آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از مسائل مهم وجود شناسی صفات خداوند، مسئله رابطه ذات و صفات الهی و کیفیت اتصاف ذات خداوند متعال به صفات کمال است. پرسش این است که آیا صفات کمال از حیث وجود خارجی، عین ذات الهی هستند یا زائد بر ذات؟ این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی در صدد بررسی آراء عضدالدین‌ایجی در مسئله مزبور است. ایجی متکلمی اشعری است و در این مسئله از دیدگاه اشاعره که طرفدار زیادت خارجی صفات بر ذات الهی هستند حمایت می کند. با این وجود، وی در کتاب «المواقف» به نقد ادله اشاعره می‌پردازد، بدون آن که خود استدلال جدیدی را ارائه کند. افزون بر آن، دلایل قائلین به عینیت ذات الهی با صفات کمال را نیز نقد می کند. گویا بسنده کردن به نقد ادله مخالف را دلیلی کافی برای حمایت از دیدگاه مورد قبول خود می‌داند. در این مقاله نشان داده خواهد شد که هرچند نقدهای ایجی بر ادلۀ اشاعره وارد است، اما نقدهای وی بر ادلۀ قائلین به عینیت، قابل پاسخگویی است. نتیجه نهایی مقاله آن است که تلاش ایجی برای دفاع از مسلک اشعریان در مسئله زیادت صفات بر ذات، قرین توفیق نبوده است.