آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

ولایت ابوینی، نمونه­ای مبسوط از ولایت‌های تشریعی به­شمارمی­آید که نه­تنها در گستره عرفان اسلامی، از ارزشمندی خاصی برخوردار است؛ بلکه از نگرش حقوق و فقهی نیز، شایستگی و ضرورت ویژه‌ای دارد. زیرساخت و شالودۀ مقوله­های فقهی و حقوقیِ در پیوند با این مهم، برگرفته از آیات و روایات نقل­شده از پیشوایان دین هستند و در کتاب­های عرفانی، فقه شیعی و مذاهب اربعه، دارای پیشینه و دیرینه­اند. یکی از خطیرترین دوره­های حیات هر فرزند، دورۀ شیرخوارگی و فرآیند زمانی موجود تا 7 سالگی است که بنیان­ها و بن­مایه­های تربیت اجتماعی و اخلاقی او، برنهاد آن ساخته­می­شوند. در بررسی پیش رو، به بحث و غور در آیه­ها و نقد روایات مربوط به این دوره پرداخته­شده­است. نتایج حاصل، دلالت بر آن دارند که بادرنظرگرفتن صلاحدید طفل، وابستگی و پیوستگی احساسی مابین مادر و فرزند و نیز به­جهت فریضه­بودن امر حضانت، برتری و پیشینگی مادر در قضیه حضانت در دوران رضاع، مسئله­ای واجب است. همچنین با مدّنظرقراردادن آیه­ها و وفاق روایت­های نقل­شده، شفافیت سندها و مدرک­های دیگر، تا رسیدن فرزند به سال هفتم از زندگی خود، رجحان مادر باز هم در مسئلۀ حضانت، بدیهی است. پژوهش پیش رو، به شیوۀ توصیفی- تحلیلی است.

عمده و اساس مباحث فقهی و حقوقی، در باب حضانت اطفال، برخاسته از آیات و روایاتی است که به دست ما رسیده‌اند. حضانت اطفال نامشروع، بر پایه این آیات و روایات و آراء فقهای متقدم و به ویژه با استناد به حدیث نبوی «الولد للفراش و للعاهر الحجر»، به دلیل نفی نسب آنان(چه از لحاظ عرفی و چه از لحاظ شرعی)، به همراه دیگر احکام وابسته به آن(چون ولایت، نفقه و...) نیز، منتفی بوده است. با عنایت به اینکه به دلائل تغییر در بافت موقعیتیِ ادوار مختلف و بنا به مصلحت طفل و جامعه، آراء فقها نیز، تغییراتی داشته­اند و به موازات تغییرات محیطی- اجتماعی، پذیرای تحولاتی بوده­اند؛ لذا ضروری است که نظرات فقها و حقوقدانان معاصر، با احکام مربوطه در آیات و روایات نقل شده در آراء فقهای متقدم، مورد بررسی قرار گیرد. نتایج حاصل از این پژوهش، نشان از آن دارند که اموری چون حضانت، ولایت، نفقه و...، نخست، بر عهده زانی نبوده­اند؛ اما با دگرگونی­هایی که در بافت پیرامونی جامعه رخ داده­اند و با اتکا به آموزه­های امام خمینی(ره) و به تبع آن، آراء وحدت رویه قضایی حال حاضر، غالب تکالیف ابوین(به جز ارث)، در باب فرزند مشروع، به فرزند نامشروع، تسری داده شده است و در باب بعضی از مباحث، ملاحظات جدیدتری نیز، صورت گرفته است. شیوه پژوهش به صورت تحلیلی- توصیفی بوده است.