمات قرآنی، ضمن اعلام این مطلب به عنوان یک اصل، با این نهاد ریشه دار، برخوردی هدفمند را در پیش گرفت و همین مسئله، مبنای دو گرایش قرار گرفت: 1) گرایش انفعالی، 2) گرایش گزینشی و انتخابی. «گرایش انفعالی» واکنشی به فرهنگ زنده برده داری است، وگرایش گزینی و انتخابی، برنامه ای تربیتی است و می تواند در کنار پدیده هائی مانند زندان، اردوگاههای اسرای جنگی، اعدام و ... درمحک آزمایش قرار بگیرد؛ اگر چه نامطبوع است، اما برای افراد نامطبوع، مطلوب است.در شرایط بردگی، برده ها دو چیز را تجربه می کنند: 1- نابرابری 2- احسان؛ تا، آزادی کامل و مکتوب، میسر شود، «والقمر قدرناه منازل حتی عاد کالعرجون القدیم»

این پایان نامه درباره محکم و متشابه در قرآن است و طی آن موضوعات ذیل مورد بحث قرار گرفته اند؛معنای لغوی و اصطلاحی احکام و تشابه، نظرات علمای گذشته درباره محکم و متشابه، آیا در قرآن متشابه وجود دارد؟ حکمت وجود متشابهات در قرآن چیست؟تفسیر آیه هفت سوره آل عمران، معنای تأویل و فرق آن با تفسیر چیست؟ راسخان در علم چه کسانی اند؟ آیافواتح سور جزو آیات متشابه است؟

هدف از پژوهش حاضر بررسی سنن الهی از دیدگاه قرآن کریم است. این تحقیق که به روش کتابخانه ای انجام یافته، مشتمل بر یک مقدمه و سه فصل است. در مقدمه مباحثی همچون مفهوم لغوی و اصطلاحی سنت، اهمیت موضوع و استعمال سنت در قرآن کریم بررسی می شود. فصل اول تحت عنوان کلیات اختصاص به بیان انواع سنت های الهی( سنن تکوینی و سنن انسانی)، اشکال و ویژگیهای سنن دارد. درفصل دوم، رابطه سنت ها با مسائلی نظیر هدایت قرآن و اراده خداوند بررسی می شود. نهایتا" فصل سوم، به مباحثی مانند عدم تناقض میان سنن و اراده آدمی، نقش آدمی در تغییر و دگرگونی و ساختار مجتمع بشری درخلال سنتهای الهی می پردازد. براساس یافته های تحقیق ضوابط و قوانینی که خداوند برای اداره موجودات بویژه انسان وضع نموده است سنن الهی نامیده می شود. قرآن کریم با طرح مساله سنن برآن است تا ارتباط منطقی میان مخلوقات و نیز حاکمیت اصل علیت رابرنظام هستی ثابت نماید و از سوی دیگر ر پی اثبات وجود یک نظام متکاملی است که بخش های مختلف آن یکدیگر را براساس قانون و ضابطه در جهان هستی کامل می کنند. قرآن از پیروز سنت های نادرست و گمراه کنند برحذر می دارد وبه سوی سنت های صحیح هدایت می نماید. سنت هایی که انسان رابه برپایی قسط و عدل فراخوانده و هدف آن پرورش و تربیت انسان هایی دین مدار و نیز بنیان نهادن جامعه ای براساس ارزشهای والای انسانی است. سنن انسانی عبارت است از یک سلسله شرطهایی که در نظام هستی نهاده شده که در تحقق آن اراده آدمی نقش محوری دارد. بدین سان جبر الهی و یا تصادفات تاریخی در وقوع این سنن نقشی ندارد و هیچ گونه تعارضی میان این سنت ها و اراده انسان وجود ندارد چراکه این سنت ها در واقع نتیجه و دستاورد اراده و عمل آدمی است.

این پایان نامه که به زبان عربی نوشته شده است و به معرفی محمدجواد بلاغی و روش تفسیر او درآلاءالرحمن اختصاص دارد، مطالب آن در سه بخش تنظیم شده است. در بخش اول عصر و زندگی بلاغی ودر بخش دوم روش او در تفسیر قرآن بررسی شده اند.دراین بخش قواعدی که بلاغی تفسیر خود را بر آن بنیان نهاده و نیز علوم قرآن از دیدگاه او مورد بررسی قرار گرفته اند. بخش سوم به معرفی ویژگیهای تفسیربلاغی اختصاص دارد. در این بخش گرایش های اجتماعی و اعتقادی تفسیر بلاغی تبیین شده است.

این رساله به زبان عربی نوشته شده، و در آن به تقریب تمام روایات تفسیری امام علی (ع) از کتاب های حدیث و تفسیرعامه وخاصه، از ابتدای قرآن تا پایان سور?نسا همراه با معنای کلمات دشوار ذکر شده اند. مآخذ شیعی آن البرهان فی تفسیر القرآن و تفسیر نورالثقلین و منابع اهل سنت آن جلد دوم کنزل العمال و الدرالمنثور است.

این رساله به سه فصل تقسیم شده است، که فصل اول نگاهی گذرا و اشاره گونه به مطالب : لزوم بعثت انبیاء عصمت پیامبران تفاوت رسول و نبی و... ، است نه توضیح و بحث و بررسی همه جانبه پرداخته است. فصل دوم پیرامون اوصاف مختص انبیاء (مذکور در قرآن) است به این معنی که این صفت اختصاصاً در قرآن برای این پیامبر ذکر شده و برای نبی دیگری ذکر نشده است. مانند: صفت مومن که فقط بعنوان توصیف حضرت ابراهیم در آیات قرآن آمده است. ابتدا آیه مربوط به آن، صفت استناد و بعد از نظر لغوی در کتب لغت مورد بررسی قرار گرفته و در آخر شرح آن از دید کتب تفسیر در درجه اول و کتب قصص و تاریخ انبیاء در درجه دوم استفاده گردیده است. فصل سوم : اوصاف مشترک انبیاء است که بین دو یا چند نبی مشترک است مانند صفت حلم که برای سه نفر از انبیاء در قرآن ذکر شده و بالاترین عدد 21 نفر در مورد صفت صالح و پایین ترین عدد 2 نفر در مورد صفت وجاهت عند الله است که با هم مشترکند.

این پایان نامه در تفسیر سوره انسان است که برابرروایات فراوان در شأن اهل بیت (ع) نازل شده است.مباحث آن بدین قرار است: شأن نزول سوره انسان،آفرینش انسان، عوالمی که آدمی طی می کند، هدایت وانواع آن، ابرار و صفات آنان، منزلت ابرار، اختیار وآزادی انسان، اهل بیت در قرآن و سنت، عوامل موفقیت در رهبری، ذکر، صبر