جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از چالش های مهمِ بحث متشابهات، آیات مربوط به صفات خبریّه است. در تبیین این صفات، نظریات گوناگونی ارائه شده است. اندیشه های «اثبات» و «تأویل» از مشهورترین این نظریات است. عده ای برای تفسیر صفات مورد بحث، به توسعه معنا رو آورده اند که حاصل آن دو نظریه «وضع الفاظ بر ارواح معانی» و «تجرید معنا» شده است. طبق دیدگاه اول الفاظ بر ارواح معانی وضع شده اند و بر اساس اندیشه دوم الفاظ در ابتدا بر معانی مادی وضع شده اند، اما به تدریج در معانی معنوی با تجرید از خصوصیات جسمانی، به صورت حقیقی استعمال شده اند. بسیاری پنداشته اند که این دو، یک نظریه است. این مقاله برآن است که میان این دو نظریه شبیه به هم تفاوت بگذارد. در نوشتار حاضر پنج دلیل بر متفاوت بودن این دو اندیشه ارائه شده است. در بخش پایانی هر دو اندیشه به صورت جداگانه مورد بررسی قرار گرفته است.

یکی دیگر از نظریات در انعکاس جلوه های فرهنگی و ذهنی عصر رسالت در قرآن و در پاسخ به اشکالات مربوط به موضوع، این است که بگوییم مطالب یاد شده در قرآن عقیده صاحب وحی نیست و قرآن آنها را از باب همراهی با فرهنگ عصر خود آورده است. در توضیح این نظریه در آغاز به شرح و تبیین آن از سوی قائلینش می پردازیم و آنگاه تفاوتهای اساسی میان نظریه بازتاب فرهنگ زمانه با زبان قوم را بیان می کنیم، سپس دلایل این نظریه از زبان گوینده گانش خواهد آمد، آنگاه به انگیزه ها و پیامدهای آن اشاره خواهد شد و در پایان به نقد این دیدگاه می پردازیم.