جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اهمیت مقوله فرهنگ بر کسی پوشیده نیست به طوریکه فرهنگ یک جامعه تمام جنبه های مادی و معنوی ، فردی و اجتماعی زندگی افراد جامعه را پوشش می دهد . از طرفی یکی از عناصر فرهنگ ساز دین است.از آن جایی که دین جهانبینی و ایدئولوژی افراد جامعه را شکل می دهد ، شاید مهمترین تأثیرات را در فرهنگ و جامعه داشته باشد ، زیرا در بسیاری از اوقات حتی سایر عناصر فرهنگ ساز تحت الشعاع دین و در جهت اعتقادات دینی شکل می گیرند. نادیده انگاشتن تعامل موجود بین دو مقوله فرهنگ و دین در عصر حاضر مرا بر آن داشت که در حوزه مقوله دین و فرهنگ به تحقیق بپردازم و به راهکارهایی که از سوی صاحبنظران در جهت شکل گیری فرهنگ دینی ارئه شده است ، دست یابم. مقوله دین و فرهنگ هر کدام به صورت جداگانه از سوی صاحب نظران مورد توجه قرار گرفته است به طوریکه کتابهای انتشار یافت در این مقوله ها هر کدام به گوشه ای از مباحثی که در این رساله مورد بررسی قرار گرفته است ، پرداخته اند اما بررسی رابطه تعاملی دین و فرهنگ که موضوع اصلی مباحث این رساله است و میزان تأثیر گذاری دین در فرهنگ جامعه کمتر مورد توجه قرار گرفته و اکثر کسانی که به ارائه نظر در این مقوله پرداخته اند آثار خود را به صورت مقاله هایی در روزنامه ها و یا همایش ها منتشر کرده اند. دراین رساله سعی بر این است که علاوه بر تحقیق درباره دو موضوع « دین و فرهنگ» به صورت جداگانه ، به رابطه تعاملی این دو مقوله و همچنین رابطه دین به عنوان یکی از عناصر فرهنگ ساز با سایر عناصر فرهنگ ساز نیز پرداخته شود.اهداف و ضرورت هایی که مرا بر امر تحقیق در این مبحث بر انگیخته بود به شرح ذیل است: الف) بررسی نقش دین در فرهنگ جامعه و تأثیر آن در تک تک عناصر فرهنگ ساز و ارائه راهکارها در شکل گیری فرهنگ دینی. ب) در ادوار گذشته تاریخ ایران و اسلام شاهد تعامل دو فرهنگ اسلامی و ایرانی به شکل بسیار قوی بودیم که حاصل آن شکل گیری فرهنگ غنی اسلامی – ایرانی بود که باعث شکوفایی ایرانیان در عرصه های مختلف علمی، هنری، و ... شد و موجب گردید تمدن ایران در این دوره در شمار بهترین تمدن ها باشد ولی هم اکنون گاهی احساس می شود که بین فرهنگ دینی و ملی فاصله افتاده است ما در این تحقیق با بررسی جایگاه دین و فرهنگ سعی می کنیم به دلایل این جدایی و راهکار بازگشت به دوان طلایی تمدن ایرانی اسلامی بپردازیم. ج) دین اسلام دینی است که برای تمام جوانب زندگی بشری ( مادی و معنوی) در تمام زمینه ها برنامه دارد، از سویی فرهنگ ایرانی نیز فرهنگ بسیار کهنی است و فرهنگ اسلامی – ایرانی بپردازیم. واژگان کلیدی موجود در رساله عبارتند از: دین، فرهنگ، تعامل ، فلسفه ، هنر، علم. فرضیه ای که این رساله بر مبنای آن شکل گرفته عبارتست از: اعم از این که دین را منشأ فرهنگ بدانیم یا دین را یکی از عناصر مهم تولید فرهنگ تلقی کنیم در هر دو حال بین دین و فرهنگ رابطه مستقیم و تعامل غیر قابل تخلف وجود دارد هر چند تعیین مقدار و مثبت یا منفی بودن این داد و ستد محل اختلاف است و بستگی به نوع دین و فرهنگی دارد که در تعامل با یکدیگر هستند.

