جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

حدائق الحقائق في شرح نهج‌البلاغة اثر قطب‌الدين كيدرى بيهقى كه در آخر شعبان سال 576 ه.ق به زبان عربى، در شرح نهج‌البلاغه سيد رضى نوشته شده است. چنانچه از اين شرح بر نهج‌البلاغه بر مى‌آيد، از سه شرح منهاج البراعه راوندى و معارج نهج‌البلاغه و شرح وبرى گرفته و عبارت‌هاى اين‌ها را جاى جاى آورده است و خود هم بندهايى در شرح افزوده است. در آغاز شش بيت عربى در ستايش نهج‌البلاغه آورده و پس از خطبه بحثى است، در اقسام البلاغه و احكام‌ها، سپس چهارده نوع از صنايع بديعى از منهاج البراعه نقل شده است. آنگاه شرح آغاز مى‌شود. پيش از شرح خبرى از زين‌الفتى عاصمى آمده و ياد شده از سلوه الشيعه امام سعيد معين‌الدين مسعود بن على صوابى بيهقى كه ايمان ابوطالب را در آن ثابت نموده است. و نيز در آن از علامه زمخشرى و شيخ مفيد در ارشاد و سید مرتضى، از نجوم و ستاره شناسى هم در آن خرده‌گيرى شده است. كيدرى گذشته از علوم ادبى و تاريخ و اخبار مذهبى در فلسفه و كلام هم سرآمد بوده و در آن به بسيارى از مسائل دقيق و باريك فلسفى اشارت نموده و مشكلات نهج‌البلاغه را با آن حل كرده است. او در آن سخنان ابوحاتم رازى داعى اسماعيلى در كتاب الزينه و ابن سينا و غزالى در المضنون به على غير اهله را گواه آورده و سخنان حكما را نقل كرده است. از اين مطالب آشكار مى‌شود كه دانشمندان شيعى در آن زمان‌ها كه در اقليت بوده‌اند و مورد رنج و شكنجه پيروان سنت، و به دستگاه فرمان‌روايى عصر راهى نداشتند، بهتر از دوران صفوى كه آيين شيعى انديشه رسمى فرمانروايان شده بود، راه درست علمى را پيمودند و گرد جمود و تعصب نمى‌گشتند. سنجيدن آثار آنان اگر چه مذهبى صرف هم باشد؛ مانند شروح نهج‌البلاغه يا تفاسير با آثار دوران صفوى كه عصر آزادى آيين شيعى، بلكه چيرگى و سيطره آن است، خود گواهى درست و راست در اين مورد است. از آن آثار لطافت دقت و ربايندگى مى‌بارد و اين دسته اثر علمى خواننده را به خود نمى‌كشد و انحطاط علمى از آن پيداست. كيدرى در دو جا از پيشدادايان و كيانيانيان و اشكانيان و خسروان و بطلميوسيان و فرمانروايان يمن و روم و يونان و از سال و ماه ايران و پنجه دزده و كبيسه‌اى كه زردشت خداوند گار ايرانيان سفارش كرده ياد كرده و پيداست كه به فرهنگ مزديسنا خوب آشنا بوده است. در نسخه‌اى از اين كتاب، در پايان اين شرح، اجازه ايست از عبدالله بن حمزه، عبدالله طوسى در رمضان 596 ه.ق به شارح و در آن آمده كه اين كتاب بسيار پسنديده و نيكو است و به او اجازه روايت همه كتاب‌هايى كه خود شنيده و يا گرد آورده و يا در فهرست اصحاب درج است، داده و همچنين روا داشته كه نهج‌البلاغه را از ابوالرضا فضل‌الله بن على حسينى راوندى از مكى بن احمد مخلطى از ابوالفضل محمد بن يحيى ناتلى از ابونصر عبدالكريم بن محمد ديباجى معروف به سبط بشرالحافى از شريف رضى و همچنين از ديگر مشايخ او روايت كند. محقق كتاب عزيزالله عطاردى است. در كتاب هيچ گونه فهرستى ديده نمى‌شود.

«مسند الإمام الصادق أبي‌عبدالله جعفر بن محمد عليهما السلام» تأليف شيخ عزيزالله عطاردى، هفتمين كتاب از مجموعه بزرگ «مسانيد الأئمة(ع)» است كه به زبان عربى در 22 جلد منتشر شده است. در اين كتاب اخبار و احاديث حضرت امام صادق (ع) در موضوعات مختلف گردآورى و دسته‌بندى شده است. احاديثى كه در اين مسند گرد آمده بر سه بخش است: 1- احاديثى كه مربوط به زندگى و شخصيت و روابط آن معصوم است كه در 12 باب آمده است. 2- احاديثى كه آن معصوم در موضوعات مختلف بيان كرده‌ اند كه هم چون ساير مجموعه‌ هاى حديثى در ضمن كتاب‌ هايى مشتمل بر ابواب متعدد ذكر شده است. 3- راويانى كه از آن معصوم نقل حديث كرده‌ اند، به‌ همراه ياد كرد آنها در كتب رجال. عطاردی، مباحث كتاب را از منابع معتبر شيعه و سنى گردآورى نموده است. نويسنده در مقدمه كتاب توضيحات مختصرى درباره كتاب و مباحث مطرح‌ شده در آن نوشته است. جلد هفدهم این کتاب شامل مباحث چگونگی زندگی و تجمل، دواب و غذا است.

