جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫دانش مفردات، دانشی است که به بیان معانی واژه¬های قرآن می¬پردازد. این دانش از اهمیت ویژه-ای برخوردار است؛ زیرا لازمه تفسیر صحیح قرآن کریم، قبل از هر چیز شناخت دقیق معانی واژگان آن است. شناخت واژه¬های قرآن از زمان پیامبر (صلی الله علیه و آله) وجود داشته و همواره از طرف خود مسلمانان عرب برای فهم معانی آیات قرآن در مورد مفردات آن از پیامبر (صلی الله علیه و آله) پرسش-هایی می¬شده است. به دلیل اهمیت دانش مفردات به تدریج آثار ارزشمندی در این زمینه نوشته شده است. در میان مفسران نیز این علم از جایگاه ویژه¬ای برخوردار بوده است، از جمله مفسرانی که به این امر مهم پرداخته¬اند علامه طبرسی صاحب تفسیر مجمع البیان است که در آن، بخش مستقلی را به معنا شناسی لغات قرآن در همان آیه با عنوان «اللغة» اختصاص داده است. همچنین علامه زمخشری صاحب تفسیر کشاف نیز به این امر توجه خاصی مبذول داشته است. ارزش مباحث لغوی در این دو تفسیر به حدی است که موقعیت بسیار رفیعی را در تاریخ علوم قرآنی کسب نموده¬اند. با توجه به نقش مفردات در تفسیر و نیز اهمیت این دو تفسیر کهن، در این پژوهش به بررسی نظرات این دو مفسر در زمینه لغات جزء نوزده و بیست به همراه ترجمه و اعراب¬گذاری دقیق آنها پرداخته شد و در مرحله بعد نظرات این دو مفسر با استفاده از منابع لغوی و تفسیری دیگر مورد بررسی قرار گرفته است، از جمله فوایدی که در ضمن مقایسه این دو تفسیر به دست آمده این است که این دو مفسر بزرگ گاهی در معنا کردن لغات به نکاتی اشاره می کنند که دیگران کمتر توجه دارند. کلید¬واژه¬ها: بررسی تطبیقی مفردات دو جزء نوزده و بیست، طبرسی، زمخشری، مجمع البیان، کشاف

‫فتنه، حادثهاي غبارآلود است و تاريکي آن، شناخت حق و باطل و دوست و دشمن را با مشکل روبه رو ميسازد. اين پژوهش در پنج فصل، فتنه هاي اجتماعي را از ديدگاه قرآن و نهج البلاغه، مورد بحث و بررسي قرار داده است. زمينهها و عوامل فتنههاي اجتماعي، به زمينهها و عوامل فردي و اجتماعي تقسيم ميشوند. از دنيا طلبي، خودخواهي و هوي پرستي، بدعتگذاري در دين، و حسادت و کينه، ميتوان به عنوان زمينهها و عوامل فردي ياد کرد، و زمينه ها و عوامل اجتماعي را ميتوان ناداني و بيتفاوتي مردم، موضعگيري منفي خواص، مشتبه شدن حق و باطل، و تزلزل و پيمان شکني دانست. شيوههاي فتنهگران عبارت است از: شيوههاي فرهنگي و اعتقادي، سياسي، اقتصادي، و نظامي. تضعيف باورهاي ديني و ارزشهاي معنوي جامعه، در آميختن حق و باطل، شبهه افکني، و استخدام چهرههاي موجه و مقدس، به عنوان شيوههاي فرهنگي و اعتقادي مطرحاند. تفرقه افکني، بهره برداري از شعارها و نمادهاي ديني، هجوم به حاکميت ديني، و بهره برداري از شيوههاي مبارزه نرم، شيوههاي سياسي هستند. از شيوههاي اقتصادي، ميتوان به تکاثر اقتصادي براي ايجاد فتنه، ايجاد نابسامانيهاي اقتصادي، و تخريب اموال عمومي اشاره نمود. شيوههاي نظامي عبارت است از: ترور شخصيتها، آشوبهاي مسلحانه داخلي، آموزش و تشويق به نافرماني مدني، و تهديد به حمله نظامي. براي مقابله با فتنهگران ميتوان از راههاي پيشگيري مانند تقوا، صبر و اسقامت، و افزايش بصيرت بهره برد. همچنين از راههاي مبارزه کوتاه مدت، مانند جداکردن صف فتنه گران و فتنه زدگان، روشنگري، و شکستن وحدت ظاهري فتنهگران، و از راههاي مبارزه بلند مدت، مانند تهيه طرح جامع تعليم و تربيت، تقويت باورها و ارزشهاي جامعه، و تقويت دشمن شناسي ميتوان بهره برد. پيامدهاي منفي فتنه عبارتاند از: فراموش شدن ارزشها، ريزش خواص، گمراه شدن برخي از مردم، اختلاف، تحميل هزينههاي اقتصادي، و حاکميت حاکمان سودجو. پيامدهاي مثبت آن عبارتاند از: جداسازي مرزهاي حق و باطل، به فعليت رسيدن استعدادها، ايجاد يا افزايش بصيرت.