یکی از نیازهای اساسی امروز در دنیای اسلام، لزوم عرضه ی نظرات اسلام راجع به مفاهیم فرهنگی مشترک در فرهنگهای مختلف. برای شناساندن بهتر اسلام به جوامع غیرمسلمان و نیز جلوگیری از عرضه ی تصویری نادرست و زشت از اسلام به وسیله ی مغرضین و دشمنان اسلام است. مقصود از مفاهیم فرهنگی در این کتاب، ارزشهایی هستند که ریشه در جان انسان دارند و اصطلاحا فطری هستند و اسلام، خواهان تشکیل و پی ریزی جامعه ی انسانی بر اساس این ارزشها است؛ برخی از این مفاهیم که در قرآن از آنها نام برده شده است عبارتند از: خیرخواهی، حق پذیری، نوع دوستی، عدالت خواهی و ... یکی از تواناییهایی که خداوند به انسان عطا کرده، توانایی بیان مقاصدش بوسیله ی واژگان و نیز دریافت مقاصد دیگران به همین وسیله است که از آن تعبیر به گفتگو می شود. قرآن، اولین و بهترین روش برای عرضه و دریافت حقیقت را، خوب شنیدن و خوب بیان کردن و به عبارت دیگر، گفتگو می داند. شکی نیست که برای ورود در هر مسأله ای نیاز به پیش فرضهایی است، تعریفی که اسلام از مفاهیم فرهنگی عرضه می کند نیز این اصل مستثنی نیست؛ پیش فرضهایی که در قرآن برای نوع نگاه به مفاهیم فرهنگی، عرضه شده عبارتند از: ارزشمند بودن انسان در نظر خداوند، شدنی بودن انسان به این معنا که برخلاف سایر موجودات که از بدو تولد تا لحظه ی مرگ یک سیر زندگی کاملا مشخص و قابل پیش بینی دارند، انسان می تواند با استفاده از قدرت انتخاب و آزادی با تحقّق ارزشهایی که منظور نظر قرآن است به مقام جانشینی خداوند، بالا رود و نیز می تواند با سوء استفاده از این قدرت تا درجه ی دشمنی خداوند، پایین رود. دارای گرایش فطری به عدالت، حق پذیری، نوع دوستی و .. نیز از جمله ی پیش فرضهای قرآن نسبت به انسان است. یکی از مفاهیم فرهنگی مورد نظر قرآن، آزادی است؛ قرآن آزادی را موجب تکریم و احترام انسان می داند. منشأ آزادی عقل است که با تمییز دادن بین درست و نادرست، و حق و باطل و زشت و زیبا، موجبات امکان انتخاب را برای انسان فراهم می کند. آزادی مورد نظر در قران در چهار محور مطرح می شود: جمود عقلی و آزادی، قدرت و آزادی، میراث جامعه و آزادی و آزادی فردی. یکی دیگر از مفاهیم فرهنگی، دوستی است. قرآن خاستگاه دوستی را در فطرت انسان می داند و به رشد و تقویت آن تشویق می کند و سرکوبی و نادیده گرفتن این احساس را در انسان موجب زیانهای فراوان و غیرقابل جبرانی می داند. از نظر قرآن بالاترین نوع دوستی، دوستی خدا و انسان است و بعد از آن، دوستی مؤمنین نسبت به یکدیگر، سپس دوستی مؤمنین نسبت به نوع انسان و در مرحله ی بعد نسبت به همه ی موجودات. از جمله ی مفاهیم فرهنگی که در قرآن به آن اشاره شده است، هنر و زیبایی است؛ در قرآن، خداوند دوستدار زیبایی و رأس تمام هنرمندان معرفی شده که با خلق زیابیی، هنر خود را متجلّی کرده است. قرآن مؤمین را به حفظ و رشد احساس زیبایی دوستی دعوت می کند و نیز آن را برای انسان امری فطری می داند. قرآن هنر را بهترین ابزار برای تبلیغ دین و نفوذ آن در روح آدمیان می داند. یکی دیگر از مفاهیم فرهنگی مورد نظر اسلام رحمت ( بخشش) است؛ قرآن رحمت را یکی از صفات خداوند و پیشتر و بیشتر از عدالت. منشاء افعال او نسبت به مخلوفات، می داند. قرآن رحمت را یکی از حالات و صفات فطری در انسان، معرفی می کند و نبود آن را در جامعه موجب ایجاد خسارات زیاد و جبران ناپذیری در جامعه می داند. آمارها نشان می دهد در دوران معاصر به علت کمبود رحم و مروّت در جوامع، فجایع و جنایات زیادی اتّفاق افتاده است. مفهوم فرهنگی دیگری که قران از آن نام می برد، باور علمی است؛ قرآن اتّکا و توسّل به باور علمی را در امور مختلف، مخصوصا خداشناسی، موجب دوری از افکار سست و بی پایه و شناخت عمیق خداوند می داند و نهادینه شدن آن را در جامعه باعث رشد و پیشرفت می داند و نسبت به آن تشویق می کند. همچنین قرآن به خردورزی و باور علمی به عنوان دو راه مناسب برای رسیدن به ایمان ناب، دعوت می کند.

