جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دانش اخلاق به حوزه هاى مختلف توصیفى و توصیه اى در زمینه مباحث معرفت شناختى، منطقى و ارزشى مى پردازد. تبیین رابطه اخلاق و قرآن ، یکى از مباحث گسترده اخلاق پژوهى است. اخلاق در اینجا به معناى گزاره ها و علم اخلاق و دین نیز به معناى حقایقى است که بیانگر بینش، منش و کنش دنیوى در راستاى سعادت انسانى باشند.از منظر برون دینى، تعهدات اخلاقى در ضمانت اجرایى به سنت هاى دینى پایبند هستند و اعتقاد به خداوند و ثواب و عقاب اخروى، نقش موثرى در تحقق دستورهاى اخلاقى دارد؛ از منظر درون دینى، رابطه عمیقى میان اخلاق و قرآنوجود دارد و بخش عظیمى از آیات و روایات به مسایل اخلاقى پرداخته است. قرآنعلاوه بر بیان مسایل اخلاقى و مصادیق عدالت و ظلم، غایات ارزش هاى اخلاقى را نیز بیان مى کند و از آن رو که هیچ یک از راه هاى عادى کسب معرفت توان تشخیص مسیرى براى رسیدن به آن اهداف متعالى را ندارد، به ناچار باید در شناخت آن ارزش ها به قرآنمراجعه کرد.این پژوهش به شیوه توصیفی – تحلیلی وتفسیری وبا استفاد ه از اسناد وپژوهش کتابخانه ای به بررسی جامعیت اخلاقی قرآن در سه ساحت بینش ،منش وکنش مبادرت ورزیده ودرپنج فصلبه سازماندهی پایان نامه پرداخته است.

برخی آیات قرآن بر جامعیّت معارف قرآن دلالت دارند، امّا برخی این آیات را بدین معنا می دانند که همه چیز در قرآن وجود دارد. اطلاق ظاهری این آیات از سویی، و درک نکردن این حقیقت برای عموم مردم از سویی دیگر سبب شده است تا برخی به توجیه منظور الهی در این آیات بپردازند. همین امر سبب شده است تا در نحوة اظهار نظر دانشمندان اسلامی دربارة قلمروی موضوعات قرآنی تعارضات مختلفی ایجاد شود. بعضی از این متفکّران اطلاق آیات جامعیّت را به تمام علوم گسترش داده اند و برخی نیز این اطلاق را به جنبة شرعی و امور دینی محدود نموده اند. ظاهر این آیات، نه تنها همة علوم را بیان نکرده است، بلکه بسیاری از مطالب مورد نیاز مردم در امور شرعی، مثل جزئیّات احکام و غیره را نیز بیان ننموده است. اصطلاح جامعیّت قرآن در آثار متقدّمان مسلمان موجود نیست، ولی موضوع «قلمروی موضوعی قرآن، همواره مورد توجّه اندیشمندان اسلامی بوده است. آیة 89 سورة نحل، آیة 111 سورة یوسف، آیة 38 سورة انعام و آیات مشابه بر جامعیّت قرآن در اموری دلالت دارند که به کمال و سعادت آدمی منجر می شوند. آموزش علوم و دانش های گوناگون، جزو رسالت قرآن نیست. مراد از اطلاق «کُلُّ شَیْءٍ» در برخی آیات مذکور، با توجّه به قرینة مقامیّه و سیاق آیات، اصول کلّی امور دینی است. از این رو، قرآن در حُکم قانون اساسی دین است که اصول کلّی دین را بیان کرده است و بیان مواد و تبصره ها را به عهدة پیامبر(ص) گذاشته شده است.

در این مقاله مسئله علم امام معصوم که از اهم موضوعات مد نظر مذهب شیعه است مورد بحث قرار می گیرد. رویکرد این مقاله بررسی احادیث موجود در این زمینه است. این مقاله راه های سه گانه کسب علم توسط ائمه را بررسی می کند که شامل راه تفسیری، راه حدیثی و راه قلبی است.

زبان شناسی قرآن، دانشی میان رشته ای بین «تفسیر و علوم قرآنی» با «زبان شناسی» است. بهره گیری از این دانش بر غنای تفسیر می افزاید. شناخت زبان قرآن نیازمند معیارهایی است که بتواند درستی گزاره-های دریافتی را تضمین کند. گمانه زنی درباره زبان قرآن به «افتراء بر خدا» منجر شده و در نهایت «تفسیر به رأی» را رقم می زند. شناخت روشمند زبان قرآن، این آفت را دفع می کند. هدف پژوهش حاضر، ارائه روشی برای شناخت زبان قرآن و درستی آزمایی تفسیر است. بهره گیری از «هدف قرآن» به عنوان مبنای شناخت زبان آن، کشف هدف قرآن از درون قرآن و پرهیز از گمانه زنی های غیر مستند به وحی، از ویژگی های این پژوهش است. نوشتار حاضر، تأثیر هدف قرآن بر زبان شناسی آن را با تطبیق بر مواردی گویا، اثبات کرده است.