«مسند الإمام الصادق أبي‌عبدالله جعفر بن محمد عليهما السلام» تأليف شيخ عزيزالله عطاردى، هفتمين كتاب از مجموعه بزرگ «مسانيد الأئمة (ع)» است كه به زبان عربى در 22 جلد منتشر شده است. در اين كتاب اخبار و احاديث حضرت امام صادق (ع) در موضوعات مختلف گردآورى و دسته‌بندى شده است. احاديثى كه در اين مسند گرد آمده بر سه بخش است: 1- احاديثى كه مربوط به زندگى و شخصيت و روابط آن معصوم است كه در 12 باب آمده است. 2- احاديثى كه آن معصوم در موضوعات مختلف بيان كرده‌ اند كه هم چون ساير مجموعه‌ هاى حديثى در ضمن كتاب‌ هايى مشتمل بر ابواب متعدد ذكر شده است. 3- راويانى كه از آن معصوم نقل حديث كرده‌ اند، به‌ همراه ياد كرد آنها در كتب رجال. عطاردی، مباحث كتاب را از منابع معتبر شيعه و سنى گردآورى نموده است. نويسنده در مقدمه كتاب توضيحات مختصرى درباره كتاب و مباحث مطرح‌ شده در آن نوشته است. جلد هفتم این کتاب، روايات امام صادق (ع) در تفسير آيات قرآن كريم به ترتيب سوره‌ هاى قرآن ذكر شده كه تمامى جلد هفت و يك‌ صد صفحه از جلد هشتم را نيز در بر گرفته است.

«مسند الإمام الباقر أبي‌ جعفر محمد بن علي (ع)» تأليف شيخ عزيزالله عطاردى، ششمين كتاب از مجموعه بزرگ «مسانيد اهل‌ بيت (ع)» دائرة المعارفى حديثى است كه به زبان عربى در شش جلد منتشر شده است. اين مجموعه، اثرى مرجع محسوب مى‌ شود و براى همگان، به‌ويژه پژوهشگران كاربرد دارد. مسند حاضر، مشتمل بر سه بخش است: 1- احاديثى كه مربوط به زندگى و شخصيت آن معصوم است كه در 14 باب آمده است. 2- احاديثى كه آن معصوم در موضوعات مختلف بيان كرده‌ اند كه همچون ساير مجموعه‌ هاى حديثى در قالب «كتاب» و مشتمل بر ابواب، ذكر شده است. 3- راويانى كه از آن معصوم نقل حديث كرده‌ اند به ترتيب حروف الفبا، به‌ همراه ذكر مختصرى از حالات ايشان و مدح و جرح‌ هايى كه در باره آنها ذكر شده است. نويسنده در نگارش اين اثر، تمام منابع و مصادر دست اول شيعه، اهل سنت، زيديه و اسماعيليه را كه اخبار مدون دارند، مورد بررسى قرار داده است. نويسنده در نگارش مسند امام باقر (ع) كوشيده است تا تمام روايات اين امام بزرگوار را از كتابخانه‌ هاى خطى ايران و دنيا جمع‌ آورى كند. نويسنده در جلد سوم رواياتى را كه از امام باقر (ع) در تفسير آيات قرآن كريم نقل شده است به ترتيب سور قرآن ذكر كرده است. كتاب الدعاء، نام بخش ديگر اين مجموعه شش جلدى است كه در برگيرنده ادعيه آن امام همام است. در اين كتاب حدود يك‌ صد صفحه به دعاهاى امام باقر (ع) كه به مناسبت‌ هاى مختلف چون روز جمعه، استغفار، توبه و اعياد گفته‌اند، تعلق دارد. روايات فقهى موجود از زبان امام باقر (ع) بسيار زياد است، به‌ طورى‌ كه از ثلث پايانى جلد سوم اين مسند شش جلدى آغاز شده و تا دو ثلث جلد پنجم آن ادامه دارد.

«مسند الإمام الصادق أبي‌عبدالله جعفر بن محمد عليهما السلام» تأليف شيخ عزيزالله عطاردى، هفتمين كتاب از مجموعه بزرگ «مسانيد الأئمة(ع)» است كه به زبان عربى در 22 جلد منتشر شده است. در اين كتاب اخبار و احاديث حضرت امام صادق (ع) در موضوعات مختلف گردآورى و دسته‌بندى شده است. احاديثى كه در اين مسند گرد آمده بر سه بخش است: 1- احاديثى كه مربوط به زندگى و شخصيت و روابط آن معصوم است كه در 12 باب آمده است. 2- احاديثى كه آن معصوم در موضوعات مختلف بيان كرده‌ اند كه هم چون ساير مجموعه‌ هاى حديثى در ضمن كتاب‌ هايى مشتمل بر ابواب متعدد ذكر شده است. 3- راويانى كه از آن معصوم نقل حديث كرده‌ اند، به‌ همراه ياد كرد آنها در كتب رجال. عطاردی، مباحث كتاب را از منابع معتبر شيعه و سنى گردآورى نموده است. نويسنده در مقدمه كتاب توضيحات مختصرى درباره كتاب و مباحث مطرح‌ شده در آن نوشته است. جلد چهاردهم این کتاب شامل مبحث حج و چگونگی انجام مناسک حج است.