موضوع تحقیق چیستی، چگونگی و چرایی دعا و نیایش می باشد. در ضرورت این موضوع همین بس که دعا و نیایش اساسی ترین نیاز فطری و روحی بشر است و همچنین تنها راه رسیدن به آرامش، در این دنیای پر هیاهو می باشد. و حکمت روی آوردن انسانها به این امر بدین جهت است که دعا و نیایش رابطه ای طبیعی میان روح انسان و جایگاه اصلی اش یعنی ذات ابدی و ازلی باری تعالی می باشد که همچون یک فعالیت حیاتی که به ساختمان وجودی ما متعلق است، تلقی می شود. البته انسان قبل از پرداختن به این امر، در واقع برای تسریع در برقراری ارتباط و کیفیت بهتر، لازم است که آشنایی کاملی از حقیقت و ضرورت این امر و چگونگی پرداختن به آن و آثار شگرفی که دعا در زندگی انسان دارد، داشته باشد. لذا در این تحقیق بر آن شدم که جهت آشنایی قشر جوان و تحصیل کرده، با این نیاز فطری، به بیان و بررسی آداب و شرایط دعا، فلسفه و ضرورت عقلی و نقلی آن، چگونگی اجابت دعا در قاموس الهی، موانعی که باعث عدم استجابت دعا خواهد شد و همچنین به آثار و فواید دعا در زندگی انسان بپردازم. از آنجایی که این تحقیق از لحاظ موضوع دینی می باشد، می طلبد که با توجه به آیات قرآن و روایات ائمه ی معصومینعلیهم السلام و تأکید و توجه فوق العاده ای که به این امر داشته اند، مورد توجه قرار گیرد، لذا فعالیت انجام شده در روند تحقیق، کتابخانه ای است که با فیش برداری از اسناد و مدارک معتبر روایی و دیگر منابع معتبر در این زمینه، به توصیف آن در چهار فصل پرداخته می شود: در فصل اول: به تعریف دعا در لغت، اصطلاح، قرآن و حدیث و حوزه های معنایی دعا در قرآن و به سه رکن اساسی دعا و شرایط هر کدام پرداخته شده است و همچنین آداب و شرایطی که داعی باید قبل، حین و بعد از دعا رعایت نماید، مانند داشتن نیت خالص و اقرار به گناهان و حضور قلب و فرستادن صلوات بر محمد و آل محمدعلیهم السلام و بهترین زمان و مکان مناسب برای دعا کردن مانند شب و روز جمعه و هنگام زوال ظهر و مکانهایی همچون مکه، کنار قبر پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم و حرم امام حسینعلیه السلام بیان شده است. فصل دوم: شامل مطالبی همچون فلسفه ی دعا، حکمت های نهفته در دعا مانند فرهنگ زایی و شبهه زدایی و بیان ضرورت عقلی و نقلی دعا و نیایش است. فصل سوم: اجابت دعا و موانع آن است که به بیان یقینی بودن اجابت دعا، چگونگی اجابت آن در قاموس الهی و همچنین به بیان عواملی که مانع از اجابت دعا می شوند مانند گناه، ظلم و مغایر بودن دعا با سنن الهی، پرداخته شده است. فصل چهارم: شامل بیان گوشه ای از آثار و فواید دعا در زندگی انسان مانند پرکردن خلأ فطری و ایجاد آرامش روحی و شناخت خدا و کسب اخلاق خدایی است. از جمع بندی مطالب این تحقیق چنین به دست می آید که: دعا به عنوان نیاز فطری بشر، توجه به آن لازم و ضروری است و شامل سه رکن اساسی ( حالت نیایش، نیایش کننده و نیایش شونده) می باشد که هر کدام شرایطی دارند که برای رسیدن دعا به اجابت، رعایت تمامی آن شرایط ( که شرایط اصلی هستند)، ضروری می باشد و همچنین دعا دارای آداب و شرایط فرعی است که در تسریع و کیفیت اجابت دعا نقش بسزایی دارند و دعایی که با رعایت کامل آداب و شرایط انجام پذیرد، قطعاً به اجابت خواهد رسید. و با عدم ملموس بودن استجابت دعا در این دنیا، نباید از دعا کردن مأیوس شد، زیرا اجابت دعا با صرف نظر از رسیدن به مورد درخواست، به چهار صورت دیگر نیز متصور است و دارای آثار و فواید بسیاری در دنیا و آخرت برای انسان می باشد. واژه های کلیدی تحقیق عبارتند از: 1- دعا 2- نیایش 3- آداب 4- ارکان

