آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش‌های خاورشناسان دربارۀ الکافی الکلینی در سده معاصر هر چند دوره‌های متنوع با رویکردهای متعدد را تجربه کرده است؛ ولی تحلیل روند و برایند این جریان حدیث‌پژوهی نوآمد در بازشناسی حدیث شیعه گویای این مهم است که این جریان هنوز در گام نخستین خود در شناخت و ارزیابی الکافی الکلینی قرار دارد و تا رسیدن به پژوهش‌های فاخر و ممتاز در تحلیل و نقد این کتاب حدیثی شیعه فاصله زیادی دارد؛ بنابراین تا کنون تک‌نگاری جامع، فاخر و برتری از سوی خاورشناسان در الکافی‌پژوهی ارائه نشده است و تعداد خاورشناسانی که به پژوهش درباره الکافی کلینی پرداخته‌اند، چندان فراوان نیستند. این مهم خود نتیجه علل و زمینه‌های مختلفی است که از جمله مهم‌ترین آنها توجه دیرهنگام غرب در آشنایی درست و عمیق با مذهب شیعه و اسلام شیعی است که در فراوانی و کیفیت محتوایی پژوهش‌های شیعه‌شناسی ایشان و به طور خاص پژوهش درباره جوامع حدیثی شیعه از جمله الکافی کلینی اثر نهاده است. پژوهش‌های سده معاصر خاورشناسان درباره الکافی کلینی به سه دوره تاریخی متمایز از همدیگر تفکیک‌پذیر است: دورۀ فقر و بحران آگاهی، دورۀ درنگ در مضامین برگزیده، دورۀ تحول در رویکرد و مسئله. پژوهش‌های خاورشناسان درباره الکافی کلینی به دو رویکرد انتقادی و ناهمدلانه و رویکرد خنثی و محض تقسیم‌پذیر است. شخصیت‌هایی چون ویلفرد مادلونگ، آندره نیومن، رابرت گلیو، تمیمه دائو و... از جمله مهم‌ترین خاورشناسانی هستند که درباره الکافی کلینی پژوهش‌هایی را در قالب مدخل دایرة المعارفی، مقاله مستقل و جستاری از کتاب منتشر کرده‌اند. تحلیل مضامین اصلی این پژوهش‌ها مسئله اصلی پژوهه حاضر است.

دایره المعارف اسلام، مهم‌ترین منبع علمی پژوهشگران غربی جهت آشنایی با معارف قرآنی و مطالعه اسلام به شمار می‌رود؛ تعیین درجه اتقان پژوهش‌های آن، نیازمند نقد و بررسی جدی است. بررسی آثار مستشرقان درباره قرآن و معارف اسلامی برای ما مسلمان‌ها، امری انکارناپذیر است. باتوجه‌به جایگاه حضرت علی×به‌عنوان امام اول شیعیان و موقعیت برتر ایشان در اعتقادات شیعیان، خاورشناسان در مطالعات خود به جنبه‌های مختلف زندگی ایشان پرداخته و دو دیدگاه کاملاً متفاوت را ارائه کرده‌اند: دیدگاه مثبت‌اندیش که حاصل مطالعه غربیان در آثار معتبر بوده، ویژگی‌های علمی ایشان را در زمینه تفسیر، حقوق، سیاست، فقه، خطابه و سخنوری و ... تحسین کرده و دیدگاه منفی که نتیجه نگاه مغرضانه و عدم استفاده از منابع اصیل و ارائه نظرات تشکیکی پیرامون شخصیت حضرت بوده­است. اکثر مقالات این کتاب نتیجه تلاش فکری محققان غربی بوده که متأسفانه به دلیل عدم دسترسی به منابع مرجع، دچار اشتباهات فاحش شده‌اند. در این پژوهش به روش مطالعه کتابخانه‌ای و با رویکرد تحلیلی-انتقادی به بررسی اثر رابرت گیلو پیرامون امام علی علیه السلام و نقد شبهات مطروحه ایشان می‌پردازیم. نتایج پژوهش نشان‌دهنده، عدم دسترسی و مراجعه مستشرقان به کتب مرجع، تعصب، غرض‌ورزی و ناتوانی از شناساندن صحیح امام علی علیه السلام به جامعه غربی می‌باشد.