آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

هدف مقاله تعیین مسیری برای تبیین فناورانه مفهوم‌یابی از آیات قرآن است. مفهوم‌یابی یکی از مراحل اصلی روش تحقیق موضوعی در قرآن کریم است و در عین حال در سایر مطالعات مرتبط با فهم قرآن می‎تواند به کار گرفته شود. استفاده از دانش متن‌کاوی رایانشی برای پردازش متون، روشی متداول در فناوری دنیای امروز است. قرآن کریم نیز به عنوان یک متن و زبان مورد توجه این دانش قرار گرفته است. گام اول برای تحلیل هر متن تشکیل پیکره متنی است که متن را به داده‌های ساخت‌یافته تبدیل می‌کنند. در طراحی این پیکره‌ها از قواعد مختلفی از جمله قواعد متداول صرفی- نحوی استفاده می‌شود. آنچه انتظار داریم درنهایت به عنوان خروجی ماشین از آن بهره بگیریم، مفهوم‌یابی و استخراج دانش یا ابزارهایی برای تسهیل این کار است؛ لذا پس از تشکیل پیکره متنی، داده‌های نمونه برای استفاده در فرایند یادگیری ماشین برای مفهوم‌یابی آماده شده‌اند. این داده‌ها الگوهای ساده زبانی مبتنی بر پیکره متنی است که منجر به دریافت مفهوم می‌شود و می‎تواند در مراحل تکمیلی تدقیق شده، به سمت الگوهای پیشرفته سوق پیدا کند.

مسئله فلاح و فوز و راه‌های رسیدن به آن، به‌عنوان از موضوعات بسیار مهم و تأثیرگذار در جامعه بشری است که در قرآن کریم و نهج‌البلاغه بارها بدان اشاره‌شده است؛ دین مبین اسلام به موضوع فلاح و فوز انسان به‌عنوان از مسائل مهم جامعه انسانی توجه ویژه داشته وبشریت را به آن دعوت می‌نماید. در این تحقیق که به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام‌شده است، در ابتدا مفهوم فلاح و فوز و کلمات هم‌معنا موردبررسی لغوی و اصطلاحی قرارگرفته است؛ سپس با توجه با آیات قرآن کریم و روایات به پژوهش در خصوص آن پرداخته و دیدگاه مفسران علمای اسلام از شیعه و اهل سنت بررسی‌شده است و در ادامه با توجه به فرمایش‌های امیرمومنان علی (ع) در نهج‌البلاغه و شروح آن به کنکاش در مفهوم فلاح و فوز پرداخته‌شده است. از بررسی این مجموعه‌های گران‌قدر این نکته برداشت می‌شود که فلاح فرد و جامعه صرفاً با داشتن یک ویژگی حاصل نمی‌گردد، بلکه برای رسیدن به آن باید به مجموعه‌ای از ویژگی‌ها در ابعاد مختلف باورها، فعالیت‌های عبادی (احکام عملی فردی و اجتماعی) و نیز خصوصیات اخلاقی (ملکات اخلاقی فردی و اجتماعی) دست‌یافت. از آن جمله در بُعد باورها می‌توان به ایمان به خدا، نبوت و معاد، در بُعد عبادات به نماز، روزه، جهاد، امربه‌معروف و نهی از منکر و در بُعد اخلاق به تقوا، یاد خدا، صبر و تزکیه نفس اشاره نمود. همچنین ازجمله موانع رسیدن به فلاح و فوز می‌توان به کفر، شرک، عصیان، ظلم، گناهان کبیره، کبر و استکبار اشاره نمود.

مطالعۀ قرآن به­عنوان یک متن مقدس، خصوصاً به­دلیل اشتراکات موضوعی با محتوای کتاب­های مقدس پیشین، همواره مورد توجه خاورشناسان بوده است. از آن­جا که نحوۀ چینش آیات قرآن و ترکیب محتوایی آن­ها برخلاف الگوی عهدین است، بارزترین خصیصۀ سبکی قرآن که در مواجهه ابتدائی غیرمتعارف می­نماید، ناپیوستگی و فقدان انسجام ظاهری است. در این جستار، روند تاریخی رویکردهای غربیان به انسجام قرآن، ویژگی­های رویکردها و عوامل و زمینه­های پیدایش و تحول آن­ها واکاوی شده است. سیر تطوّر تاریخی روندی سه­ مرحله­ای را نشان می­دهد: نفی کلّی انسجام قرآن؛ اذعان به انسجام سوره­های مکی و تردید در وجود پیوستگی در سور مدنی؛ تأکید بر لزوم بررسی سوره­های مدنی با فرض وجود انسجام در آن­ها. هم­چنین ویژگی­های این رویکردها دستخوش تغییراتی شده است، از جمله: تغییر رویکرد جدلی به رویکرد علمی؛ تحول از فهم انسجام قرآن در فرآیند تکوین تاریخی به فهم انسجام متن در نسخۀ نهائی؛ تغییر تصور ترکیب تصادفی به انگارۀ وحدت ادبی سوره­. عوامل پیدایش و دگرگونی رویکردها متعدد است که می­توان به مأنوس بودن ذهن غربی به نظم کتاب مقدس و نظم موضوعی، مراجعه به متن عربی به جای ترجمۀ قرآن، مطالعۀ قرآن به مثابۀ کلامی شفاهی و تفاوت دیدگاه­ها درباره نحوۀ تدوین قرآن اشاره کرد.