سیاست در نگاه علی(ع) تدبیر امور جامعه به منظور برآورده شدن حقوق انسانی مردم با استفاده از ابزارهای مشروع می باشد. سیره سیاسی مولا نشانگر راه روشن حکومت داری است. ایشان با نگاه ژرفی که برگرفته از سرچشمه زلال وحی و قوانین ارزشمند انسانی بود؛ در سیاست های خود به هر آنچه که موجب آسایش، آرامش و کمال انسان است؛ توجه داشته و بر مبنای آن عمل می کرد. در قانون اساسی حکومت ایشان مسائلی چون، برقراری عدالت و حقیقت ایجاد امنیت در همه ابعادش، تأمین نیازهای اقتصادی جامعه، احترام به انسان و تعلیم و تربیت آن، رفاه و آسایش عمومی، قانونگرایی، جهاد با شورشیان و راه و روش برخورد صحیح با مجرمان و خلافکاران، در رأس وظایف دولت قرار داشت. مولا هدف خویش را از پذیرش حکومت احقاق حق و ابطال باطل معرفی می نماید.در پاسخ به ابن عباس هنگامی که گفت : کفش [ کهنه شما] هیچ قیمتی ندارد، فرمود : « به خدا سوگند، این کفش کهنه بی ارزش از حکومت بر شما نزد من محبوبتر است؛ مگر این که حقی را بر پا دارم یا باطلی را رفع نمایم». ایشان بیش از هر چیز به دنبال اجرای عدالت بود زیرا معتقد بود که عدالت، هر چیزی را در جایگاه واقعی خودش قرار می دهد و به دیگران نیز سفارش به عدالت پیشگی می کرد. در فرمانش به مالک آمده است« بر تو باد به قسط و عدالت در مورد دوست و دشمن...». آری، او اسوه کامل عدالت بود. همان گوهر کمیایی که بشر از ابتدای آفرینش تا امروز و همه عمر تاریخ به دنبال آن بوده و هست.

این تحقیق ترجمه ای است بر کتاب منتخب الانوار، نوشته ابوعلی محمد بن همام اسکافی که از بزرگان و متقدمین امامیه می باشد. او در سال 258 هجری متولد شده و در سال 336 هجری وفات نمود.او کسی بود که به دعای امام حسن عسکری(ع) تولد یافت. همام در تمام طول عمر شریفش به جمع آوری احادیث پرداخت . از جمله تألیفاتش کتاب الانوار فی تاریخ ائمه اطهار می باشد که نجاشی و ابن شهر آشوب در کتبشان از آن نام برده اند. و دیگر کتب او « المتحیص من ذنوب المومنین» می باشد. و نیز منتخب الانوار که علاقه مجلسی- رحمه الله- در بحارالانوار از آن استفاده بسیاری نموده است. در این کتاب توضیح مختصری درباره تاریخ از نظر لغوی و اصطلاحی داده شده و نیز به کشف روابط علی و معلولی حوادث پرداخته است. و اما متن اصلی کتاب؛ 14 باب درباره14 معصوم(ع) می باشد. که در هر باب ابتدا مطالب مختصری از زندگی ائمه اطهار(ع) و ذکر اسماء، کنیه، القاب، پدران و مادران، جایگاه قبورشان و پادشاهان هم دوره شان و نیز فرزندان آنان پرداخته است. و به گفته ابوعلی همام اسکافی، اولین تاریخ مستقلی درباره ذکر القاب و کنیه و تعداد فرزندان... ائمه اطهار ( ع) می باشد. و در تمام ابواب این کتاب به بیان همین موارد از زندگی ایشان پرداخته است. ابواب به ترتیب عبارتند از: باب اول: حضرت محمد(ص) باب دوم: حضرت زهرا(س) باب سوم: امیرالمومنین(ع). باب چهارم: حسن بن علی ( ع). باب پنجم : حسین بن علی ( ع). باب ششم: علی بن حسین ( ع). باب هفتم:محمد بن علی باقر(ع). باب هشتم: جعفر بن محمد صادق(ع) باب نهم: موسی بن جعفر ( ع). باب دهم: علی بن موسی الرضا(ع). باب یازدهم: ابو جعفر محمد بن علی(ع). باب دوازدهم: علی بن محمد عسکری(ع). باب سیزدهم: ابو خلف ابو محمد حسن بن علی ( ع). باب چهاردهم: درباره حجه بن الحسن عسکری(ع) می باشد. سلام و درود و تحیات خداوند باری تعالی بر آن حضرات معصوم ( ع) باد.

