آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

نشوز، یکی از مباحث مهم خانواده است که آگاهی از معنا، آثار حقوقی و ضمانت اجرا در آثار حقوقی آن از منظر شریعت، نقش مهمی در پیش‌گیری از فروپاشی نظام خانواده و تقویت پایه‌های آن دارد. با توجه به اهمیت ترجمه به عنوان خلاصة تفسیر در انتقال معانی و مقاصد پیام الهی به مخاطبین گسترده به‌ویژه فارسی زبانان، ترجمة نادرست نشوز زن و مرد، زمینة برخی اعتراضات را به ساحت دین هموار می‌نماید؛ آن گونه که ترجمة دقیق آن، نقش مهمی در درک پیام الهی و پی‌ریزی پایه‌های نظام خانواده بر مؤلفه‌های انس، محبت و کاهش مسئولیت‌گریزی و کج‌تابی زوجین در ادای حقوق و تکالیف همسری دارد. این نوشتار کوششی است در بررسی ترجمه‌های معاصر فارسی قرآن کریم و نقش خطیر آن در انتقال معنای نشوز زن و مرد به مخاطبین فراگیر فارسی زبان که با بهره‌گیری از روش تحلیلی توصیفی، به تبیین روش‌ها و سبک‌های ترجمه‌های معاصر فارسی در معناشناسی نشوز در آیة 34 و 128 سورة نساء پرداخته است. عدم جداسازی متن ترجمه از افزوده‌های تفسیری، دخالت باورها و پیش‌فرض‌های غیر ضروری، بی‌توجهی به بافت و سیاق آیه، رعایت نکردن علائم نگارشی و سجاوندی، یکسان نبودن ترجمة نشوز، عدم سلاست و روانی و توجه نکردن به اشتقاق و ریشه‌یابی نشوز را می‌توان به عنوان مهم‌ترین آسیب‌های برخی ترجمه‌های معاصر معرفی نمود.

یکی از جریان‌های فکری معاصر، سنت‌گرایی است که در واکنش به روند روبه‌رشد مدرنیته در جهان معاصر پدید آمده است. تفسیر معاصرانه قرآن کریم، از آثار شاخص‌ترین چهره سنت‌گرایی، سید حسین نصر است که در کمال باورمندی به وحیانیت منبع بی‌مانند حکمت خالده، برای احیای دوباره علم مقدس و اتصال معرفت بشری به جهان فرابشری به‌عنوان سنتی فراموش شده در جهان مدرن، بدون تن‌دادن به تجددگرایی پدید آمده است. سرویراستار تفسیر می‌کوشد تا در پرتو تفسیر آیات وحی، آفاق چهارده قرن مجاهدت فکری نوابغ در حوزه‌های مختلف معارف اسلامی که در پرتو التزام به کتاب و سنت، حقایق بسیاری آموخته‌اند و آنها را چونان میراثی گران‌بها به یادگار گذارده‌اند را متناسب با اقتضائات جهان معاصر، فراروی مخاطبان مسلمان و غیرمسلمان قرار دهد. ازآنجاکه برخی مبانی و روش‌های تفسیر معاصرانه قرآن کریم می‌تواند به رأی‌گروی و سطحی‌نگری در برداشت از مفاهیم و مدالیل آیات وحی منجر شود، در این نوشتار کوشش شده است تا با روش کتابخانه‌ای و رویکردی تحلیلی ـ انتقادی، برخی آسیب‌های مبنایی و روشی جلد سوم تفسیر معاصرانه قرآن کریم روشن شود. سنت‌گرایی، عدم وحدت متعالی ادیان، نادیده‌انگاری نقش عقل استدلالی، ازجمله آسیب‌های مبنایی و سطحی‌گرایی در تفسیر قرآن به قرآن، گرایش به تفاسیر عامه در تزاحمات فریقین، تساهل در نقل روایات تفسیری، بهره‌نبردن از منابع معتبر و تخصصی، کم‌توجهی به کاربرد روایات اهل‌بیتb در تفسیر، نامعلوم‌بودن معیار گزینش منابع تفسیری، استفاده محدود از علوم مؤثر در تفسیر، عدم توانمندسازی مخاطب در تشخیص اقوال درست، ارجاع نامناسب، مطالب غیرضروری، حجم محدود و گزینشی تفسیر، عدم وحدت تفسیر و رأی‌گروی از آسیب‌های روشی جلد سوم تفسیر معاصرانه قرآن کریم است

