آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

بهره‌گیری از احادیث در تحقیقات تربیت اسلامی، مستلزم شناسایی ظرفیت و دسته‌بندی گزاره‌های تربیتی آن‌هاست تا پراکندگی و گسیختگی مفاهیم دینی، انتخاب و سازماندهی سلیقه‌ای آن و قرار گرفتن مفاهیم در جایگاه نامناسب را کاهش دهد. لذا باید از ورای پیچیدگی دلالی و سبک‌های بیانی متنوع، به یافته‌های مطمئنی از آموزه‌های تربیت اسلامی دست یافت تا ظرفیت مفهومی احادیث در عرصه‌های گوناگون ناظر به تربیت، اعم از: استنباط و فتوا، نظام‌سازی، علم دینی، مدیریت و برنامه‌ریزی، قانون‌گذاری، آسیب‌شناسی، اقدامات رسانه‌ای، تبلیغی، ترویجی و هنری، روندهای اصلاحی، روشن و قابل استفاده گردد. تحقیق حاضر با درک اهمیت این مسئله، تلاش دارد با روش توصیف و تحلیل الگوی مفهومی و بافت دلالی گزاره‌های تربیتی در حجم نمونه قابل توجهی از احادیث، گونه‌های آن‌ها را شناسایی و بر اساس ساختار مفهومی، آن‌ها را دسته‌بندی کند. این تحقیق نشان داد گزاره‌های تربیتی احادیث، در دسته‌های کلانِ: القایی، تعمیق، گرایشی، سلبی، بینشی، ساختاری، ایجابی، شناخت ابزاری، تفصیلی و زمینه‌ای جای می‌گیرد و هر کدام از این دسته‌ها به زیرمجموعه‌های جزئی‌تری قابل تقسیم است.

هدف اصلی در این مقاله تبیین چالش‌های موجود در تعیین هدف‌های تعلیم و تربیت دینی و معرفی روش جدیدی مبتنی بر احادیث معرف بهترین‌های امت اسلامی است که در آن ضمن اشاره به گسست میان هدف‌های فوقانی و فرودین، نقش منفعل هدف‌ها، خطر التقاط و ابهام در ترکیب اندیشه دینی و اقتضائات در رویکرد‌های موجود و به منظور مرتفع ساختن آنها احادیث معرف بهترین افراد امت شامل دو نوع ساختار صفات عالی بدون مرجع و صفات عالی دارای مرجع برای تعیین اهداف، شناسایی و تحلیل شده‎اند. برای پاسخ به چالش‌های احتمالی رویکرد بدیل، اصل تقسیم پسینی، تعدیل با دو معیار، بی‌زمان بودن صیغه تفضیل، تکثر معنایی و وحدت مصداقی و خوشه‌بندی مخاطبان مورد بررسی قرار گرفت.