موضوع این پایان نامه دفاع حضرت فاطمه ( س) از ولایت می باشد که صرفاً گزارش نیست، بلکه سراسر آموزنده و در واقع راهگشای مشکلات سیاسی – اجتماعی می باشد. ولایت در لغت به معنای قرار گرفتن چیزی در کنار چیز دیگر است به نحوی که فاصله ای در میان نباشد، اما در اصطلاح به معنی تصدی و صاحب اختیاری یک کار است. دفاع نیز یک تکلیف الهی است که بر همگان، چه مرد و چه زن واجب می باشد. ولایت اهل بیت نیز شدت علاقه ی قلبی و تبعیت از ایشان در گفتار و رفتار و عمل می باشد و هرگاه احساس شود، در جامعه ی اسلامی بر طبق اعمال و کردار و گفتار آنان عمل نمی شود و الگو چیز دیگری است، باید در مقابل جامعه و افراد واکنش نشان داد، درست همان کاری که حضرت فاطمه ( س) انجام دادند؛ چرا که اینان ولی الله بوده و دستورات و احکام فرستاده از سوی خدا را اجرا می کنند و مخالفت با آنها، مخالفت با خداوند است. در این تحقیق بعد از گزارش کوتاه از زندگی و شخصیت آن بزرگوار، سعی شده شیوه ی دفاع ایشان از ولایت و امامت امام علی ( ع) و قیام علیه حکومت وقت عنوان شود و با طرح این مسأله الگویی برای همگان تاریخ – چه امروز و چه فردا- معرفی گردد تا در برابر ظلم و جور و حفظ امامت و ولایت با تأسی از ایشان به دفاع و مبارزه برخیزند. از طرفی با بیان کردن فعالیت های سیاسی – اجتماعی ایشان در جامعه، این شبهه که حضرت صرفاً به مسایل خانه داری و عبادت می پرداختند و هیچ نقشی در سایر مسایل نداشتند، منتفی می گردد و زنان نیز با احکام و قوانینی که اسلام برای آنان وضع کرده با آگاهی از زندگی و عملکرد این بزرگوار عملاً آگاه و آشنا شده و آن را در زندگی خود به کار می برند. اقدامات حضرت به این ترتیب بیان شده: ابتدا بعد از ماجرای سقیفه، یاری خواستن ایشان بر در منازل مهاجر و انصار برای حمایت از امامت و ولایت و سپس حمایت ایشان از امام علی ( ع) هنگام هجوم به خانه ایشان. سپس در مقابل غصب فدک قیام کرده و به ایراد خطبه در مسجدالنبی پرداختند و آنگاه از طریق مبارزه ی منفی و عاطفی و ناله و گریه ی سیاسی مخالفت خود را ابراز داشتند. حتی هنگام بیماری نیز در بستر در برابر زنان عیادت کننده، ایراد خطبه نمودند. همچنین هنگام ملاقات شیخین با روی برتافتن نارضایتی خود را اعلام داشتند و در آخرین لحظات نیز با وصیت نامه ی سیاسی خود مبنی بر غسل و کفن و دفن شبانه و مخفی نگاه داشتن قبر، اوج فاجعه و مصیبتی که بر اسلام و جامعه ی اسلامی وارد شده و ناخشنودی خود از مردم بی تفاوت آن زمان را تا ابد و برای همیشه نشان دادند. در خلال مباحث به مسایلی از قبیل: علت سکوت و بی تفاوتی مردم نسبت به مسایل وارده، معرفی ذریه ی پیامبر ( ص)، به عنوان الگوی سیاسی – اجتماعی و نقش مؤثر ایشان در تداوم ولایت و امامت پرداخته شده و همچنین علت سکوت امام علی ( ع) و دفاع حضرت فاطمه ( س) که با در نظر گرفتن اوضاع و شرایط آن زمان تنها راه صحیح بوده، عنوان شده است. در استفاده از منابع سعی شده بیشتر از منابع قدیمی و دست اول که تقریباً همگان در مورد آنان اتفاق نظر دارند بخصوص کتب تاریخی معتبر اهل سنت، مطالب به صورت فیش برداری و سپس تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری گردد. امید است اهداف مورد نظر در این تحقیق، تحقق یافته باشد.

