جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از صفاتی که برخی مقامات نویسان به احمد جام نسبت داده اند «امی بودن» وی است. آنان، با انتساب چنین صفتی به شیخ جام، همه گفته های او را برگرفته از الهام ربانی و کشف و شهود عارفانه می دانند. اگر، بنا به نوشته این مقامات نویسان، همه آثار و نوشته های احمد جام متاثر از «الهامات غیبی» باشد، این همه شباهت میان آثار او با نوشته های مشایخ متقدم چه می شود؟ و چگونه می توان این مشابهت ها را توجیه کرد؟ آیا مقامات نویسان، با این همه اصرار به نقش «الهام» در آثار شیخ، تلویحا نخواسته اند که او را با «نبی امی» برابر سازند؟ و از این راه بر مقامات و کرامات شیخ نزد آیندگان بیفزایند؟در این مطالعه کوشیده ایم، ضمن مقدمه ای درباره «الهام و وحی دل» عارفان، به سوالات یادشده پاسخ دهیم. بدین منظور، آثار منثور شیخ جام را با شش اثر عرفانی متقدم سنجیدیم و به بررسی و تحلیل تشابهات تفسیری- تاویلی و هم چنین تشابهات عرفانی این آثار پرداختیم و با نمودن وجوه تشابه به اثبات این نکته پرداختیم که احمد جام، بر اثر مطالعه و تحقیق، با میراث عرفانی پیش از خود کاملا آشنا بوده و آثار او ترکیبی است از الهامات الهی و متاثر از گفته ها و نوشته های مشایخ پیشین.