قرآن و سنّت گرانسنگ‌ترین سرمایه‌های آسمانی‌اند که گفتارها و پیام‌های خداوند برای رساندن کاروان بشری به کمال مطلوب و آماده شدن برای ملاقات حق را در اختیار ما گذاشته‌اند. درک درست و کامل معارف قرآن‌ کریم، حاجتمند سنّت پیامبر و اهل‌بیت‌ است. روایات تفسیری اهل‌بیت که هم پایة سخنان رسول‌خدا در تبیین آیات وحی است و زمینة تلقی همة معانی آن از رسول‌خدا‌ برای صدرالمفسرین علی و تربیت یافتگان مکتب وحی، فراهم بوده است، کانون توجه اندیشمندان و مفسران اسلامی است. تفسیر معاصرانة قرآن‌کریم از جمله آثار سنّت‌گرایی است که به گفتة سید حسین نصر، بر مبنای تحقیقات مستشرقان غربی یا روشنفکران غربزده به رشته تحریر نیامده است و بر خلاف دیگر آثار مستشرقان، درک و دریافت تفسیر آیات وحی در متن سنّت فکری و معنوی مسلمانان را مبنا قرار داده است. این جستار با روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و مراجعه به منابع مکتوب دینی و تفاسیر فریقین، درصدد بررسی نحوه تعامل جلد نخست این تفسیر با جایگاه اهل‌بیت و بهره‌گیری از روایات گستردة تفسیری ایشان در فهم و دریافت معانی آیات وحی است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که روایات فریقین در بیان فضایل اهل‌بیت در تفسیر برخی آیات مغفول مانده است و از احادیث تفسیری اهل‌بیت‌ در حد روایات سایر صحابه و تابعین استفاده نشده و دستیابی تفسیر معاصرانة قرآن‌کریم به معارف وحی که بخشی از این آیینه تجلی حق، تنها در قلب پاک معصومین جای گرفته و در گفتار و کردارشان بروز یافته، با کاستی مواجه است.

نظر به اعتبار سنت نبوی(ص) و علوی(ع) و شأن و مرتبت والای ایشان در هدایت امت اسلامی، منابع تاریخی و روایی شیعه و اهل سنت به روشنی نشان می دهد که اصحاب پیامبر(ص) و معصومین(ع)، در پرتو اعتقاد به عصمت ایشان و توصیه های فراوان قرآن به پیروی از این بزرگواران، کوششی تام بر ثبت و ضبط حرکات و سکنات و اعمال و رفتار ایشان مبذول داشته اند، تا مبنایی برای الهام گیری و الگوپذیری آن نسل و آیندگان به یادگار گذارند. اما برای بهره برداری بهتر از این منابع، به نظر می رسد که از جمله اموری که تحلیل و ارزیابی و بهره برداری از سیرة معصومین(ع) را آسان تر می کند، تقسیم و تفکیک آن براساس ساحت ها و قلمروهای رفتاری وگفتاری ایشان است. یکی از قلمروهای اساسی و مهمی که متأسفانه جامعة امروزی به نحو آشکار و پنهان، گرفتار و نیازمند راه حلی اساسی پیرامون آن است، مسائل اخلاقی و مفاسد حوزة اخلاق اجتماعی و نحوة مواجهه با این دسته از مفاسد است؛ مفاسدی که جامعة انسانی و اسلامی از صدر اسلام تاکنون با آن مواجه بوده است و وحدت، انسجام، همدلی وهمیاری افراد جامعة اسلامی را خدشه دار می نماید؛ حیات اخلاقی جامعة اسلامی و روابط پایدار و مستحکم افراد جامعه را متزلزل می سازد و جامعة اسلامی را در معرض انحطاط و نابودی قرار می دهد. این پژوهش که می تواند زمینه ساز تدوین معجم موضوعی معصومین(ع) در مواجهه با مفاسد مختلف جامعه اسلامی باشد، با تأکید بر سیرة پیامبر(ص) و امام علی(ع) که در مسند حکومت بودند و نسبت به سایر معصومین(ع) از فضا و بستر مناسب تری برای مواجهه با مفاسد برخوردار بودند، مهم ترین و کاربردی ترین شیوه های مواجهة پیامبر(ص) و امام علی(ع) را در امر پیشگیری و درمان مفاسد حوزة اخلاق اجتماعی ارائه می دهد، تا روزنه ای باشد در جهت دست یابی بشر به آمال دیرینة خود؛ یعنی جامعه ای تهی از انحرافات و کج روی های مختلف اخلاقی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و نظیر آن.

در تاريخ حديث اهل سنت، انديشه هايي را مي توان يافت که تحليل آن ها نقش بسزايي در تعامل با سنت و حديث دارد. ازجمله اين انديشه ها، باورهاي قرآنيون است که در دوران اخير رو به گسترش نهاده است. از آنجا که مباني اصحاب قرآنيون مي تواند به التقاط، بنيادستيزي و گسترش نگاه منفي به سنت منتهي گردد، تحليل علمي مباني اين جريان، تلاشي بايسته و خطير است. از همين رو در اين نوشتار کوشش شده است با روش کتابخانه اي و رويکردي تحليلي، مباني نظريه پردازان اين جريان در نفي حجيت، احراز و اثبات سنت روشن گردد. مهمترين مباني قرآنيون که در اين نوشتار بدان دست يافته و در پي نقد آن هستيم از اين قرار است: انحصار وحي الهي در قرآن، تعلق اراده الهي بر حفاظت انحصاري قرآن، انحصار تشريع در قرآن کريم، جامعيت قرآن در شرح و تفصيل همه نيازهاي ديني، انحصار جاودانگي الفاظ و معاني در قرآن، انحصار قداست الفاظ و معاني در قرآن، تفرقه انگيز بودن سنت و نفي اصالت تاريخي روايات پيامبر (ص) از جهت تدوين.