جهان هستی از نظر اسلام و ادیان دیگر ( تورات – انجیل) آغاز دارد. با بیان دلایلی می توان این ادعا را اثبات نمود ک عبارتند از : 1- محدودیت بعدی هر جزئی از اجزاء جهان 2- حرکت و تحولی که بر موجودات حکم فرماست 3- امکان ناپذیر بودن لایتناهی در واقعیت خارجی 4- گسترش کیهانی. چگونگی خلقت از نظر ادیان غیر از اسلام با اشکالات و تناقضات زیادی مواجه است که این اشکالات در مورد خلقت جهان، چگونگی وجود جهان، چگونگی وجود خداوند، خلقت انسان و ... قابل ملاحظه است. در مقابل ادیان، دین کامل اسلام، چگونگی خلقت زمین و آسمان، عدد آسمان ها، ترتیب آنها، عدد زمین ها، شالوده ماده خلقت و ... را با دلایل و غایت جهان منوط به اثبات هدفداری آن است و جهان طبیعت بخاطر نظم حاکم بر آن، حکمت خداوند و نظریه تکامل تدریجی دارای هدف است و هدف آن خلقت انسان است، چون انسان موجودی شریف و دارای استعداد رشد و تکامل است. همه موجودات هر کدام دارای هدف نسبی اند ولی در نهایت هرکدام از آن ها یا به عنوان مقدمه وجود و یا برای آسایش و آرامش انسان آفریده شده اند و خود انسان نیز برای اهدافی خلق شده است که این اهداف می توانند به عنوان اهداف متوسط ( عبادت، رحمت، عذاب یا پاداش اخروی، آزمایش و ابتلاء) وسیله ای باشند برای رسیدن به هدف نهایی که آن وصول به مقام خلیفة الله، کمال و قرب الهی است. کلید واژه : هدف، آفرینش، جهان، انسان، اشرف مخلوقات، اهداف توسطی، هدف نهایی، انسان کامل(خلیفة الله)، کمال

پس از حمد و ثنای پرودگار، خلاصه ای از مباحث ترجمه کتاب « الکواکب الدریه» به شرح زیر تقدیم می گردد: بعد از تعریف و تبیین موضوع و بیان اهداف و ضرورت تحقیق و ترجمه و چگونگی تحقیق، در مبحث « مقدمه مرتجم» خلاصه ای از شرح حال فرقه زیدیه و چگونگی اندیشه آنان در زمینه امامت بیان شده است، و بعد مباحث اصلی کتاب که ترجمه شده است آغاز می شود. ابتدا محقق محترم مقدمه ای را ذکر کرده اند و در آن اهمیت و خصوصیت مؤلفات زیدیه را در زمینه امامت بیان نموده اند، و سپس تعدادی از این تألیفات را که در این مورد می باشد معرفی نموده اند که مولفان آنها تقدم زمانی بر نویسنده کتاب داشته اند، و در آخر نیز چگونگی تحقیق خود را که از روی دو نسخه از متن قدیمی کتاب بوده است، توضیح داده اند. متن کتاب شامل مباحثی به شرح زیر می باشد: مؤلف در مقدمه خود سبب تألیف کتاب را با ذکر حدیثی در مورد رد کردن بدعتهای در دین و حدیثی در زمینه کثرت فضائل علی ( علیه السلام) از پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم) بیان کرده است. وی برای ابطال شبهات و محو بدعتهای مبطلین ، نصوصی را که به طور صریح یا کنایه بر امامت امیرالمؤمنین ( علیه السلام) دلالت می کنند، در قالب فصلی به عنوان کتاب و سنت و اجماع عترت، آورده است، سپس دلائل امامت أمیرالمؤمنین ( علیه السلام) را با بیان شأن نزول آیه « انما ولیکم الله و رسوله» درباره علی ( علیه السلام) و ذکر حدیثی در مورد تصدق عمر بن خطاب در رکوع آغاز نموده است. در ادامه، معنای ولایت را « قدرت بر تصرف» بر شمرده و با توجه به آیه، این معنا را با دو دلیل به اثبات رسانده است. سپس احادیث دیگری را که دلالت بر امامت امیر المؤمنین ( علیه السلام) می کنند، همانند حدیث غدیر و وجه دلالت آن بر امامت و ذکر معنی کلمه « الاولی» و رد سخن یک فرد معتزلی درباره حدیث « من کنت مولاه» و حدیث منزلت و وجه دلالت آن بر امامت را بیان کرده و در ادامه آن حدیث اسدبن غویلم و داستان پیکار او با علی ( علیه السلام) و کشتن او توسط ایشان ذکر شده و شعری که ایشان در حال برگشتن می سرودند، آورده شده است وبعد شأن نزول آیه « سأل سائل » و تأویل آیه « عم یتساءلون عن النبأ العظیم» و تفسیر آیه « وقفوهم إنهم مسؤولون» بیان گردیده است. و بعد احادیثی همچون: حدیث مؤاخاة و داستان مباهله و بیان اینکه نفس أمیرالمؤمنین مانند نفس رسول الله ( علیهما السلام) می باشد، و حدیث نورانیت و سد الابواب و مقام علی ( علیه السلام) در قیامت و حدیث تبلیغ آیات سوره برائت و حدیث النجم و حدیث بیتعت العشیرة بیان شده است. و بعد داستان منازعه علی ( علیه السلام) و عباس درباره میراث پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم) ذکر شده . و سپس حدیث نامگذاری علی ( علیه السلام) به عنوان امیر المؤمنین توسط خداوند و پیامبرش و احادیثی مانند : « حدیث الأسماء، حدیث السفر جلة، حدیث اللوزة، حدیث التفاح، حدیث الرمانة، حدیث البساط، حدیث دو فرشته نگاهبان علی ( علیه السلام) و افتخار آن دو بر سایر ملائکه، و حدیث رد الشمس» آورده شده است. در ادامه اجماع اهل بیت بر امامت علی ( علیه السلام) و اینکه اجماع آنان حجت است را با شأن نزول آیه « انما یرید الله لیذهب عنکم ...» درباره اهل بیت و وجه دلالت این آیه را بر حجت بودن اجماع آنها بیان کرده و سپس حدیث ثقلین را آورده و صحت آن را بیان نموده و دلالت این حدیث را بر حجیت اجماع اهل بیت ( علیهم السلام) ذکر کرده است. همچنین برای اثبات این مطلب ، حدیث السفینة و وجه دلالت آن را بیان نموده است. در ادامه هم حدیث باب حطة، تفسیر آیه « اهدنا الصراط المستقیم». و بیان امان برای اهل زمین بودن اهل بیت، تفسیر آیات « قل لا أسألکم علیه اجرا» و « و من یقترف حسنة ...» آمده است، در فصل پایانی کتاب، احادیثی در باب حجیت اهل بیت و ولایت آنها وحرام بودن بهشت بر ظالمین نسبت به اهل بیت ، و احادیثی در باب فرقه ناجیه بودن پیروان آل محمد ( علیهم السلام) و غفران شیعیان و محبین علی ( علیه السلام) ذکر شده و مقام شیعه را در روز قیامت با حدیث و آیات بیان کرده است. لازم به ذکر است که محقق محترم اسامی راویان و طرق مختلف احادیث آورده شده توسط مؤلف را با ذکر اسناد احادیث، در پاورقیها به ثبت رسانده اند.